Peyzaj onarım yaklaşımıyla sulak alanlarda etkinbitkilendirme: Van-Edremit sulak alanı örneği
Effective planting in wetlands through a landscape restoration approach: the case of van-edremit wetland
- Tez No: 966492
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERAN AŞUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu çalışma, Van ili Edremit ilçesi sınırlarında yer alan Edremit Sulak Alanı'nın peyzaj onarımı kapsamında ekolojik risk faktörlerinin değerlendirilmesi ve alanın sürdürülebilir biçimde rehabilite edilmesi amacıyla etkin bitkilendirme yönteminin uygulanmasını konu edinmektedir. Sulak alanlar; biyolojik çeşitliliği destekleme, su döngüsünü düzenleme, karbon depolama ve iklimi dengeleme gibi önemli ekosistem hizmetleri sunmaktadır. Ancak son yıllarda artan kentleşme, yapılaşma, tarım ve hayvancılık faaliyetleri, plansız otlatma, çevre yolu inşaatı ve evsel atık deşarjı gibi insan kaynaklı müdahaleler, bu alanların doğal yapısının bozulmasına ve işlevlerinin zayıflamasına neden olmaktadır. Edremit Sulak Alanı da bu tehditlere maruz kalan önemli bir doğal sistemdir. Araştırma kapsamında alanın mevcut durumu; yerinde yapılan saha gözlemleri, geçmiş ve güncel uydu görüntülerinin karşılaştırılması, ilgili kurumlarla yapılan görüşmeler ve literatür taramaları ile analiz edilmiştir. Bu incelemeler sonucunda dört temel ekolojik risk faktörü tespit edilmiştir bunlar; arazi kullanımı ve örtüsündeki değişim, bitki örtüsünde verim kaybı, yangın riski, su kalitesinde bozulmadır. Özellikle insan faaliyetlerinden kaynaklı baskıların alanın biyolojik bütünlüğünü zedelediği görülmüştür. Rehabilitasyon sürecine bilimsel dayanak oluşturmak amacıyla, Edremit Sulak Alanı'nın farklı noktalarından 15 toprak örneği alınarak laboratuvar analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu analizlerde toprağın pH değeri, elektriksel iletkenliği (EC), organik madde içeriği ve ağır metal varlığı değerlendirilmiştir. Toprakların alkali karakterde olduğu, yüksek organik madde içerdiği ve ağır metal kirliliği bulunmadığı belirlenmiştir. EC değerleri ise bitki gelişimi açısından olumsuzluk yaratmayacak düzeyde bulunmuştur. Toprak özelliklerinden elde edilen veriler doğrultusunda, sulak alan için uygun bitkilendirme stratejileri geliştirilmiştir. Van ili ekolojik koşullarına ve alanın toprak yapısına uyumlu bitki türleri belirlenmiş, bu türlerle gerçekleştirilebilecek bitkilendirme modeli önerilmiştir. Bu model kapsamında, alanın çeşitli bölümlerinde pilot uygulama alanları belirlenmiştir. Önerilen bitkilendirme çalışmaları; sulak alanın flora ve fauna yapısını desteklemeyi, görsel peyzaj kalitesini artırmayı ve ekosistem işlevlerini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak, bu tez çalışması Edremit Sulak Alanı'nda mevcut ekolojik risklerin bilimsel yöntemlerle değerlendirilmesini sağlamış ve sürdürülebilir peyzaj onarımı için uygulanabilir bitkilendirme stratejileri geliştirmiştir. Çalışma, Van Gölü Havzası'ndaki benzer sulak alanlara da model teşkil edecek nitelikte olup, yerel yönetimler ve çevresel planlamacılar için önemli bir kaynak sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the evaluation of ecological risk factors within the scope of landscape restoration of the Edremit Wetland, located within the borders of Edremit district in Van province, and the implementation of effective planting strategies for the sustainable rehabilitation of the area. Wetlands provide critical ecosystem services such as supporting biodiversity, regulating the water cycle, storing carbon, and balancing the climate. However, in recent years, human-induced interventions including increasing urbanization, unplanned construction, agricultural and livestock activities, uncontrolled grazing, the construction of peripheral roads, and the discharge of domestic waste have led to the degradation of these areas and a weakening of their natural functions. The Edremit Wetland is one of the natural systems exposed to these threats. Within the scope of this research, the current state of the wetland was analyzed through on-site field observations, the comparison of historical and current satellite images, interviews with relevant institutions, and an extensive literature review. As a result of these analyses, four main ecological risk factors were identified: changes in land use and cover, decline in vegetation productivity, fire risk, and deterioration in water quality. It was observed that pressures originating from human activities significantly harm the biological integrity of the area. In order to establish a scientific foundation for the rehabilitation process, 15 soil samples were taken from different points of the Edremit Wetland and subjected to laboratory analyses. The analyses evaluated parameters such as pH, electrical conductivity (EC), organic matter content, and the presence of heavy metals. The results showed that the soils have an alkaline character, high organic matter content, and no detectable heavy metal pollution. Furthermore, EC values were within levels that do not pose a risk to plant growth. Based on the data obtained from the soil analyses, appropriate planting strategies were developed for the wetland. Plant species compatible with the ecological conditions of Van province and the soil structure of the area were identified, and a planting model was proposed. Pilot application zones were selected in various sections of the wetland as part of this model. The proposed planting activities aim to support the flora and fauna structure of the wetland, enhance its visual landscape quality, and strengthen ecosystem functions. As a result, this thesis provides a scientific assessment of the ecological risks present in the Edremit Wetland and develops applicable planting strategies for sustainable landscape restoration. The study also serves as a model for similar wetlands in the Lake Van Basin and offers valuable guidance for local governments and environmental planners.
Benzer Tezler
- Katı atık depolama sahalarında peyzaj onarım süreci: Edirne ili örneği
Landscape renovation process in solid wastes storage places: The sample of Edirne province
DENİZ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Peyzaj MimarlığıNamık Kemal ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RÜYA YILMAZ
- Pinus brutia gençleştirme alanlarında peyzaj onarım çalışmalarında kullanılabilecek doğal odunsu türlerin incelenmesi: Adana Karaisalı örneği
Investigation of natural woody species that can be used in landscape restoration works in rejuvenation areas of pinus brutia: The case of Adana Karaisalı
RAMAZAN KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİYE SAY
- Sürdürülebilir peyzaj planlama ve tasarım yaklaşımları çerçevesinde mevcut kent parklarının iyileştirilmesi: Mogan parkı örneği
Improvement of existing urban parks within the framework of sustainable landscape planning and design approaches: Example of Mogan park
DİDEM KAVURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN BARIŞ
- Sürdürülebilir kent parkları için yönetim stratejileri
Management strategies for sustainable urban parks
HİLAL ÖZDEMİR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2024
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Kentsel tasarımda yeni bir yaklaşım olarak peyzaj kentselliği; Antalya EXPO 2016 alan örneklemesi
Landscape urbanism as a new approach in urban design; Antalya EXPO 2016 field sampling
SARIYYA RAHIMBAYLI
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN POLAT