Ailesel hiperkolesterolemi tanılı çocuk hastalarda atorvastatin tedavisinin kan lipidomik parametreleri üzerine etkisi
The effect of atorvastatin therapy on blood lipidomic parameters in pediatric patients with familial hypercholesterolemia
- Tez No: 967074
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN KÖSE
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Metabolizma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Amaç: Ailesel hiperkolesterolemi, lipid metabolizmasındaki bozukluklar sonucu plazma LDL kolesterol düzeylerinde belirgin artışa yol açan, erken yaşta aterosklerotik kardiyovasküler hastalık riskini artıran kalıtsal bir metabolik hastalıktır. Lipoprotein partikül kompozisyonundaki değişiklikler yalnızca kolesterol yükünü değil, aynı zamanda fosfolipid, sfingolipid ve trigliserid alt türlerini de etkileyerek hücre membran bütünlüğü, enerji homeostazı ve inflamatuvar sinyal yolları üzerinde belirgin biyokimyasal değişikliklere neden olmaktadır. Lipidomik analizler, bu kompleks metabolik bozuklukların moleküler düzeyde karakterize edilmesine, atorvastatin tedavisinin farklı lipid alt türleri üzerindeki etkilerinin anlaşılmasına ve tedavi sonrası rezidüel aterojenik riskin değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır. Bu çalışmada, genetik olarak ailesel hiperkolesterolemi tanısı almış ve atorvastatin tedavisi başlanan çocuk hastaların tedavi öncesi ve sonrası kan lipidom profillerinin, yaş ve cinsiyet açısından benzer özelliklere sahip sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Elde edilecek bulgular ile tedaviye rağmen devam eden lipidomik farklılıkların ve potansiyel biyobelirteçlerin tanımlanmasına katkı sağlanarak, çocukluk çağında bireyselleştirilmiş tedavi stratejilerinin geliştirilmesine bilimsel zemin oluşturmak hedeflenmektedir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı'nda genetik olarak ailesel hiperkolesterolemi tanısı almış ve atorvastatin tedavisi başlanan çocuk hastalar dahil edilmiştir. Benzer demografik verilere sahip Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim dalı Genel Çocuk Polikliniği'ne başvuran sağlıklı kontrol grubu olan çocuklar ile karşılaştırılmıştır. Lipidomik analizler, LC-qTOF-MS analitik cihazı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler çok değişkenli istatistiksel yöntemler ile değerlendirilmiş; temel bileşenler analizi (PCA) ve en küçük kareler farklılaştırma analizi (PLS-DA) yöntemleri uygulanmıştır. p0,05). Tedavi öncesinde hastalarda total kolesterol, LDL, VLDL, non-HDL kolesterol ve trigliserid düzeyleri kontrol grubuna kıyasla anlamlı derecede yüksek saptandı (tümü p
Özet (Çeviri)
Objective: Familial hypercholesterolemia is an inherited metabolic disorder that leads to a significant increase in plasma LDL cholesterol levels due to abnormalities in lipid metabolism and increases the risk of premature atherosclerotic cardiovascular disease. Alterations in lipoprotein particle composition affect not only the cholesterol load but also phospholipid, sphingolipid, and triglyceride subtypes. These changes cause profound biochemical effects on cell membrane integrity, energy homeostasis, and inflammatory signaling pathways. Lipidomic analyses allow for the molecular-level characterization of these complex metabolic disturbances, provide insights into the effects of atorvastatin therapy on different lipid subtypes, and enable the evaluation of residual atherogenic risk after treatment. In this study, the aim was to compare the pre- and post-treatment blood lipidomic profiles of pediatric patients diagnosed with genetic familial hypercholesterolemia and initiated on atorvastatin therapy with those of healthy controls matched for age and sex. The findings obtained are expected to contribute to the identification of persistent lipidomic alterations and potential biomarkers despite treatment, thereby providing a scientific basis for the development of personalized therapeutic strategies in childhood. Materials and Methods: The study included pediatric patients who were genetically diagnosed with familial hypercholesterolemia and initiated on atorvastatin therapy at the Department of Pediatric Metabolic Disorders, Ankara University Faculty of Medicine. These patients were compared with an age- and sex-matched healthy control group consisting of children who presented to the General Pediatrics Outpatient Clinic of the Department of Pediatrics at Ankara University Faculty of Medicine. Lipidomic analyses were performed using an LC-qTOF-MS analytical system. The obtained data were evaluated using multivariate statistical methods, and principal component analysis (PCA) as well as partial least squares discriminant analysis (PLS-DA) were applied. A p-value of 0.05). Before treatment, total cholesterol, LDL, VLDL, non-HDL cholesterol, and triglyceride levels were found to be significantly higher in patients compared to the control group (all p
Benzer Tezler
- Primer ailesel hiperkolesterolemi tanılı hastalarda diyet tedavisinin büyüme, büyümenin biyokimyasal belirteçleri ve kalp damar sağlığı üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of diet therapy on growth, biochemical markers of growth and cardiovascular health in patients with primary familial hypercholesterolemia
TUĞÇE KARTAL
Doktora
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikHasan Kalyoncu ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN KÖKSAL
- Ailesel hiperkolesterolemili çocuk hastaların kardiyovasküler değerlendirilmesi
Cardiovascular assessment of pediatric patients with familial hypercholesterolemia
GÖRKEM ABDİKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHacettepe ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK KARAGÖZ
- Ailesel hiperkolesterolemili hastalarda LDL reseptör (LDRL), apolipoprotein-B100 (APO-b100) ve proprotein convertase subtilin kexin 9 (PCSK9) gen mutasyonlarının tespiti
Başlık çevirisi yok
FATİH KARDAŞ
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2013
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KENDİRCİ
- Primer ailesel hiperlipidemi tanılı çocuk ve adölesanlarda demografik, klinik özellikler ve bunların mutasyon analizi sonuçlarıyla ilişkisi
The relationship between demographical, clinical properties and their mutation analysis results between children and adolescents with the diagnoses of primary familial hyperlipidemia
İREM KAPLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİSE NESLİHAN ÖNENLİ MUNGAN
- Ailesel hiperlipidemili olgularda fenotip genotip ilişkisi
The relationship between phenotype and genotype in familial hyperlipidemia cases
YUSUF DURANAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGaziantep ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KESKİN