Psikolojik sözleşmeden sosyal sözleşmeye: Sağlıkta şiddetin kökenleri üzerine bir araştırma
From psychological contract to social contract: A research on the origins of violence in health
- Tez No: 968738
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS YILAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu çalışma, sağlıkta şiddetin kökenlerini psikolojik sözleşme ve sosyal sözleşme kavramları çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Afyonkarahisarda bir devlet hastanesinde çalışan sağlık çalışanları ve bu kurumdan hizmet alan hastaların deneyimlerine dayanarak, şiddetin altında yatan nedenleri ve tarafların karşılıklı beklentilerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmanın temel amacı, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin psikolojik, sosyal ve örgütsel dinamiklerini anlamak ve bu soruna yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Kamu hastanesinde görev yapan 15 sağlık çalışanı ile 15 hasta arasında yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla veri toplanmıştır. Katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiş ve görüşmeler yüz yüze gerçekleştirilerek kaydedilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmış ve ortak temalar belirlenerek yorumlanmıştır. Çalışmanın bulguları, sağlık çalışanları ile hastalar arasındaki beklentilerin uyumsuzluğunun şiddetin temel nedenlerinden biri olduğunu göstermektedir. Sağlık çalışanları, sistemden ve hastane yönetiminden daha iyi çalışma koşulları, güvenlik önlemleri ve destek beklerken; hastalar ise daha kaliteli hizmet, saygılı iletişim ve hızlı çözüm beklemektedir. Psikolojik sözleşme ihlalleri (örgüt-çalışan arasındaki yazılı olmayan beklentiler) ve sosyal sözleşme bağlamındaki toplumsal beklentilerle sağlık sisteminin sunduğu hizmetler arasındaki uyumsuzluk, şiddetin ortaya çıkmasında kritik rol oynamaktadır. Araştırma, sağlıkta şiddetin yalnızca bireysel değil, aynı zamanda örgütsel, yönetsel ve toplumsal boyutları olan bir sorun olduğunu vurgulamaktadır. Bu bağlamda, şiddetin önlenmesi için çok boyutlu stratejiler geliştirilmesi önerilmektedir. Hastane yönetimlerinin çalışan güvenliğini artıracak önlemler alması, hasta-hekim iletişimini güçlendirecek eğitim programları düzenlemesi ve toplumda sağlık çalışanlarına yönelik farkındalığın artırılması, çalışmanın öne çıkan önerileri arasındadır. Sonuç olarak, bu çalışma, sağlıkta şiddetin kökenlerini anlamada psikolojik ve sosyal sözleşme kavramlarının önemini ortaya koymuş ve literatüre disiplinlerarası bir bakış açısı sunmuştur. Araştırmanın bulguları, akademik çalışmalara katkı sağlamanın yanı sıra, politika yapıcılar ve hastane yönetimleri için pratik çözüm önerileri içermektedir. Bu sayede, daha sağlıklı bir hasta-sağlık personeli ilişkisinin kurulması ve şiddetin azaltılması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the roots of violence in healthcare through the conceptual frameworks of the psychological contract and the social contract. Based on the experiences of healthcare workers employed at a public hospital in Afyonkarahisar and the patients receiving services from this institution, the research seeks to uncover the underlying causes of violence and the mutual expectations of both parties. The main objective of the study is to understand the psychological, social, and organizational dynamics of violence against healthcare professionals and to develop potential solutions to this problem. The research was designed using a qualitative method, and data were collected through semi-structured interviews with 15 healthcare workers and 15 patients at a state hospital in Afyon. Participants were selected through purposive sampling, and interviews were conducted face-to-face and recorded. Descriptive analysis was used to analyze the data, and common themes were identified and interpreted. The findings of the study indicate that a mismatch in expectations between healthcare workers and patients is one of the main causes of violence. While healthcare workers expect better working conditions, security measures, and institutional support from the system and hospital management, patients expect higher-quality service, respectful communication, and prompt solutions. Violations of the psychological contract (the unwritten expectations between the organization and the employee) and the inconsistency between societal expectations in the context of the social contract and the actual services provided by the healthcare system play a critical role in the emergence of violence. The study emphasizes that violence in healthcare is not only an individual issue but also a problem with organizational, managerial, and societal dimensions. In this context, it is recommended to develop multi-dimensional strategies to prevent violence. Among the key recommendations of the study are: hospitals should implement measures to improve staff safety, organize training programs to enhance patient-provider communication, and raise public awareness about healthcare professionals. In conclusion, this study highlights the significance of the psychological and social contract concepts in understanding the roots of violence in healthcare and offers an interdisciplinary perspective to the literature. The findings provide not only academic contributions but also practical solutions for policymakers and hospital administrators. In this way, the study aims to foster a healthier patient-healthcare worker relationship and reduce incidents of violence.
Benzer Tezler
- أحكام عقد النكاح صحة وبطلاناً في الشريعة الإسلامية مقارنة بقانون الأحوال الشخصية العراقي
İslam hukukunda geçerli olup olmadığına göre nikah akdinin hükümleri (Irak Medeni Kanunu ile mukayeseli) / The provisions of the marriage contract are valid and invalid in Islamic jurisprudence and comparing with the Law of Iraqi Personal status
NASREEN NURO QADER
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN
- Örgütsel değişimde psikolojik sözleşme ihlalleri ve bir uygulama örneği
The Violations of psychological contract in organizational change and a practical case
HALİL SAYLI
- Liderlik tiplerinin psikolojik sözleşmeye etkisi ve bu etki üzerine uygulama
The effect of the leadership types to the psychological contrat and an application on this effect
İBRAHİM PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TurizmAkdeniz ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK DURNA
- Örgütsel desteğin psikolojik sözleşmeye etkisinde iş yeri arkadaşlığının düzenleyici rolü: Rize ili Çaykur işletmelerinde bir araştırma
The moderating role of workplace friendship in the impact of organizational support on psychological contract: A research of the Caykur business in the province of Rize
BERNA TUNCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ YANIKLAR
- Esnek çalışmanın psikolojik sözleşmeye etkisi
The effects of flexible working on pscyhological contract
ENDER TUNÇER
Doktora
Türkçe
2012
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAfyon Kocatepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ÖZKARA