Sosyotelizmin öncülleri üzerine bir inceleme: Bir aracılık analizi
An examination on the antecedents of phubbing: A mediation analysis
- Tez No: 966759
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, ilişkisel ihtiyaçların doyumu ve sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal duygusal yalnızlığın aracı rolünü incelemektir. Araştırmada katılımcıların sosyotelizm düzeylerinin çeşitli sosyodemografik (cinsiyet, algılanan gelir düzeyi, akıllı telefonu kontrol etme sıklığı, günlük telefon kullanım süresi, akıllı telefon kullanım amacı) değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modelinde hazırlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi ile belirlenen genç yetişkinlik dönemindeki 420 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılarıın 324'ü (%77,1) kadın, 96'sı (%22,9) erkektir. Veri toplama sürecinde İlişkisel İhtiyaçlar Doyum Ölçeği, Yetişkinler İçin Sosyal ve Duygusal Yalnızlık Ölçeği, Genel Sosyotelist Olma Ölçeği ve katılımcılara dair demografik bilgiler edinmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. İlişkisel ihtiyaçların doyumu ve sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal duygusal yalnızlığın aracı rolünün sınanmasından önce değişkenler arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizinden ve kurulan aracılık modelinin sınanması için AMOS 22.0 istatistik programı aracılığıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi'nden (YEM) yararlanılmıştır. Sosyotelizm ve alt boyutlarının cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla gruplar arası karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar t-testi kullanılmıştır. Sosyotelizmin günlük telefon kullanım süresiyle ilişkisi Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi ile test edilmiştir. Katılımcıların sosyotelizm ve alt boyutlarına ilişkin puan ortalamalarının akıllı telefonu kontrol etme sıklığı ve akıllı telefon kullanım amacına göre farklılaşıp farklılaşmadığını sınamak için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular ilişkisel ihtiyaçların doyumu, sosyal duygusal yalnızlık ve sosyotelizm arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Aracılık modelinin YEM aracılığıyla sınanması sonucunda elde edilen bulgular, ilişkisel ihtiyaçların doyumu ile sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal duygusal yalnızlığın alt boyutları olan sosyal, romantik ve ailesel yalnızlığın toplam dolaylı etkisinin anlamlı olduğuna işaret etmektedir. Ayrıca bulgular, ilişkisel ihtiyaçların doyumu ile sosyotelizm arasındaki ilişkide sosyal ve romantik yalnızlığın özgün dolaylı etkisinin anlamlı olduğunu gösterirken, ailesel yalnızlığın özgün dolaylı etkisinin anlamlı olmadığını ortaya koymuştur. Diğer bir deyişle, iki değişken arasındaki ilişkide sosyal ve romantik yalnızlık aracılık rolü üstlenirken, ailesel yalnızlığın anlamlı bir aracı olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu bulguya göre, ilişkisel ihtiyaçların doyumu azaldıkça sosyal ve romantik yalnızlık artmakta ve bu durum sosyotelizm davranışında artışa neden olmaktadır. Araştırma bulgularına göre, genç yetişkinlerde sosyotelizmin sadece problem farkındalığı alt boyutu kadınlar lehine anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sosyotelizm ve alt boyutları algılanan gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Ayrıca genç yetişkinlerin günlük telefon kullanım süresi arttıkça sosyotelizm düzeyleri de artmaktadır. Son olarak, sosyotelizm ve alt boyutlarının katılımcıların akıllı telefonu kontrol etme sıklığı ve akıllı telefon kullanım amacına göre anlamlı farklılıklar gösterdiği sonucuna varılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmış, araştırmacılara ve uygulamacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the mediating role of social-emotional loneliness in the relationship between the satisfaction of relational needs and phubbing. In addition, the study investigates whether participants' phubbing levels differ according to various sociodemographic variables (gender, perceived income level, frequency of checking smartphones, daily smartphone use, and purpose of smartphone use). The study was designed using the correlational survey model, one of the quantitative research methods. The study group consisted of 420 university students in young adulthood, selected through convenience sampling, a non-probability sampling method. Of the participants, 324 (77.1%) were female and 96 (22.9%) were male. For data collection, the Relational Needs Satisfaction Scale, the Social and Emotional Loneliness Scale for Adults, the Generic Scale of Phubbing, and a Personal Information Form developed by the researcher to obtain participants' demographic information were employed. Before testing the mediating role of social-emotional loneliness in the relationship between relational needs satisfaction and phubbing, Pearson Product-Moment Correlation analysis was conducted to determine the relationships between the variables, and Structural Equation Modeling (SEM) with AMOS 22.0 was used to test the hypothesized mediation model. Independent samples t-test was used to examine whether phubbing and its subdimensions differed by gender. The relationship between phubbing and daily smartphone use was analyzed through Pearson Product-Moment Correlation. One-Way ANOVA was conducted to test whether participants' phubbing and its subdimensions differed by the frequency of checking smartphones and purposes of smartphone use. The findings revealed significant relationships among relational needs satisfaction, social-emotional loneliness, and phubbing. The results of SEM analysis indicated that the total indirect effect of social, romantic, and family loneliness—the subdimensions of social-emotional loneliness—on the relationship between relational needs satisfaction and phubbing was significant. Furthermore, the specific indirect effects of social loneliness and romantic loneliness were found to be significant, whereas the specific indirect effect of family loneliness was not significant. In other words, social and romantic loneliness served as mediators in the relationship between relational needs satisfaction and phubbing, while family loneliness did not. These results suggest that as relational needs satisfaction decreases, social and romantic loneliness increase, which in turn leads to an increase in phubbing behavior. According to the research findings, only the problem awareness sub-dimension of phubbing among young adults differs significantly in favor of women. Phubbing and its sub-dimensions do not differ significantly in terms of perceived income level. However, participants' phubbing levels increased as their daily smartphone use increased. Lastly, phubbing and its subdimensions showed significant differences according to the frequency of checking smartphones and the purpose of smartphone use. The findings were discussed in light of the relevant literature, and recommendations were provided for researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Gaz Lambası filmi bağlamında yeni Fransız aşırılığında sosyotelist, transagresif ve distopik çizgilerin sinematografik izdüşümü: Renk ve ışık kullanımı
Cinematographic projection of sociotelism, transgressive and dystopian lines in new French extremism in the context of the film Gaslighting: Use of colour and light
AHMED BEDREDDİN GENÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMaltepe ÜniversitesiDisiplinlerarası Güzel Sanatlar Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM ÇINAR
- Üniversite öğrencilerinde sosyotelizmin incelenmesi
Investigation of the phubbing among undergraduate students
ŞULE NUR BALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- Hemşirelik öğrencilerinde sosyotelizm ve kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between phubbing and interpersonal sensitivity in nursing students
MERVE SÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ÖKSÜZ
- Hemşirelerde sanal sosyal destek algısı ve sürekli kaygı durumunun sosyotelizm ile ilişkisi
The relationship between online social support and trait anxiety in nurses and phubbing
AYŞEGÜL ŞAFAK
- Çiftlerin gelişmeleri kaçırma korkusu ile romantik ilişkilerindeki mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkide sosyotelizmin rolü
The role of phubbing in the relation between fear of missing out and couples' happiness in their romantic relationships
İLKNUR ÇOLAK