KOBİ'lerin uluslararası pazar seçiminde rekabetçi istihbarat, kurumsal yerleşiklik ve psikolojik mesafenin rolü: Düzce ili örneği
The role of competitive intelligence, institutional embeddedness, and psychological distance in SMEs' international market selection: The example of Düzce province
- Tez No: 967012
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMEL FAİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası Ticaret, İşletme, International Trade, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 295
Özet
Bu çalışmanın amacı, küçük ve orta ölçekli işletmelerin uluslararası pazar seçimlerinde rekabetçi istihbarat, psikolojik mesafe ve kurumsal yerleşiklik boyutlarının rolünün incelenmesidir. Çalışmada, Düzce'de faaliyet gösteren ihracatçı KOBİ'lerde karar verici konumundaki işletme sahipleri ve yöneticilerin pazar tercihlerini şekillendiren algı, bilgi toplama pratikleri ve resmi-gayriresmi kurumsal bağlantıları değerlendirilmektedir. Bu kapsamda KOBİ'lerin ihtiyaç duyduğu bilgileri toplama yöntemleri ve rekabetçi istihbarata bakış açıları, psikolojik mesafe kapsamında yabancı pazarlara yönelik kişisel algıları ve kurumsal yerleşiklik bağlamında resmi-gayriresmi ağlara entegrasyon düzeyleri araştırılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş; Düzce ilinde faaliyet gösteren 20 ihracatçı KOBİ'nin işveren veya ihracat sorumlularıyla yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analizi programı ile çözümlenmiştir. Bulgular, endüstriyel pazarda faaliyet gösteren işletmelerin müşteri sürekliliği, ürün kalitesi ve üretim kapasitesi gibi unsurları öncelikli gördüğünü ortaya koymuştur. Bu bağlamda rekabetçi istihbarat en güçlü etkiye sahip olmuş; işletmelerin fuarlar, internet ve kişisel bağlantılar üzerinden bilgi toplama alışkanlıkları, potansiyel pazarların belirlenmesinde kritik bir rol oynamıştır. Psikolojik mesafe, kültürel yakınlık ve risk algısı unsurlarını içermekle birlikte, endüstriyel ürünlerin teknik özellikleri ve ticari gerekliliklerin ön plana çıkması sebebiyle görece geri planda kalmıştır. Kurumsal yerleşiklik, resmi ve gayriresmi ağlara entegrasyon aracılığıyla pazara giriş süreçlerini kolaylaştırmış ve sürdürülebilirlik sağlamıştır; ancak doğrudan belirleyici değil, destekleyici bir unsur olarak öne çıkmıştır. Veri analiziyle ortaya çıkan dış pazarlara yönelimde karar dinamikleri teması ise işletme stratejileri, müşteri talepleri ve pazara açılmayı teşvik eden ya da engelleyen faktörleri bütüncül biçimde açıklamıştır. Sonuç olarak, endüstriyel pazarda faaliyet gösteren KOBİ'lerin uluslararası hedef pazar seçiminde rekabetçi istihbaratın belirleyici, kurumsal yerleşikliğin kolaylaştırıcı, psikolojik mesafenin ikincil düzeyde etkili olduğu; karar dinamikleri temasının ise bu unsurları tamamlayıcı nitelikte yeni bir boyut kazandırdığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the role of competitive intelligence, psychological distance, and institutional embeddedness in the international market selection of small and medium-sized enterprises (SMEs). The study evaluates the perceptions, information-gathering practices, and formal-informal institutional connections of business owners and managers in decision-making positions in exporting SMEs operating in Düzce, which shape their market preferences. In this context, SMEs' methods of collecting the necessary information and their approaches to competitive intelligence, their personal perceptions of foreign markets within the framework of psychological distance, and their level of integration into formal and informal networks within the context of institutional embeddedness were investigated. A qualitative research design was adopted; semi-structured interviews were conducted with 20 exporting SMEs in Düzce, with business owners or export managers in decision-making positions. The data obtained were analyzed using the MAXQDA qualitative data analysis program. The findings revealed that enterprises operating in the industrial market prioritized factors such as customer continuity, product quality, and production capacity in market selection. In this context, competitive intelligence had the strongest impact; the information-gathering habits of enterprises through trade fairs, the internet, and personal connections played a critical role in identifying potential markets. Psychological distance, although encompassing elements of cultural proximity and risk perception, remained relatively secondary due to the prominence of technical specifications and commercial requirements of industrial products. Institutional embeddedness facilitated market entry processes and ensured sustainability through integration into formal and informal networks; however, it emerged as a supportive rather than a directly decisive factor. The theme of decision dynamics in orientation toward foreign markets, which emerged from the data analysis, holistically explained business strategies, customer demands, and factors that encouraged or hindered market entry. In conclusion, it was determined that for SMEs operating in the industrial market, competitive intelligence is the most decisive factor in international target market selection, institutional embeddedness plays a facilitating role, psychological distance has a secondary effect, and the decision dynamics theme adds a new complementary dimension to these elements.
Benzer Tezler
- Export performance of SME's in Turkey
Türkiye'deki KOBİ'lerin ihracat performansları
DUYGU HERDAĞDELEN
- Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) uluslararası pazarlama stratejileri etkinliği
International marketing strategies effectiveness of small and medium sized enterprises (SME)
ELİF DEMİRCAN
- Internationalization for Small and Medium-sized Enterprises (SMEs) in West Africa: The role of strategic decision making
Batı Afrika'daki Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) için uluslararasılaşma: Stratejik karar vermenin rolü
PRINCEWILL EHIS OKIRIGUO
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeAltınbaş Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELLA GULSHAN
- Küresel doğan işletmelerin uluslararasılaşma sürecinde örgütsel kabiliyetleri ve bunların ihracat performansına etkileri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma
A comparative research on the effects of organizational capabilities of the born global companies internationalisation process and the export performance
HAKAN ATLI
