OECD ülkelerinin lojistik performansının sezgisel bulanık çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi
Evaluation of logistics performance of OECD countries using i̇ntuitionistic fuzzy multi-criteria decision making methods
- Tez No: 967073
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHADIR FATİH YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ulaşım, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ulaştırma ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Ülkelerin lojistik başarıları, dış ticaretini ve de diğer ülkelerle olan ilişkilerini önemli ölçüde etkilemektedir. Bir ülkenin altyapısının gelişmişlik düzeyi, sınırlarındaki güvenlik önlemleri, gümrüklerindeki geçiş kolaylıkları, lojistik hizmetlerinin kalitesi, teslimat sürelerinin kısaltılması gibi lojistik başarı unsurları o ülkenin dış ticaretteki rekabet gücünü, ekonomik iş birlikleri ve yabancı yatırım çekme gücünü artırmaktadır. Bu bağlamda Dünya Bankası'nın yayınladığı Lojistik Performans Endeksi (LPE), ülkelerin belirli kriterlere göre performansını ölçerek, dış ticaret yeteneğini ve potansiyelini belirlemektedir. Bu çalışmanın amacı, ülkelerin lojistik performansını yalnızca tek bir yıl üzerinden değil, çok yıllı verilere dayalı olarak daha bütüncül ve belirsizliği yansıtan bir şekilde değerlendirmektir. Bu kapsamda, Dünya Bankası tarafından yayımlanan Lojistik Performans Endeksi'nde yer alan altı performans kriterine ait 2010–2023 yılları arasındaki veriler dikkate alınarak, her bir ülke ve kriter için sezgisel bulanık sayılar oluşturulmuştur. Elde edilen sezgisel bulanık veri değerleri ile çok kriterli karar verme yöntemlerinden Sezgisel Bulanık TOPSIS ve Sezgisel Bulanık WASPAS yöntemleri ile analiz edilerek, ülkelerin genel lojistik başarı düzeyleri hesaplanmış ve sıralanmıştır. Tüm kriterlere eşit ağırlık ataması yapılmıştır. Yöntemsel olarak sezgisel bulanık mantığın tercih edilmesi hem verilerdeki belirsizliklerin hem de zaman içerisindeki performans değişimlerinin modellenmesine olanak tanımış; böylece tek yıllık verilere dayalı geleneksel değerlendirmelerin ötesinde, daha dengeli ve güvenilir sonuçlar elde edilmiştir. Çalışma ayrıca, çok yıllı ve çok kriterli yapıya sahip endekslerin değerlendirilmesinde sezgisel bulanık çok kriterli karar verme yöntemlerinin uygulanabilirliğini ortaya koyarak literatüre yöntemsel bir katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The countries' logistics successes, foreign trade and those with other countries have significant scope. The development level of a country's borders, security measures at its borders, freedom of passage at customs, logistics quality features, shortening of delivery times and logistics success elements increase the competitive power of that country in foreign trade, economic cooperation and foreign investment attraction power. In this circumstance, the Logistics Performance Index (LPE) published by the World Bank determines the foreign trade capabilities and potential by measuring according to the determining parameters of the countries. The intention of this study is to evaluate the logistics performance of countries not only over a single year but also over multi-year data in a more holistic and uncertain manner. In this context, considering the data between 2010 and 2023 for six performance criteria in the Logistics Performance Index published by the World Bank, intuitive fuzzy numbers were created for each country and criterion. The obtained intuitive fuzzy data values were analyzed using the multi-criteria decision-making methods Intuitive Fuzzy TOPSIS and Intuitive Fuzzy WASPAS, and the general logistics success levels of the countries were calculated and ranked. Equal weights were assigned to all criteria. The methodological preference of intuitive fuzzy logic allowed the modeling of both uncertainties in the data and performance changes over time; thus, more balanced and reliable results were obtained beyond traditional evaluations based on single-year data. The study also provides a methodological contribution to the literature by revealing the applicability of intuitive fuzzy multi-criteria decision-making methods in the evaluation of indices with multi-year and multi-criteria structures.
Benzer Tezler
- OECD ülkelerinin lojistik performansının MEREC ve MARCOS yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesi
Logistics performance of OECD countries evaluation using MEREC and MARCOS methods
TALHA YURTSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası TicaretSivas Cumhuriyet ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZCAN IŞIK
- Yeni genişletilmiş sürdürülebilir lojistik performans endeksinin oluşturulması üzerine bir araştırma
A research on construction of a new expanded sustainable logistics performance index
ABDULLAH TÜZEMEN
Doktora
Türkçe
2022
UlaşımAtatürk ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEHİM BAKIRCI
- Küresel inovasyon performansını etkileyen faktörler: OECD ülkeleri üzerine panel veri analizi
Factors affecting global innovation index: Panel data analysis on OECD countries
REYYAN RABİA DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonometriOSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜŞRA AĞAN
- Uluslararası öğrenci değerlendirme programı 2018 matematik ve fen başarılarında ülkeler arası karşılaştırmaların makine öğrenmesi yöntemleri ile incelenmesi
Examining the comparisons between countries in international student assessment program 2018 mathematics and science achievements using machine learning methods
EZGİ GÜLENÇ BAYİRLİ
Doktora
Türkçe
2023
İstatistikYıldız Teknik Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSOY ÖZ
PROF. DR. ATABEY KAYGUN
- Lojistik performansın uluslararası ticaret ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri
The effects of logistics performance on international trade and economic growt
NİSANUR BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Lojistik ve Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYBERK ŞEKER