Tarım sektöründe toplam faktör verimliliği (TFV) ve kamu politikaları: Türkiye ve Hollanda'nın Malmquıst TFV endeksi ile karşılaştırmalı analizi (1961–2021)
Total factor productivity (TFP) in the agricultural sector and public policies: A comparative analysis of Turkey and the Netherlands with the malmquist TFP index (1961–2021)
- Tez No: 967275
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİHAT KÜÇÜK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Maliye, Ziraat, Economics, Finance, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türkiye ve Hollanda tarım sektörlerinin 1961-2021 dönemi toplam faktör verimliliğini (TFV) Malmquist TFV Endeksi ile analiz etmek ve kamu politikalarının TFV üzerindeki uzun dönem etkilerini değerlendirmektir. Çalışmada, Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemiyle, sabit (CRS) ve değişken getiri ölçeği (VRS) varsayımları altında, girdi ve çıktı odaklı yaklaşımlarla, teknik etkinlik değişimi (TC), teknolojik değişim (TC) ve kümülatif değişimi ölçen Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (MTFV) Endeksi hesaplanmıştır. Analizlerde kullanılan 1961-2021 dönemi tarımsal üretim, arazi, işgücü ve sermaye verileri ABD Tarım Bakanlığı'ndan (USDA-ERS) elde edilmiştir. Türkiye ve Hollanda'nın TEC, TC ve MTFV endeks değerlerine ilişkin bulgular, iki ülkenin tarım sektörlerindeki yapısal değişimin nasıl farklılaştığını göstermektedir. Hollanda, hem girdi ve hem de çıktı odaklı CRS ve VRS ölçümlerinde TEC açısından Türkiye'den daha iyi performans sergilemiştir. Hollanda'nın TEC değerleri genellikle 1'in üzerinde gerçekleşmiştir. Bu durum, Hollanda'nın TEC değerini artırarak tarımsal üretimini sürdürdüğünü göstermektedir. Türkiye ise, girdi odaklı CRS ölçümünde TEC (0,991) değerinde hafif bir kayıp yaşamış, ancak çıktı odaklı analizde olumlu bir gelişme (TEC 1,011) göstermiştir. TC açısından Hollanda'nın hem girdi ve hem de çıktı odaklı değerleri de Türkiye'ye kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Hollanda'nın girdi odaklı TC değeri 1,017 iken Türkiye'nin girdi odaklı TC değeri 1,007'dir. Bu fark, Hollanda'nın teknolojik yenilikleri daha hızlı benimsediğine işaret etmektedir. Türkiye, 1'e yakın olarak bulunan TC değerleriyle teknolojik gelişim sağlasa da, bu artışın Hollanda'ya kıyasla daha sınırlı olduğu görülmektedir. MTFV endeksi açısından da Hollanda'nın değerleri, Türkiye'ye kıyasla genellikle daha yüksektir. Bu durum, Hollanda'nın hem TEC, hem de TC değişimi açısından daha sürdürülebilir bir performans sergilediğini ortaya koymaktadır. Türkiye ise MTFV endeksinde özellikle çıktı odaklı nispi bir iyileşme göstermiş (1,004), ancak genel anlamda Hollanda kadar iyi bir performans sergileyememiştir. Kümülatif MTFV analizleri, Hollanda'da sürekli verimlilik artışını, Türkiye'de ise istikrarsız ve sınırlı gelişmeler yaşandığını göstermektedir. Parçalı arazi yapısı, küçük ölçekli aile işletmeleri, düşük Ar-Ge yatırımları, yetersiz tarımsal eğitim, yenilikçi teknolojilere sınırlı adaptasyon ve istikrarsız politikalar gibi yapısal sorunlar, Türkiye'nin TFV büyümesini kısıtlamaktadır. Türkiye'nin sübvansiyon odaklı kamu politikaları, dönemsel TFV artışlarına yol açsa da, istikrarlı bir artış sağlanamamıştır. Hollanda'nın TFV artışı, Ar-Ge odaklı politikalar, hassas tarım teknolojileri, OTP reformları, kurumsallaşma ve etkin tarım eğitimi modeline dayanmaktadır. Uzun dönemi kapsayan analizlerle literatürdeki önemli bir boşluğu dolduran bu çalışma, stratejik politika önerileri geliştirmek için bilimsel bir perspektif sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyze the total factor productivity (TFP) of the agricultural sectors in Türkiye and the Netherlands from 1961 to 2021 using the Malmquist TFP Index and to evaluate the long-term impact of public policies on TFP. The study employs Data Envelopment Analysis (DEA) to calculate the Malmquist Total Factor Productivity (MTFP) Index, measuring technical efficiency change (TEC), technological change (TC), and cumulative MTFP changes under constant (CRS) and variable returns to scale (VRS) assumptions, using both input-oriented and output-oriented approaches. Agricultural production, land, labor, and capital data for the 1961-2021 period were sourced from the USDA-ERS. The findings on TEC, TC, and MTFP index values for Türkiye and the Netherlands highlight the structural differences in the agricultural sectors of the two countries. The Netherlands consistently outperformed Türkiye in TEC across both input- and output-oriented CRS and VRS measurements, with TEC values generally exceeding 1, indicating sustained agricultural production through enhanced technical efficiency. Türkiye, however, experienced a slight decline in TEC (0.991) in input-oriented CRS measurements but showed improvement (TEC 1.011) in output-oriented analysis. Regarding TC, the Netherlands exhibited higher values than Türkiye in both input- and output-oriented measurements, with an input-oriented TC value of 1.017 compared to Türkiye's 1.007, suggesting faster adoption of technological innovations in the Netherlands. Although Türkiye achieved technological progress with TC values close to 1, this progress was more limited compared to the Netherlands. The MTFP index values for the Netherlands were generally higher than those for Türkiye, reflecting more sustainable performance in both TEC and TC. Türkiye showed relative improvement in the output-oriented MTFP index (1.004) but could not match the Netherlands' overall performance. Cumulative MTFP analyses indicate consistent productivity growth in the Netherlands, while Türkiye experienced unstable and limited progress. Structural issues in Türkiye, such as fragmented land structures, small-scale family farms, low R&D investments, inadequate agricultural education, limited adoption of innovative technologies, and inconsistent policies, constrain TFP growth. While Türkiye's subsidy-focused public policies led to periodic TFP increases, they failed to ensure sustained growth. In contrast, the Netherlands' TFP growth is driven by R&D-focused policies, precision agriculture technologies, CAP reforms, institutionalization, and an effective agricultural education model. By fulfilling a significant gap in the literature through long-term analyses, this study provides a scientific perspective for developing strategic policy recommendations.
Benzer Tezler
- Using data envelopment analysis and malmquist total factor productivity index for agriculture of Turkish regions
Türkiye bölgelerinin tarımsal performansının veri zarflama analizi ve malmquist toplam faktör verimliliği endeksi ile değerlendirilmesi
ZEYNEP ŞİŞMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Şehir ÜniversitesiEndüstri ve Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE TEKİNER MOĞULKOÇ
- Türkiye tarım sektöründe toplam faktör verimliliği
Total factor productivity in Turkish agriculture sector
CEMAL CANER UYANIK
- Uygulanan politikaların süt üretimine etkisi: Seçilmiş AB ülkeleri ve Türkiye karşılaştırması
The effect of implemented policies on milk production: Comparison of selected EU countries and Türkiye
KEMAL GÜNCER
- Türkiye'de iller düzeyinde tarım sektöründe inovasyon ve verimliliğin gelişimi üzerine üzerine bir inceleme
A review on the development of innovation and productivity in the agricultural sector at the provincial level in Turkey
HABİBE YAMAN
Doktora
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ALİ DULUPÇU
DOÇ. DR. ONUR SUNGUR
- Structural change, total factor productivity and economic growth in developing countries
Gelişmekte olan ülkelerde yapısal değişim, toplam faktör verimliliği ve ekonomik büyüme
WONDWOSEN GETANEH EJIGU