İbn Adil'in tefsirinde Ulûmü'l-Kur'ân
The sciences of the Qur'an in Ibn 'Adil's tafsîr
- Tez No: 966902
- Danışmanlar: PROF. DR. SEVGİ TÜTÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu tezde, Memlükler dönemi âlimlerinden İbn Âdil'in el-Lübâb fî Ulûmi'l-Kitâb adlı tefsiri, Ulûmü'l-Kur'ân ilimleri çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, müellifin bu eserinde hangi Ulûmü'l-Kur'ân konularına yer verdiğini tespit etmek ve hem müellifi hem de eserini ilmi çevrelere daha yakından tanıtmak olmuştur. Bu bağlamda araştırma, özellikle Türkiye'deki ilmî literatürde yeterince incelenmemiş olan İbn Âdil'in tefsirine odaklanmaktadır. Araştırma sürecinde, eserin tahkikli neşri esas alınmış ve nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler, Ulûmü'l-Kur'ân'ın klasik konuları doğrultusunda tasnif edilmiştir. Ayrıca, eserde geçen kavramlara ilişkin literatür taraması yapılarak, müellifin yaklaşımı çağdaş ve klasik kaynaklar ışığında değerlendirilmiştir. İnceleme neticesinde, İbn Âdil'in tefsirinde Mekkî-Medenî, Nâsih-Mensûh, Esbâb-ı Nüzûl gibi temel Ulûmü'l-Kur'ân başlıklarına yer verdiği tespit edilmiştir. Bu durum, müellifin yalnızca ayetlerin lafzî açıklamasıyla yetinmeyip, ayetlerin nüzul ortamını ve hüküm bağlamlarını da dikkate alan çok yönlü bir tefsir anlayışına sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca eser, sadece içeriğiyle değil, aynı zamanda Memlükler döneminin ilmî ve kültürel birikimini yansıtması bakımından da önemli bir kaynak niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines al-Lubāb fī ʿUlūm al-Kitāb, a Qur'anic commentary authored by the Mamluk-era scholar Ibn ʿĀdil, within the framework of the classical disciplines known as ʿUlūm al-Qur'ān (Sciences of the Qur'an). The primary aim of the study is to identify which ʿUlūm al-Qur'ān topics are addressed in the tafsīr and to contribute to the recognition of both the author and his work, especially in Turkish academic circles where they remain relatively underexplored. The research is based on the critical edition of the tafsīr and employs the method of document analysis, a qualitative research technique. The data obtained from the text are classified under the conventional topics of ʿUlūm al-Qur'ān. In addition, relevant scholarly literature has been reviewed in order to provide a conceptual framework and to contextualize Ibn ʿĀdil's approach within both classical and contemporary perspectives. The findings reveal that Ibn ʿĀdil discusses several fundamental ʿUlūm al-Qur'ān subjects, including Makki-Madani classifications, Nāsikh-Mansūkh (abrogation), and Asbāb al-Nuzūl (occasions of revelation). These elements suggest that his exegetical approach goes beyond mere linguistic analysis and reflects a multidimensional interpretation of the Qur'anic text. His method takes into account the historical, legal, and theological dimensions of the verses. Furthermore, the tafsīr serves as a valuable source that reflects the intellectual and cultural richness of the Mamluk period.
Benzer Tezler
- العدالة و الظلم في تفسير ابن كثير (دراسة تحليلية)
İbn Kesirin tefsirinde adalet ve zulüm (Analitik çalışma) / Justice and injustice in the interpretation of Ibn Kathir (An analytical study)
ADAM HAMAD ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- Kitâb-ı Usûlü'l-Melâhame, Ebrî Hâce İbn-i Âdil: Giriş-inceleme-metin-dizinler
Kitâb-ı Usûlü?l-Melâhame, Ebrî Hâce Ibn-i Âdil: Entry-examination-text-indexs
AYŞE AYDIN
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. MEHDİ ERGÜZEL
- Müferricü'l-kurub fî Ahbâri beni Eyyûb Asru evlâdı Selahaddîn ve ehîhi El-Melikü'l-Âdil
Müferricü'l-Kurub'a göre Selahaddîn'in çocukları ve kardeşi El-Melikü'l-Âdil Dönemi
HÜLYA ÇAKIROĞLU
- Türkiye'nin göç yönetimi stratejisi ve Türkiye'de yaşayan Suriyelilere yönelik tutumlar: Ankara ili örneği
The migration management strategy of Turkey and the attitudes towards Syrians living in Turkey: Sample of Ankara province
BÜLENT ADİL
- İbn Hacer ve ?el-Vukûf alâ mâ fî Sahîhi Müslim mine'l-mevkûf? adlı eserindeki rivayetlerin değerlendirilmesi
Evaluation of Ibn Hajar and the accounts in his book mamed ?el-Vukûf alâ mâ fî Sahîhi Müslim Mine?l-Mevkûf?
ŞEYDA BERTAN UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİL YAVUZ