Geleneksel ve modern arasında bir kadın yazar: Yaşamı ve yapıtlarıyla Safiye Erol
A female novelist between modern and tradition : With her life and novels Safiye Erol
- Tez No: 968020
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNUR SOYDAN ERDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Türk İnkılap Tarihi, Turkish Language and Literature, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Safiye Erol, Doğu-Batı, Geleneksel-Modern, Çiçekler, Arap Şiiri, Edirne, Kadıköy, Samiha Ayverdi, Safiye Erol, East&West, Traditional&Modern, Flowers, Arabic Poetry, Edirne, Kadıköy, Samiha Ayverdi
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 263
Özet
Öğrenim görmek üzere gittiği Almanya'dan felsefe doktoru payesiyle Türkiye'ye dönen Safiye Erol 1902-1964 arasında yaşadı. Keşan'da başlayan ömrü İstanbul'da son buldu. 1917-1926 yılları boyunca (kısa ayrılığı dâhil edilmezse) Almanya'nın farklı kentlerinde eğitim aldı, liseyi, üniversiteyi bitirdi. En nihayetinde Münih, Maxmillian Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Dönemin ünlü Şarkiyatçılarından Prof. Dr. Fritz Hommel danışmanıydı. Hommel konusunu, 'Eski Arap Şiirinde Bitki Adları' alanında belirledi. Erken Arap dönemini Cahiliye, Hz. Muhammed Devri, Emevi Devri şeklinde belirleyerek incelediği Arap şiirini ve bitkinin bu manzum eserlerdeki anlamını ele aldı. Bu tez çalışmasında hem Almanya'daki eğitim evresi hem de ülkeye dönüşten sonra yayınladığı roman-makaleler-hikâyeler aracılığıyla Safiye Erol'un evreni tetkik edilmeye çalışıldı. Öncesinde Semahat Yüksel tarafından bir makalede incelenmiş olan Safiye Erol'un doktora tezi ilk kez bu çalışmada makale ölçeği dışında geniş kapsamda incelenmiştir. Bundan murad edilen Safiye Erol dünyasını nasıl ve hangi kaynaklardan beslenerek yaratmıştı sorusuna bir yanıt bulabilmektir. Safiye Erol, çöken Almanya'yı, ilan edilen Weimar Cumhuriyeti'ni, sokaktaki kaosu ve Batı dünyasını da kendi dünyasına eklemiş, Batı ve Doğu kaynaklarını temel başvuru eserleri olarak değerlendirmiştir. Bektaşi aile kökleri Batınî İslam yorumundan faydalanmasını sağlamıştır. 1946'da Samiha Ayverdi ve çevresiyle tanışması sufi anlayıştaki bir mecraya dâhil etmiş, akabinde Kenan Rıfa'i dairesine intisap etmiştir. Tüm eserlerinde ontolojik arayış belirgindir. İçkin inanç tarzıyla, aşkın ister insana yönelen isterse yaratıcıya yönelen hallerini birbirine bağlamıştır. Tarihi birikimleriyle Rumeli ve İstanbul ilgi alanıdır. Yaşadığı yıllardaki burjuva sınıfının aşk anlayışı, kadın-erkek ilişkisindeki sonu hüsranla biten maceralar, kadın kimliği, Batı-Doğu dünyalarının, geleneksel ve modern olanın analizleri, kültürel yabancılaşma yapıtlarının temel konularıdır.
Özet (Çeviri)
Safiye Erol (1902–1964), who returned to Turkey from Germany with a doctoral degree in philosophy, was born in Keşan and passed away in Istanbul. Between 1917 and 1926 (excluding a brief interruption), she pursued her education in various German cities, completing both secondary and higher education, and ultimately earning her doctorate at the University of Munich, Maximilian. Her advisor was the renowned Orientalist Prof. Dr. Fritz Hommel, who directed her dissertation on“Plant Names in Early Arabic Poetry.”In this study, Erol examined Arabic poetry from the Jahiliyyah, the Prophet Muhammad's era, and the Umayyad period, analyzing the semantic significance of plants in these poetic texts. This article seeks to explore Safiye Erol's intellectual world both during her educational years in Germany and through the novels, essays, and short stories she published after her return to Turkey. While her dissertation had previously been examined in a limited article by Semahat Yüksel, this study undertakes, for the first time, a comprehensive analysis beyond the article scale. The objective is to find an answer to the question of how and from which sources Safiye Erol constructed her intellectual universe. Erol integrated into her worldview the collapsing Germany, the proclaimed Weimar Republic, the chaos in the streets, and the Western world, while also drawing upon both Western and Eastern sources as her primary references. Her Bektashi family roots enabled her to benefit from esoteric interpretations of Islam. Her acquaintance in 1946 with Samiha Ayverdi and her circle introduced her to a Sufi milieu, after which she became affiliated with the spiritual order of Kenan Rifai. An ontological quest is evident throughout all her works. Through an immanent mode of belief, she interlinked the states of love—whether directed toward human beings or the Creator. Her historical interests focused on Rumelia and Istanbul. Central themes in her writings include the bourgeois understanding of love in her era, the ultimately tragic adventures in male–female relations, the question of female identity, the analyses of East–West and traditional–modern dichotomies, and cultural alienation.
Benzer Tezler
- Reading performativity, gender and the fragmentation of narrative voice in Mina Loy's texts and artworks
Mina Loy'un yazınsal ve görsel yapıtlarında bölünmüşlük ve performatif ve toplumsal cinsiyet açısından anlatıcının rolü
TUĞBA KARABULUT
Doktora
İngilizce
2019
İngiliz Dili ve EdebiyatıÇankaya Üniversitesiİngiliz Edebiyatı ve Kültür İncelemeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. JOHANN PILLAI
- Changing stories: Realism and postmodernizm in Doris Lessing's novels
Başlık çevirisi yok
REZZAN SİLKÜ(KOCAÖNER)
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
