Geri Dön

Tire türbe ve yatırları: Ritüeller ve anlatılar bağlamında işlevsel bir inceleme

Tire tombs and residences: A functional study in the context of rituals and narratives

  1. Tez No: 967011
  2. Yazar: GİZEM AKSAKAL KALE
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT AKIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Sociology, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 212

Özet

Halk dini normatif yapıya sahip olmaması, anlatı merkezli oluşu, etkiye açık olup zamanla değişim ve dönüşüme uğraması yönüyle kitabi dinden ayrılır. Bu farklılaşan noktalar inanç yönünden zıtlık yaratması mümkün olduğu gibi birbirini besleyen davranış zincirlerine de dönüşebilir. Halk dininin temel kavramlarından biri olan ziyaret fenomeni bu zıtlık ve uyumun bütüncül yaklaşımına uygun zemin hazırlar. Ziyaret fenomeni kökeninde yer alan atalar/veli kültü inancının manevi gücüyle de etkisi artan kutsal mekanlar belli bir kurallar zinciriyle ziyaret edilip maddi veya manevi dileklerde bulunarak dönüt beklentisi umuduyla ayrılır. Bu çalışmada halk dini olgusu Tire ölçeğiyle sınırlandırılıp ziyaret fenomeni bağlamında mekân ritüel anlatı boyutuyla incelenmiştir. Kutsal mekân ritüellerinde performatif sürece ve işlevselliğe önem verilmiştir. Ayrıca anlatı geleneğine yer verilirken metin merkezli yapısal bakış açısıyla sınıflandırmalar yapılmış ve işlevsel halk bilimi kuramı çerçevesince incelemeler gerçekleştirilmiştir. Halk dini olgusu halk yaşamının her alanında kendini gösterebilmiştir. Halk dini yeme-içme kültürü, dijitalleşme, kentleşme, inanç turizmi, geçiş dönemleri, manevi şifa arayışı, sosyolojik ve psikolojik yaklaşım, giyim-kuşam gibi pek çok alt başlıkla doğrudan etkileşim halindedir. Çalışma sonucunda Tire bölgesinde varlığını gösteren halk dini olgusunu ziyaret fenomeni bağlamında mekân, ritüel, anlatı boyutuyla ele alınıp kitabi dinin karşıt ve sınırlandırmalarına rağmen canlı varlığını sürdürebildiği görülmüştür.

Özet (Çeviri)

Folk religion differs from scriptural religion in that it does not have a normative structure, is narrative-centered, is open to influence and undergoes change and transformation over time. These differentiating points may create contradictions in terms of belief, but they may also turn into chains of behavior that feed each other. The phenomenon of visitation, one of the basic concepts of folk religion, prepares the ground for a holistic approach to this contrast and harmony. The phenomenon of visitation is rooted in the spiritual power of the belief in the cult of ancestors/guardians, and holy places are visited with a certain chain of rules and left with the hope of return by making material or spiritual wishes. In this study, the phenomenon of folk religion is limited to the scale of Tire and examined with the dimension of space ritual narrative in the context of the phenomenon of visitation. The performative process and functionality in sacred space rituals were emphasized. In addition, while giving place to the narrative tradition, classifications were made from a text-centered structural perspective and examinations were carried out within the framework of functional folklore theory. The phenomenon of folk religion has been able to manifest itself in all areas of folk life. Folk religion is in direct interaction with many sub-headings such as food and beverage culture, digitalization, urbanization, faith tourism, transition periods, spiritual healing, sociological and psychological approach, clothing-dressing. As a result of the study, the phenomenon of folk religion in the Tire region was analyzed with the dimensions of space, ritual and narrative in the context of the phenomenon of visitation, and it was seen that it was able to maintain its lively existence despite the opposition and limitations of the biblical religion.

Benzer Tezler

  1. Aydınoğulları Beyliği'nde güzel sanatlar

    Aydınoğulları i̇n the fi̇ne arts

    KÜBRA USLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Sanat TarihiKafkas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ İPEK

  2. Aydınoğlu Beyliği mimarisinde yazı

    Writing in the architecture of Aydınoğlu Beylik

    MEHMET KAMER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    El SanatlarıUşak Üniversitesi

    Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HASAN AKDAĞ

  3. Mezar yapıları olarak Tire türbelerinin koruma sorunları ve çözüm önerileri

    Solutions for preservation problems of Tire tomb buildings

    TUĞÇE TEZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    MimarlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MİNE TANAÇ ZEREN

  4. Tire Karakadı Necmettin (Mecdeddin) Külliyesi

    Tire Karakadı Necmettin (Mecdeddin) Complex

    HÜSEYİN ÇİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sanat TarihiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERDAL ESER

  5. Restoration project of the tomb of rumi mehmed pasha and cistern-public kitchen building

    Rumi mehmet paşa türbesi ve sarnıç-imaret yapısı restorasyon projesi

    NINA TCHERNEGA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER