Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ında kinayenin kullanımı ve amaçları
The use and purposes of allusion in Zamakhshari's al-Kashshaf
- Tez No: 967774
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİL AKÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Kinaye, Arap dilinde belagat sanatlarından biridir. Buna bağlı olarak Kur'an'da geçen kinayeler de zihinsel, duyusal ve dolaylı bir anlamın ifadesidir. Zira duyulara ve vicdana hitap, ruha en yakın ve tesir gücü en kuvvetli yoldur. Bu çalışmada Kur'an'da yaygın bir şekilde kullanılan kinaye üslubu, Zemahşerî'nin el-Keşşâf tefsiri esas alınarak ele alınmıştır. Tefsiri, ehl-i sünnet arasında da büyük bir kabul gören ancak Mutezileden kabul edilen bir âlimin görüşüne göre kinayenin nasıl yorumlanıp ele alındığı, merak konusu olmasının yanı sıra ayetlerin doğru anlaşılması açısından da ehemmiyet arz etmektedir. Araştırma, Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ı doğrultusunda, Kur'an'da kullanılan kinayelerin amaç ve anlam açısından kullanma yöntemlerini ortaya koyması ve kinayenin işlevsel ve davranışsal yönlerine ışık tutması bakımından önceki çalışmalardan ayrılmaktadır. Buna göre çalışmada Zemahşerî'nin hayatı ve el-Keşşâf'ı kısaca ele alındıktan sonra belagatte kinaye konusu işlenmiştir. Ayrıca kinaye içeren ayetler, el-Keşşâf bağlamında değerlendirilmiş ve buna göre kinayenin ayetlerin anlamı üzerindeki etkisi ortaya konmuştur. Araştırma, pek çok önemli neticeye varsa da en önemlileri arasında, kinayeli ifadelerin toplumsal, ahlaki ve psikolojik olmak üzere çeşitli yönlere işaret ettiği, Yüce Allah'ın mu'ciz ifade kudretini ve mutlak ilmini gösterdiği ve çoğu ayetlerde tehdit, korkutma, arkadaşlık, bağışlama ve merhameti ifade ettiği yer almaktadır. Zemahşerî'nin, kinayeyi Mu'tezile mezhebine hizmet edecek şekilde kullandığı da çalışmada varılan neticeler arasındadır.
Özet (Çeviri)
Allusion is one of the rhetorical arts in the Arabic language. Accordingly, the allusions in the Quran are also expressions of a mental, sensory and indirect meaning. Because appealing to the senses and conscience is the closest and most influential way to the soul. In this study, the style of allegory, which is widely used in the Qur'an, is discussed based on Zamakhshari's Kashshaf commentary. His interpretation, how the metaphor is interpreted and handled according to the opinion of a scholar who is widely accepted among the Ahl as-Sunnah but is accepted as a Mutazila, is not only a matter of curiosity but also important in terms of understanding the verses correctly. The research is different from previous studies in that it reveals the methods of using metaphors in the Qur'an in terms of purpose and meaning in line with Zamakhshari's Kashshaf and sheds light on the functional and behavioral aspects of metaphor. In this direction, after briefly discussing Zamakhshari's life and Kashshaf, the subject of metaphor in rhetoric is discussed. In addition, verses containing metaphor are evaluated in the context of Kashshaf and accordingly, the effect of metaphor on the meaning of the verses is revealed. The research has reached many important conclusions, but the most important ones are that allegorical expressions point to various aspects, including social, moral and psychological aspects, that they show the miraculous power of expression and absolute knowledge of Allah Almighty, and that in most verses they express threats, intimidation, friendship, forgiveness and mercy. Among the conclusions reached in the study is that Zamakhshari used the metaphor in a way that served the Mutazila school of thought.
Benzer Tezler
- Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ında Müşkilü'l-Kur'ân
Mushkil al-Qur'an in Zamakhsharee's al-Kashshaaf
VALMIRE BATATINA KRASNIQI
Doktora
Türkçe
2021
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELİL KİRAZ
- Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ında kıraat olgusu
The phenomenon of Qiraat in al-Zamakhshari's al-Kashshaf
MUSTAFA KILIÇ
- Zemahşeri'nin el-Keşşaf'ında kader anlayışı
The understanding of fate in Zemashari's Kaşşaf
ATİLLA AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REYHAN ERDOĞDU BAŞARAN
- Zemahşerî'nin El-Keşşâf'ında temsîli anlatım
Representative expression in Zamakhshari's Kashsaaf
SEDAT SAĞDIÇ
- Zemahşerî'nin Keşşâf tefsirinde ilâhî adâlet anlayışı
Zamakhshari's approach to divine justice based on Keşşaf's commentary
BÜŞRA TUNCEL