Kentsel su dağıtım şebekelerindeki idari su kayıplarının araştırılması: Antalya kenti pilot çalışma alanı uygulaması
Investigating apparent water losses in urban water distribution network: Application to a pilot study area in Antalya city
- Tez No: 967278
- Danışmanlar: PROF. DR. HABİB MUHAMMETOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Dünya genelinde birçok su idaresi, kentsel su dağıtım şebekelerindeki toplam su kayıplarından muzdariptir. Toplam su kayıpları, fiziki su kayıpları ve idari su kayıpları olmak üzere iki türe ayrılır. İdari kayıpların arkasındaki temel nedenler sayaç ölçüm hataları ve kaçak su kullanımıdır. Ölçüm hataları, su tüketim profilinin yanı sıra sayaçların yaşına, çapına, tipine ve montajına bağlıdır. Türkiye'de toplam su kayıpları genel olarak yüksektir ve ilgili Türk mevzuatı tüm su idarelerinden uzun vadede toplam su kayıplarını sistem giriş hacminin (SGH) %25'ine kadar düşürmelerini talep etmektedir. Bu çalışmanın amacı, Antalya şehrindeki bir pilot çalışma alanında idari su kayıplarının seviyesini değerlendirmektir. Bu çalışmayı uygulamak amacıyla, Konyaaltı ilçesinden Molla Yusuf Mahallesi'nde, hidrolik olarak izole edilmiş bir alan olan“District Metered Area (DMA)”seçilmiştir. DMA, bölgeye giren debiyi ölçmek için bir izleme sistemi ile donatılmıştır. İzleme sistemi, devam etmekte olan AB finansmanlı bir proje kapsamında ASAT SCADA sistemine bağlanmıştır. DMA'de yaygın olan sayaç sonrası kaçakları tespit etmek amacıyla okullar ve camiler gibi kamusal alanlara 6 adet akıllı sayaç takılmıştır. Yüksek kaçak seviyesinin yanı sıra, akıllı sayaçlarla yapılan ölçümler bölgedeki sayaç çaplarının uygunluğunu analiz etmek için de kullanılmış ve incelenen sayaçların yaklaşık üçte birinin uygun olmayan çaplarda olduğu sonucuna varılmıştır. Sayaç yaşlarına yönelik daha ileri bir inceleme, bir dizi sayacın 10 yaşın üzerinde olduğunu göstermiştir ki bu yaş, Türk mevzuatının izin verdiği sürenin üzerindedir. Temmuz 2024'te 200 adet eski abone su sayacı yenileriyle değiştirilmiştir. Değişim öncesi eski sayaçların ve değişim sonrası aynı abonelere ait yeni sayaçların okumaları karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma, eski sayaçların düşük debili tüketimleri ölçmemesi nedeniyle, yeni sayaçların montajından sonraki ilk üç ay boyunca okumalarda bir artış olduğunu ortaya koymuştur. Yapılan incelemeler, DMA'deki müşterilerin sayaçların girişin kurdukları yerel arıtma ünitelerini kullandığını ve bu ünitelerdeki geri yıkama suyunun ölçülmediğini göstermiştir. Tüm bu nedenler, İÖB için Ekim 2024'ten Nisan 2025'e kadar hesaplanan standart su dengelerine (SSD) göre sistem giriş hacminin (SGH) yaklaşık %15'i gibi yüksek bir idari kaybı yol açmış ve Mart-Nisan 2025 dönemindeki su dengesinde idari kayıpların fiziki kayıpları aştığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Many water authorities worldwide suffer from total water losses from urban water distribution networks. Total water losses are divided into two types of real water losses (RL) and apparent water losses (AL). The main reasons beyond AL are meter measurement inaccuracy and illegal water usage. Measurement inaccuracy depends on the age, size, type, installation of meters beside the water consumption profile. Total water losses are high in Türkiye in general while the related Turkish regulations ask all the water authorities to reduce total water losses up to 25% of the system input volume (SIV) on the long run. The purpose of this study is to assess the level of apparent water losses in a pilot study area in Antalya City. A hydraulically isolated area“District Metered Area (DMA)”was chosen from Konyaaltı district called as Molla Yusuf Neighborhood to apply this study. The DMA was equipped with monitoring system to measure the flow rates entering to the DMA. The monitoring system was connected to the ASAT SCADA system within an ongoing EU funded project. Six smart meters were installed to public areas such as schools and mosques in the DMA to detect post meter leakages that were common in the DMA. Besides the high level of leakages, the measurements conducted by the smart meters were used to analyze the suitability of meter sizes in the area which resulted that around one third of the investigated meters are with unsuitable sizes. Further investigation of the meter ages showed that a number of meters were with ages over 10 years which is above the age allowed by the Turkish regulations. Two hundred aged customer water meters were replaced with new ones in July 2024. The readings of the aged meters before replacement and the new meters after replacement for the same customers were compared. Comparison revealed an increase in the readings of the new meters during the first three months after their installation as the aged meters do not measure low flow consumptions. Investigations have shown that the customers in the DMA use local treatment units installed upstream of the meters where the backwashed water is not measured. All these reasons led to high AL of about 15% of SIV as given by the standard water balances (SWB) calculated for the DMA from October 2024 to April 2025 and that the AL exceeded the RL for the SWB in March-April 2025.
Benzer Tezler
- Su dağıtım şebekelerinde ek klorlama sistemlerinin karıştırılmış karınca aslanı optimizasyon yaklaşımı kullanılarak optimum tasarımı
Optimum design of booster chlorination systems in water distribution networks by using the shuffled antlion optimization approach
ÜMMÜHAN SAKINAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAMER AYVAZ
- Analysis of consumer patterns in water distribution networks
İçme suyu dağıtım şebekelerinde kullanıcı desenlerinin analizi
BERKAY DURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA AYAT AYDOĞAN
- Mevcut içme suyu dağıtım şebekesinin hidrolik model yardımıyla yönetimi
Existing water distribution network management with hydraulic model
SAMET KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK
- Şebeke basıncındaki olası artışa karşı içme suyu dağıtım şebekesinin dayanıklılık performansını değerlendirmesi (örnek olay: Herat içme suyu dağıtım şebekesi)
Evaluation of resilience performance of drinking water distribution network against possible increase in network pressure (case study: Herat drinking water distribution network)
HASIBULLAH AHMADZAI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Aydın Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH ALTAN