Çevik üretim: İnsansız deniz araçları üzerine endüstri 4.0 ve sürdürülebilirlik perspektifinden bir uygulama
Agile production: An application on unmanned surface vehicles from the perspective of industry 4.0 and sustainability
- Tez No: 968548
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN DENİZ KÖKSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Çevik üretim kavramı literatürde uzun süredir tartışılmasına rağmen esas gelişimini özellikle son on yılda kaydetmiştir. Literatür taraması, bu ilginin artışında Endüstri 4.0 uygulamalarının yaygınlaşması, hızla değişen müşteri talepleri, ekonomik dalgalanmalar, iklim krizleri ve Covid-19 gibi küresel şokların belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır. Bu gelişmeler, çevikliğin yalnızca rekabet avantajı sağlamak için değil, aynı zamanda belirsizlik ortamında işletmelerin varlığını sürdürebilmesi için kritik bir unsur haline geldiğini göstermektedir. Bu bağlamda çalışmada, Endüstri 4.0'ın çevik üretimi daha sürdürülebilir kılma potansiyeli incelenmiş ve araştırmanın ampirik kısmı, çeviklik ihtiyacının en yoğun hissedildiği alanlardan biri olan İnsansız Deniz Araçları (İDA) üretim süreçlerine odaklanmıştır. Literatür doğrultusunda çeviklik stratejileri (ÇS) ile çeviklik yetenekleri ve göstergeleri (ÇYG) tanımlanmış; sektör uzmanları ve akademisyenlerden elde edilen görüşlerle 68 ifadeden oluşan kapsamlı bir soru formu hazırlanmıştır. Uzman görüşleri Bulanık Delphi yöntemiyle analiz edilmiş, görece düşük önem atfedilen ifadeler elenmiş ve sonuçta 13 ÇYG ile 12 ÇS geçerliliğini korumuştur. Ardından Bulanık TOPSIS yöntemi uygulanarak bu stratejiler önem sırasına konulmuş ve TES01 kodlu“Finansal Güç ve Teknolojik Yetenekler”stratejisi en kritik strateji olarak öne çıkmıştır. Buna karşılık, en az kritik strateji ise SOS08 kodlu“Risk Yönetimi”olmuştur. Bu bulgu, çevikliğin teknoloji ve finansal yetkinliklerle daha güçlü ilişkilendirildiğini, risk yönetiminin ise destekleyici fakat ikincil bir rol üstlendiğine işaret etmektedir. Sürdürülebilirlik kategorisine ait olan SÜS03 kodlu“Çevik ve Çevreci Üretim”stratejisinin ikinci sırada yer alması ise çalışmanın amacını destekleyen bir bulgu olarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although the concept of agile production has long been debated in the literature, its substantive development has taken place particularly over the past decade. A review of the literature indicates that the proliferation of Industry 4.0 applications, rapidly changing customer demands, economic fluctuations, climate crises, and global shocks such as the Covid-19 pandemic have been decisive factors in this growing interest. These developments demonstrate that agility has become a critical element not only for securing competitive advantage but also for ensuring organizational survival in an environment of uncertainty. In this context, the present study examines the potential of Industry 4.0 to render agile production more sustainable, with the empirical part of the research focusing on the production processes of Unmanned Surface Vehicles (USVs), one of the domains where the need for agility is most strongly felt. In line with the literature, agility strategies (ÇS) and agility capabilities and indicators (ÇYG) were defined, and a comprehensive questionnaire consisting of 68 items was developed based on the insights of industry experts and academics. The expert evaluations were analyzed using the Fuzzy Delphi method, through which items assigned relatively low importance were eliminated, resulting in the retention of 13 ÇYGs and 12 ÇSs. Subsequently, the Fuzzy TOPSIS method was applied to rank these strategies in order of importance. The strategy coded TES01,“Financial Strength and Technological Capabilities,”emerged as the most critical, whereas the least critical was identified as SOS08,“Risk Management.”This finding suggests that agility is more strongly associated with technological and financial competencies, while risk management assumes a supportive yet secondary role. Moreover, the placement of the sustainability-related strategy coded SUS03,“Agile and Environmentally Friendly Production,”in the second rank constitutes a finding that directly supports the aim of this study.
Benzer Tezler
- Experimental study on discrete vortex gust encountered by a flat plate at 45˚ wing sweep
45˚ ok açılı düz plaka kanadın girdap türü tekil sağanak karşılaşmasının deneysel incelenmesi
OZAN İBRAHİMAĞAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Havacılık ve Uzay Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİYE LEMAN OKŞAN ÇETİNER YILDIRIM
- Elektrik fan motorlu (EDF) vtol insansız hava aracı tasarımı ve üretimi
Design and prototype manufacturing of electric ducted fan (EDF) vtol unmanned aerial vehicle
HÜSEYİN FURKAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Uçak Mühendisliğiİstanbul Gelişim ÜniversitesiUçak Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ERGÜVEN VATANDAŞ
- Pivot determination, moment-prioritized control allocation and far distance estimation for rotary-wing unmanned aerial vehicles
Döner kanatlı insansız hava araçlarında pivot tespiti, moment önceliklendirmeli kontrol paylaştırımı ve uzak mesafe kestirimi
EROL KAYATAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilim ve TeknolojiBoğaziçi ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÇELİK
- Model insansız hava aracı üretimi
Model unmanned aerial vehicle production
İSMAİL AYKUT KARAMANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Makine MühendisliğiKarabük ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. MUSTAFA BAHATTİN ÇELİK
- Dijital hava fotoğrafları kullanarak ağaç tespiti ve taç boyutlarının belirlenmesi
Detection of trees and crown sizes using digital aerial images
FATİH ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeodezi ve FotogrametriGebze Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU