Botan Vadisi'nin turizm potansiyeli ve Siirt'in marka şehir sorunu üzerine bir araştırma
A research on Botan Valley's tourism potential and Siirt's brand city problem
- Tez No: 966459
- Danışmanlar: PROF. DR. BURAK ÇAMURDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bölgesel Kalkınma İktisadı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
15 Ağustos 2019 tarihinde yayımlanan 30859 sayılı Resmî Gazete'de ilan edilen 1421 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile milli park statüsüne kavuşan Botan Vadisi, yalnızca eşsiz doğal peyzajıyla değil; aynı zamanda tarihsel, kültürel ve coğrafi değerleriyle de dikkat çeken bir alan niteliğindedir. Siirt il merkezine bağlı Tillo ve Eruh ilçeleri sınırlarında yer alan vadi, yaklaşık 120 bin dönümlük geniş bir alanı kapsamakta ve 29 kilometrelik bir uzunluk boyunca uzanmaktadır. Vadinin merkezini oluşturan Botan Çayı boyunca şekillenen kanyon formasyonu, Mezopotamya medeniyetine ait binlerce yıllık kalıntıları bünyesinde barındırmaktadır. Söz konusu alanda çeşitli dönemlere ait höyükler, arkeolojik yerleşimler, ticaret yolları, dini yapılar (kilise ve manastırlar), mağaralar ve vadiler, jeomorfolojik açıdan oldukça özel bir morfodinamik yapı oluşturmaktadır. Ilısu Barajı'nın su tutmasıyla oluşan geniş gölet, bölgede rafting, kano, yelken, kayak, kürek ve yatçılık gibi su sporlarının yapılabilmesine olanak sağlamış; aynı zamanda yamaç paraşütü, doğa yürüyüşleri gibi birçok doğa temelli turizm faaliyeti açısından da yeni fırsatlar yaratmıştır. Konu bu çerçeveden ele alındığında da Siirt'in bir marka şehir tanımına çok uygun özelliklere sahip olduğu görülmektedir. İşte tam burada“Marka Şehir”in kısa bir tanımını da yapmak gerekir ki Marka Şehir kültür, tarihi varlıklar, turizm gibi özel değerlere sahip, özel çekim alanı oluşturarak diğer yerleşim yerlerine göre fark yaratan şehirler olarak tanımlanabilir. Coğrafi işaretli ürünlere sahip olmak bir ilin Marka Şehir olmasında çok önem taşır. Coğrafi işaret, tüketiciler için ürünün kaynağını, karakteristik özelliklerini ve ürünün söz konusu karakteristik özellikleri ile coğrafi alan arasındaki bağlantıyı gösteren ve garanti eden kalite işaretidir. Siirt Fıstığı, Siirt Tiftik Battaniyesi, Siirt Gebole Tatlısı, Pervari Balı, Perde Pilavı, Büryan Kebabı, coğrafi işaret hak etmiş Siirt'e mahsus özel ve önemli ürünlerdir. Bu özel sahipliliğe ilaveten Botan Vadisi'nin sahip olduğu stratejik, tarihsel ve doğal yapı marka şehir olma açısından Siirt'e çok ciddi avantajlar sağlamaktadır. Ancak, bu avantajlar, özellikle siyasi, güvenlik ve yönetsel sebeplerden ötürü, gerek marka şehir olma ve beraberinde turizm potansiyeli bakımından yeterince değerlendirilememiş olduğu görülmekte ve Siirt ili ve çevresini kapsayan bu coğrafya, mevcut koşulları itibariyle dünyada nadir rastlanabilecek niteliklere sahip olmasına karşın yeterli ilgiyi de görememiş ve turizm destinasyonu olarak göz ardı edilmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, Botan Vadisi'nin henüz tam anlamıyla keşfedilememiş turizm potansiyelini analiz etmek ve bu potansiyelin hayata geçirilmesiyle bölge ekonomisine katkı sağlamak yönünden önerilerde bulunmaktır. Araştırma sürecinde karşılaşılan başlıca sorun alanları şu şekilde özetlenebilir: • Baraj projeleri nedeniyle bölgenin önemli bir kısmının su altında kalması ve buna bağlı olarak kültürel mirasın belgelenmeden yok olması, • Milli park statüsünün getirdiği sınırlamalar ve bürokratik engeller, • Bölgenin tanıtım eksikliği ve turistik imaj problemi, • Güvenlik sorunları ve bu durumun yarattığı algısal engeller, • Ulaşım altyapısının yetersizliği ve coğrafi dezavantajlar, • Yatırımların kısıtlılığı ve mevcut yatırımların etkin kullanılmaması, • Yerel yönetimlerin stratejik vizyon eksikliği, • Girişimcilik kültürünün zayıf oluşu ve bölge halkının yatırım tercihlerine dair sorunlar, • Eğitim düzeyinin düşüklüğü ve bunun getirdiği duyarlılık eksikliği, • İnsan kaynağının verimsiz kullanımı ve göç olgusu. Çalışmada, söz konusu sorunların çözümüne yönelik bütüncül ve sonuç odaklı bir yaklaşım benimsenmiştir. Yapılan literatür taraması, bölge üzerine gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların son derece sınırlı olduğunu ve mevcut yaklaşımlarda parçacı ve yüzeysel analizlerin baskın olduğunu ortaya koymuştur. Bu bağlamda, çalışmanın temel iddiası; Botan Vadisi'nin sürdürülebilir turizm potansiyelinin ancak çok boyutlu, stratejik ve yerel dinamikleri dikkate alan bir planlama ile mümkün olabileceğidir. Araştırma yöntemi olarak, nitel araştırma tasarımı benimsenmiş; saha gözlemleri, mülakatlar ve literatür verileri aracılığıyla hem teorik hem de uygulamalı çözüm önerileri geliştirilmiştir. Bu bağlamda, yukarıda sıralanan sorun alanları aynı zamanda çalışmanın sınırlarını da teşkil etmekte olup, çözüm önerilerinin geliştirilmesinde yerel aktörlerin, kamu yönetiminin ve akademik çevrelerin iş birliği büyük önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Botan Valley, which gained national park status with the Presidential Decree No. 1421 announced in the Official Gazette No. 30859 published on August 15, 2019, is an area that attracts attention not only with its unique natural landscape, but also with its historical, cultural and geographical values. Located on the borders of Tillo and Eruh districts of Siirt province center, the valley covers a large area of approximately 120 thousand acres and extends over a length of 29 kilometers. The canyon formation shaped along Botan Stream, which forms the center of the valley, contains thousands of years of remains of Mesopotamian civilization. Mounds from various periods, archaeological settlements, trade routes, religious buildings (churches and monasteries), caves and valleys form a very special morphodynamic structure in terms of geomorphology. The large pond created by the Ilısu Dam has enabled water sports such as rafting, canoeing, sailing, kayaking, rowing and yachting in the region; it has also created new opportunities for many nature-based tourism activities such as paragliding and trekking. When the subject is considered from this framework, it is seen that Siirt has very suitable characteristics for the definition of a brand city. At this point, it is necessary to make a short definition of“Brand City”; a Brand City is a settlement that has special values such as culture, historical assets, tourism and other settlements by creating a special attraction area. Having geographically marked products is very important for a province to become a Brand City. A geographical indication is a quality mark that indicates and guarantees for consumers the origin of the product, its characteristic features and the connection between the said characteristic features of the product and the geographical area. Siirt Pistachio, Siirt Mohair Blanket, Siirt Gebole Dessert, Pervari Honey, Perde Pilaf, Büryan Kebab are special and important products unique to Siirt that deserve geographical indication. In addition to this special shipliness, the strategic, historical and natural structure of the Botan Valley provides Siirt with serious advantages in terms of becoming a brand city. However, these advantages are not limited to This study adopts a holistic and result-oriented approach to addressing the aforementioned challenges. A review of the existing literature has revealed that academic research on the region is extremely limited and that the prevailing analyses tend to be fragmented and superficial. In this context, the central argument of the thesis is that the sustainable tourism potential of Botan Valley can only be realized through a multi-dimensional, strategic planning approach that takes into account local dynamics. A qualitative research design was employed, incorporating field observations, interviews, and literature-based data to develop both theoretical insights and practical recommendations. The identified problem areas also constitute the boundaries of the study, and the active involvement of local stakeholders, public administration, and academic institutions is considered essential for the implementation of proposed solutions.
Benzer Tezler
- Botan Vadisi Milli Parkı'nın alternatif turizm açısından analizi
Analysis of Botan Valley National Park in terms of alternative tourism
ÖZLEM KÖRPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TurizmBatman ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDEM SEVEN
- Arkeolojik veriler ışığında Botan Vadisi'ndeki M.Ö. II. binyıl kültürleri
2nd millennium B:C: cultures in the Bothan Valley in the light of the archaeological data
ELİF BAŞTÜRK
- Botan çayı (Uluçay) vadisi (Siirt)'nin florası
Flora of Botan çayı (Uluçay) gorge (Siirt)
SELAMİ YANGIN
- Başur Höyük Erken Tunç Çağı I mezar verilerine göre Botan Vadisi'nde sosyo-ekonomik ve kültürel yapılanma
Socio-economic and cultural construction in Botan Valley according to data from the Early Bronze Age I Cemetery in Başur Höyük
METİN BATIHAN
- Beruk köyünde din ve gündelik yaşam: Sosyolojik bir inceleme
Religion and everyday life in Beruk: A sociological investigation
ABDURRAHMAN ARVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN YAŞAR DEMİRCİ