Modernleşme sürecinin mekânsal yansımaları: apartmanlaşmanın Türk romanındaki temsili (1923-1950 ve 1950-1980 arası dönem)
Spatial reflections of the modernization process:representation of the apartment in the Turkish novel (1923- 1950 and 1950-1980 periods)
- Tez No: 968142
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKET ERCAN KIZILAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Bu tez çalışması, Cumhuriyet Dönemi Türk romanlarında apartmanların kullanımı ve apartman yaşamının toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini incelemektedir. Apartmanlar, özellikle 1923-1950 ve 1950-1980 dönemlerinde Türkiye'nin hızla modernleşmesi ve kentleşmesiyle birlikte toplumsal yaşama dahil olan yeni mekânsal yapılar olarak öne çıkmıştır. 1923-1950 arası dönemde apartmanlaşma, Batı'dan gelen modernleşme etkileriyle, büyük şehirlerde sosyal statü göstergesi olarak kabul görmüştür. Bu dönemde apartmanlar, geleneksel konut yaşamından uzaklaşma ve bireyselliğin ön plana çıkışıyla ilişkilendirilmektedir. 1950-1980 dönemine gelindiğinde ise, apartmanlar daha yaygın hale gelmiş, geniş halk kitlelerinin konut ihtiyacını karşılamada önemli bir rol üstlenmiş ve şehirleşmenin yoğunlaşmasıyla birlikte toplumsal ilişkilerdeki değişimleri hızlandırmıştır. Bu bağlamda tez, her iki dönemdeki apartman yaşamının sosyal uyum, toplumsal ilişkiler ve bireylerin mekân algısı üzerindeki etkilerini sosyolojik ve mekân sosyolojisi perspektifinden incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda nitel araştırma yöntemi ve metin analizi kullanılmış olup, söz konusu dönemlerin toplumsal özelliklerini yansıtan Türk romanları incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, romanlarda apartmanlaşma olgusu beş ana tema altında ele alınmıştır: mekânsal dönüşüm (şehir dokusundaki değişim, eski-yeni yapı karşıtlığı), yaşam tarzı (çekirdek aileye geçiş, komşuluk ilişkilerinde zayıflama, yalnızlaşma), toplumsal statü (apartmanın prestij ve sınıfsal ayrışma göstergesi olması), modernleşme eleştirisi (yüzeysel Batılılaşma, estetik kaygıların azalması) ve sembolik anlamlar (özgürlük, yeni başlangıç, kimlik inşası).
Özet (Çeviri)
This thesis examines the use of apartments in Turkish novels of the Republican Era and the effects of apartment life on social structures. Apartments, especially in the periods of 1923-1950 and 1950-1980, came to the fore as new spatial structures that were included in social life with the rapid modernization and urbanization of Turkey. Between 1923-1950, apartment life was accepted as an indicator of social status in big cities with the modernization influences coming from the West. During this period, apartments were associated with the departure from traditional housing life and the prominence of individuality. In the period of 1950-1980, apartments became more widespread, played an important role in meeting the housing needs of the masses, and accelerated the changes in social relations with the intensification of urbanization. In this context, the thesis aims to examine the effects of apartment life in both periods on social harmony, social relations, and individuals' perception of space from a sociological and spatial sociology perspective. In this context, qualitative research methods and text analysis will be used, and Turkish novels reflecting the social characteristics of the periods in question will be examined. The focus will be on apartment themes in the novels, the adaptation processes of individuals in the modernization process, and the place of apartments in social life.
Benzer Tezler
- Geç Osmanlı Erken Cumhuriyet döneminde değişen kent dokusunun süreklilik bağlamında incelenmesi; işgal öncesi/sonrası Manisa
Examining continuity of changing urban pattern's from the Late Ottoman to the Early Republic period; before/after of the invasion in Manisa
MÜGE AYDIN
Doktora
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- İkinci yeni şiirinde kent algısı
Urban perception in the second new poetry
TUBA KIRAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET GÜR
- Kentsel bağlamı ile park olgusu: 1930-50 döneminde Prost Planı'nda 2 no.'lu park
The 'park' phenomenon within its urban context: Park no.2 of Prost's (master) Plan in the 1930-50 era
SELİN BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Bilgi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRAH ALTINOK
- Türkiye sinemasında mekansal yönelim olarak Ankara imgesi
Ankara image as a space orientation in Turkish cinema
SÜLEYMAN GÜRKAN ANIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL KIREL
- Kayseri'de 1950 sonrası modern bir mahalle oluşumu:Yeni Mahalle örneği
Development of a modern neighborhood in kayseri after 1950: Yeni Mahalle case
EDA ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK ASILİSKENDER