Gazâlî'nin adalet anlayışı ve günümüz hukuk sistemine yansımaları
Al-Ghazali's understanding of justice and its implications for modern legal systems
- Tez No: 968005
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu tez çalışmasında, adaletin yalnızca yazılı hukuk normlarına indirgenemeyeceği; aksine adalet kavramının vicdan, ahlâkî sorumluluk ve içsel olgunlukla birlikte düşünülmesi gerektiği fikri temel alınarak, günümüz hukuk düzlemi ile Gazâlî'nin adalet anlayışı kıyaslanarak incelenmiştir. Gazâlî'nin, adalet kavramını da kapsayan ahlakı güzelleştirmekle ilgili tavsiyeleri ve yöneticilere yönelik uyarıları, günümüz hukuk sisteminde karşılaşılan yapısal sorunlar bağlamında yeniden değerlendirilmiştir. Tezde, öncelikle insan, ruh ve ahlâk kavramlarının felsefî temelleri ele alınmış; ardından ülkemizdeki hukuk sistemi içerisinde adaletin ne şekilde tesis edildiği, anayasal ilkeler ve yargı kararları ışığında tartışılmıştır. Gazâlî'nin ahlaki temelli adalet anlayışı ise yargı süreçlerinde göz ardı edilen insani boyuta dair kıymetli ve eleştirel bir perspektif sunmuştur. Sonuç olarak bu çalışma, adaletin yalnızca kurallardan değil, karar vericinin vicdanı ve ahlâkî yetkinliğinden doğan bir değer olduğunu vurgulamakta; Gazâlî'nin düşüncesinin günümüz hukuk anlayışına vicdan, empati ve hikmet gibi ahlaki kavramlar üzerinden katkı sunabileceğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores the notion that justice cannot be reduced solely to codified legal norms; rather, it must be understood in conjunction with conscience, moral responsibility, and inner maturity. Within this framework, a comparative analysis is conducted between the current legal structure and al-Ghazālī's conception of justice. Al-Ghazālī's ethical recommendations —including those concerning the cultivation of virtue and his warnings addressed to rulers— are reconsidered in the context of the structural challenges faced by contemporary legal systems. The study first examines the philosophical foundations of concepts such as the human being, the soul, and morality. It then evaluates how justice is established within the Turkish legal system in light of constitutional principles and judicial decisions. Al-Ghazālī's morality-based conception of justice provides a critical and valuable perspective on the human dimension that is often overlooked in legal processes. Ultimately, the study emphasizes that justice is not merely a matter of rules, but a value arising from the conscience and moral competence of the decision-maker. It argues that al- Ghazālī's thought can offer meaningful contributions to contemporary legal understanding through ethical concepts such as conscience, empathy, and wisdom.
Benzer Tezler
- Anver M. Emon'un doğal yasa anlayışı
Anver M. Emon's understanding of natural law theory
FATMA ÖZDEN UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TÜRKERİ
- Gazzali'nin teorik ve pratik siyaset anlayışı
Theoretical and practical thoughts of the Gazzali about politics
FERHAT AĞIRMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
FelsefePamukkale ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET MEDER
- Gazali'de insan hürriyeti problemi
The problem of human's freedom in Gazali's thought
SERDAR EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET BAKTIR
- Taşköprîzâde'nin Şerhü Ahlâkı Adudiyye adlı eseri
Tashkoprîzâde's Sarhu Ahkak-i Adudiyye
ELZEM İÇÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
FelsefeSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ATİLLA ARKAN