Zihin felsefesinde Qualia problemi
The Qualia problem in the philosophy of mind
- Tez No: 968667
- Danışmanlar: PROF. DR. VEDAT ÇELEBİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu tez, çağdaş zihin felsefesi kapsamında qualia problemini mantıksal, ontolojik ve epistemolojik temellerde ele almakta olup bu probleme yönelik yaklaşımları düalist, materyalist ve ılımlı yaklaşımlar çerçevesinde değerlendirmektedir. Bu bağlamda qualia, doğrudan deneyimlenen öznel yaşantıların niteliksel içeriğine işaret etmektedir. Qualia problemi, zihin felsefesinin merkezinde yer almakta ve zihinsel olanın fiziksel süreçlerle açıklanabilirliğine dair tartışmaların kritik bir boyutunu teşkil etmektedir. Bu bakımdan Joseph Levine'in qualia problemini işaret ederek ortaya koyduğu açıklama boşluğu kavramsallaştırması, fiziksel süreçlerle qualia arasındaki problemi epistemolojik bağlama taşımayı amaçlamaktadır. Thomas Nagel'in yarasa örneği, Frank Jackson'ın bilgi argümanı ve David Chalmers'ın felsefi zombi düşünce deneyi ise, öznel deneyimlerin indirgenemezliğine dair güçlü sezgisel dayanaklar sunmaktadır. Bu gibi iddialar, qualia'nın yalnızca bilimsel veya fizikalist açıklamalarla kavranamayacak bir boyuta sahip olduğunu ortaya koymayı amaçlamıştır. Tezin temel odağı, bu şekilde tanımlanan qualia'nın doğasının açıklanabilir olup olmadığı ve fizikalizm çerçevesinde qualia kavramı ile işaret edilen zihinsel içeriğin mevcut materyalist yaklaşımlar tarafından yeterince temel bulup bulmadığıdır. Bu problematik bağlam, zihinsel olanın fiziksel süreçlerle açıklanabilirliğine dair görüşler çerçevesinde çağdaş zihin felsefesinde önem arz etmektedir. Sonuç olarak, qualia probleminin mevcut yaklaşımların iç tutarlılıklarıyla uyumlu bir biçimde açıklanmaya kapalı olması dolayısıyla zihin felsefesi kapsamında daha bütüncül, kapsayıcı ve disiplinler-arası bir zihin kuramına ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılmıştır. Bu sayede, qualia problemine ilişkin çözüm arayışları gündelik yaşama yansıyan çeşitli güncel problemlere de açıklayıcı katkılar sunabilecektir.
Özet (Çeviri)
This thesis addresses the problem of qualia within contemporary philosophy of mind, analyzing its logical, ontological, and epistemological foundations, and evaluating dualist, materialist, and moderate approaches. Qualia refer to the qualitative content of directly experienced subjective phenomena. The qualia problem is central in philosophy of mind and represents a critical aspect of debates on whether mental states can be explained by physical processes. Joseph Levine's concept of the explanatory gap emphasizes the epistemological challenge in relating physical processes and qualia. Similarly, Thomas Nagel's bat example, Frank Jackson's knowledge argument, and David Chalmers' philosophical zombie thought experiment provide strong intuitive grounds for the irreducibility of subjective experience. These arguments aim to show that qualia possess a dimension beyond scientific or physicalist explanation. The thesis primarily examines whether such qualia can be explained and whether the mental content denoted by the concept is adequately addressed by materialist accounts within physicalism. This problem, shaped by the broader issue of whether the mental is explainable through physical processes, remains significant in contemporary philosophy of mind. Ultimately, the thesis argues that qualia resist explanation within existing frameworks, indicating the need for a more holistic, inclusive, and interdisciplinary theory of mind. Such a theory could also offer explanatory contributions to contemporary challenges involving consciousness and its role in daily life.
Benzer Tezler
- Zihin felsefesinde qualia problemi: Anti-indirgemeci bir analiz
The problem of qualia in the philosophy of mind: An anti-reductionist analysis
AHMET KADİR USLU
- Zihin felsefesinde 'Qualia' tartışması ve Daniel Dennett'ın itirazı
The 'Qualia' debate in the philosophy of mind and Daniel Dennett's objection
SENA TENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ERDEM
- Çağdaş zihin felsefesinde qualianın ontolojik statüsü problemi
The problem of the ontological status of qualia in contemporary philosophy of mind
ZEYNEP BERKE
- Çağdaş zihin felsefesinde bilinç problemi: Bir panpsişizm savunusu
Problem of consciousness in the contemporary philosophy of mind: A defense of panpsychism
FERHAT ONUR
- İbn Sînâ felsefesinde Zatî Şuûr - Şuûr bi'ş-Şuûr ayrımı
The distinction between Self-Awareness and Prereflective Self-Awareness in Ibn Sina's philosophy
MUHAMMED SELAHADDİN TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER TÜRKER