Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ bağışı hakkındakibilgi, tutum ve davranışları
Knowledge, attitudes, and behaviors of Kafkas University Faculty of Medicine students regarding organ donation
- Tez No: 967333
- Danışmanlar: PROF. DR. TİJEN ACAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Organ bağışındaki yetersizlik, birçok ülkede tartışılan, çözüm yolları aranan önemli bir sorundur. Çalışmamızda Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ bağışı hakkında bilgi düzeylerini belirmeyi, organ bağışlama hakkındaki tutumlarını, organ bağışı kartına sahip olma durumlarını ve sosyodemografik özelliklerin bu duruma etkisini incelemeyi hedefledik. Çalışmamız Kafkas üniversitesi Tıp Fakültesi ve Kafkas Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde 26.04.2024- 30.06.2024 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışma grubu Kafkas Üniversitesi Tıp fakültesinde öğrenim gören 182 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler anket formu ile yüz yüze toplanmış, SPSS 27 paket programı ile analiz edilmiştir. Anket; katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini ve organ bağışıyla ilgili görüşlerini sorgulayan 25 soru; Organ-Doku Bağışı ve Transplantasyon Bilgi Ölçeği ile Organ Bağışı Tutum Ölçeği olmak üzere toplam 82 maddeden oluşmaktadır. Katılımcılardan 3 kişinin(%1,65) organ bağış kartı sahibi olduğu görülmüştür. 50(%27,47) kişi bağış yapmak istediğini ancak kartı olmadığını, 78(%42,86) kişi kararsız olduğunu, 51(%28,02) kişi bağış yapmayı düşünmediğini ifade etmiştir. Tıp öğrencileri, organ bağışı konusunda olumlu tutum sergilemelerine rağmen bağış kartı sahipliği düşüktür. Bireylerin kendi organlarını bağışlama istekliliğiyle aile bireylerinin organlarını bağışlama istekliliği arasında anlamlı fark gözlemlenmektedir. Katılımcıların %89,01'inin toplumun organ bağışı hakkında yeterli bilgisi olmadığını düşünmektedir. Katılımcıların büyük çoğunluğunun organ bağışını dini açıdan engellenmiş görmediği görülmüştür. Katılımcıların bilgi seviyesi orta ile yüksek arasındadır. Çalışmamızda HMC ( Yardımseverlik ve Ahlaki Değerler) puanı 91,98 ± 21,21'dir. Bu sonuç, katılımcıların yardımseverliğe, toplumsal değerlere ve etik ilkelere önem verdiklerini göstermektedir. Çalışmamızda FMN (Tıbbi Olarak İhmal Edilme Korkusu) puanı 23,26 ± 9,96 olarak belirlenmiştir. Bu da, bazı bireylerde sağlık sistemiyle ilgili kaygıların olduğunu ancak bu korkunun çok yaygın olmadığını gösteriyor. Çalışmamızda FBM (Bedensel Yaralanma Korkusu) puanı 26,57 ± 10,33 olarak bulunmuştur. Bu sonuç, katılımcıların bedensel yaralanma korkusuna ilişkin düzeylerinin orta seviyede olduğunu göstermektedir. Katılımcıların organ bağışına yönelik tutumları gönüllülüğe açık ve destekleyicidir. Organ bağışıyla ilgili bilgi ve tutumlar açısından cinsiyetin etkisi yokken, tıbbi ihmal edilme ve bedensel yaralanma korkusu konusunda erkeklerin daha fazla kaygı duyduğu görülmektedir. Organ ve doku bağışı konusundaki bilgi düzeyinin artması, bireylerin yardımseverlik ve ahlaki değerlerinde de hafif bir artışla ilişkilidir. Aynı zamanda bilgi düzeyindeki yükselmenin, bireylerin korkularını azalttığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, öğrencilerin organ bağışı konusundaki bilgi düzeyi orta–yüksek düzeyde olmasına karşın, bağış kartı sahipliği oranlarının düşük olduğu görülmüştür. Bu çelişkinin temelinde bilgi eksikliği, prosedür belirsizlikleri ve kültürel–dini kaygılar, bağış sistemine güvensizlik vardır. Öğrencilerin olumlu tutumlarını davranışa dönüştürmek için tıp eğitim programları zenginleştirilmelidir. Sağlık kurumlarında beyin ölümü tanı ve iletişim süreçlerinin iyileştirilmesi, ailelerle etkili diyalog kurulmasını sağlayacak stratejiler geliştirilmesi, dinî liderlerin ve halk sağlığı otoritelerinin iş birliğiyle ulusal çapta sade, anlaşılır bilgilendirme kampanyaları yürütülmesi önerilmektedir. Bu bütüncül yaklaşım, organ bağışı oranlarının anlamlı şekilde artmasına ve organ bekleyen hastaların yaşam kalitelerinin yükselmesine önemli katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The insufficiency of organ donation is a significant issue that is widely discussed and for which solutions are sought in many countries. In our study, we aimed to determine the level of knowledge of medical students at Kafkas University regarding organ donation, examine their attitudes toward donating organs, assess whether they possess an organ donation card, and investigate the influence of sociodemographic characteristics on these factors. Our study was conducted at Kafkas University Faculty of Medicine and Kafkas University Health Research and Application Hospital between April 26, 2024, and June 30, 2024. The study group consisted of 182 students enrolled at Kafkas University Faculty of Medicine. Data were collected through a face-to-face questionnaire and analyzed using the SPSS 27 software package. The questionnaire consisted of a total of 82 items, including 25 questions assessing the participants' sociodemographic characteristics and opinions on organ donation, as well as the Organ-Tissue Donation and Transplantation Knowledge Scale and the Organ Donation Attitude Scale. It was found that 3 participants (1.65%) possessed an organ donation card. Additionally, 50 participants (27.47%) expressed a willingness to donate but did not have a card, 78 participants (42.86%) were undecided, and 51 participants (28.02%) stated that they did not intend to donate. Although medical students exhibit a positive attitude toward organ donation, the rate of possessing an organ donation card remains low. A statistically significant difference was observed between participants' willingness to donate their own organs and their willingness to donate the organs of their family members. A large proportion of participants (89.01%) believed that society lacks sufficient knowledge about organ donation. Most participants did not perceive any religious barrier to organ donation. The participants' level of knowledge ranged from moderate to high. In our study, the HMC (Helpfulness-Morality-Conscience) score was 91.98 ± 21.21. This result indicates that the participants place importance on altruism, societal values, and ethical principles. The FMN (Fear of Medical Neglect) score was found to be 23.26 ± 9.96, suggesting that although some individuals have concerns about the healthcare system, such fears are not widespread. The FBM (Fear of Bodily Mutilation) score was determined to be 26.57 ± 10.33. This finding indicates that participants exhibit a moderate level of fear regarding bodily mutilation. Their attitudes toward organ donation are generally supportive and open to voluntarism. While gender does not appear to influence knowledge or attitudes related to organ donation, male participants were found to experience greater concern about medical neglect and bodily mutilation. An increase in the level of knowledge about organ and tissue donation is also associated with a slight enhancement in individuals' altruism and moral values. Moreover, it is understood that an increase in knowledge levels contributes to a reduction in individuals' fears. In conclusion, although students possess a moderate to high level of knowledge regarding organ donation, the rate of organ donation card ownership remains low. This contradiction appears to stem from factors such as insufficient information, procedural ambiguities, cultural and religious concerns, and a lack of trust in the donation system. In order to translate students' positive attitudes into actual behavior, medical education programs should be enriched and enhanced accordingly. It is recommended that the processes of brain death diagnosis and communication in healthcare institutions be improved, strategies be developed to facilitate effective dialogue with families, and nationwide, clear and comprehensible awareness campaigns be conducted in collaboration with religious leaders and public health authorities. This holistic approach is expected to significantly increase organ donation rates and contribute meaningfully to enhancing the quality of life of patients awaiting transplantation.
Benzer Tezler
- Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin 3. el sigara dumanı ile ilgili inanışları ve sigara içme davranışları
Beliefs about thirdhand smoke and smoking behaviors of medical students at Kafkas University
HABİBE DEMİR EKŞİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİJEN ACAR
- Kafkas üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of healthy lifestyle behaviors and related factors of kafkas University Faculty of Medicine students
ÖZÜMCAN EREN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ÇAKMUR
- Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin acilkontrasepsiyon hakkında bilgi, tutum ve davranışları
Kafkas University Faculty of Medicine students' emergencyknowledge, attitudes and behaviors about contraception
FEYAT FIRAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ÇAKMUR
- Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sigara kullanım durumlarını etkileyen unsurlar ve bağımlılık düzeyleri
Factors affecting smoking status and addiction levels of Kafkas University faculty of medicine students
SİDAR TURGAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ÇAKMUR
- Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sigara içme durumları ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between smoking status and anxiety levels of Kafkas University Faculty of Medicine students
EMRE ÇALAPKULU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiKafkas ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. HÜLYA ÇAKMUR