A cross-cultural study of refusals in American English and Turkish
Reddetme sözeyleminin Amerikan İngilizcesi ve Türkçe'de karşılaştırmalı bir çalışması
- Tez No: 97357
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRAY KÖNİG
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Linguistics, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 364
Özet
Kültürlerarası iletişim ve yabancı dil öğreniminde, dil kullanımındaki farklılıkların“edimbilimsel hatalar”açısından önemli bir faktör olduğu görüşü savunulmakta ve bu farklılıkların genellikle belirli bir dil topluluğu tarafından şekil ve işlevin özgün bir biçimde ilişkilendirilmesinden kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Kültüre özgü dil kullanım özelliklerinin söz eylemlerde daha belirgin olduğu iddia edilmektedir. Bu çalışmada, çok yönlü edimbilimsel bir yaklaşımla iki temel araştırma sorusuna yanıt aranmıştır. Birinci araştırma sorusu, Amerikan İngilizcesi ve Türkçe'nin kibar dil kullanım stratejileri ve anlam formüllerinin sıklık, sıra ve içeriği açılarından reddetme sözeyleminin gerçekleştirilmesinde ne kadar benzeştikleri ve/veya farklı olduklarım kapsamıştır. İkinci araştırma sorusu ise, İngilizce'yi yabancı dil olarak gelişmiş düzeyde öğrenmiş olan Türk öğrencilerin edimsel edinç (pragmatic competence) açısından ana dilden ne kadar etkilendiklerini araştırmıştır. Konuşanın cinsiyeti, sosyal statüsü, reddetmeye yönelten sözeylemler ve veri türü gibi bağımsız değişkenlerin dil gruplarına göre etkileri de araştırılmıştır. Bu çalışmaya Amerikalılar (İngilizce veri için), Türkler (Türkçe veri için) ve gelişmiş düzeyde İngilizce konuşan Türkler (aradil için) olmak üzere üç grup denek katılmıştır. Veri toplama aracı olarak oniki bağlamdan oluşan bir söylem tamamlama testi ve aynı testin sözlü şekli kullanılmıştır. Sonuçlar niteliksel ve niceliksel açılardan yüzde oranları, Ki Kare testleri ve Spearman Sıralama Bağıntıları kullanılarak incelenmiştir. Çalışmaya dahil edilen dil gruplarının her zaman farklılıklar göstermemesiyle birlikte, ortaya çıkan farklılıkların daha çok bireyselcilik-toplumsalcılık ve yüksek bağlam-düşük bağlam ayrımlarıyla ilgili olduğu gözlenmiştir. Amerikalı denekler dahaIll dolaysız ve açık kibarlık stratejileri ve anlam formülleri kullanırken, Türkçe konuşan Türkler ve İngilizce konuşan Türkler (özellikle sözlü veride) daha dolaylı ve özgürümü (face) koruyucu kibarlık stratejilerini ve anlam formüllerini tercih etmişlerdir. Her üç grup için de konuşanın cinsiyeti etkin bir rol oynamamış, fakat reddetmeye yöneltici sözeylemin türü ve konuşan-dinleyen arasındaki düzey farkı - özellikle Türk grubu için - kullanılan strateji ve formülleri etkilemiştir. Veri türü (yazılı-sözlü) de bağımsız bir değişken olarak irdelenmiş olup, en sık kullanılan anlam formüllerinin türe göre genelde değişmemiş olmasıyla birlikte, sözlü veride kullanılan anlam formülü sayısı artmış ve daha uzun yanıtlar verilmiştir. Veri türü ile ilgili diğer bir bulgu ise aradil deneklerin yazılı veride daha çok amaç dil normlarını yansıtırken, sözlü veride anadilin normlarına daha çok başvurdukları görülmüştür. Bu sonucun Türkiye'deki yabancı dil öğretiminde tercih edilen yöntemle ilgili olduğu ve bu anlamda öğrencilerin sözlüden çok yazılı normları edindikleri savunulabilir.
Özet (Çeviri)
In cross-cultural communication and foreign language learning, differences related to language use have been asserted to be influential for what is called“pragmatic failure”. These differences are usually attributed to the ways in which forms and functions are associated by a certain speech community. The culture-specific features of language use are claimed to be particularly evident in speech acts. In this study, a multi-dimensional pragmatic approach was employed in order to investigate two major research questions. The first question asked how much American English and Turkish were similar and/or different in the performance of refusals with regard to the dimensions of politeness strategies, frequency, order and content of semantic formulas, and the second question addressed the issue of pragmatic transfer from Turkish as a native language to English spoken by Turkish advanced level EFL learners with regard to the same dimensions. The influence of the independent variables of gender, status, stimulating speech acts and data type were also investigated. Three groups of subjects participated in this study and this included Americans (for American English data), Turks (for Turkish data) and advanced level normative Turkish learners of English (for interlanguage data). A twelve-item DCT and its closed- role play version were used as the instruments, and the results were analyzed both qualitatively and quantitatively by using percentages, Chi-square tests and Spearman Rank Order Correlations. Even though all three groups did not always differ, the differences identified between the groups were attributable to the distinctions of individualism vs. collectivism and high context vs. low context. While American English responses included more direct and clear politeness strategies and semantic formulas, the Turkish and Turkish learner groups preferred indirectness and preserving face. While the Speaker's genderwas not an important factor in the responses by all three groups, the stimulating speech acts and status levels were relatively influential, especially in the responses by Turkish group. Another variable investigated for its influence was the data type. It was found that even though the most frequently used semantic formulas did not change across data types, the variation was higher in the oral data and responses were longer in all three groups. With regard to politeness strategies, data type was found to be an influential factor. Another observation related to data type was the pattern of language use by the interlanguage group. The advanced level Turkish normative speakers of English resembled rather the target language patterns of language use in the written data while they relied rather on the native language norms in the oral responses, which may be attributable to the language education system and the amount of exposure to the written and oral norms in Turkey.
Benzer Tezler
- A cross-cultural pragmatics approach to speech acts in American English and Turkish: The case of refusals in TV series
Amerikan İngilizcesi ve Türkçe dillerindeki sözeylemlere kültürlerarası edimsel yaklaşım: Televizyon dizilerindeki reddetme sözeylemlerinin durumu
RABİA ELİF YAKUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
DilbilimErciyes Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURRAHMAN KARA
- American English, Turkish and interlanguage refusals: A cross-cultural communication and interlanguage pragmatics study
Amerikan İngilizcesi, Türkçe ve aradilde reddetme: Bir kültürlerarası iletişim ve aradil edimbilim çalışması
SEVGİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİLER HATİPOĞLU
- The effect of cultural environment on refusal strategies: A cross-cultural study on performance in British English and Turkish
Reddetme stratejilerine kültürel çevrenin etkisi: İngiliz ingilizcesi ve Türkçede dil kullanımı üzerine kültürlerarası bir çalışma
EBRU BOYNUEĞRİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY ALAGÖZLÜ
- Türkçe, İngilizce ve ara dilde reddetme
Refusals in Turkish, English and interlanguage
ZEYNEP SELİN DÜRER
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- A cross-cultural study of the speech act of congratulation in British English and Turkish using a corpus approach
Derlem yaklaşımı ile tebrik sözeyleminin İngiliz ve Türk kültürlerinde kullanımının karşılaştırmalı incelenmesi
HÜMEYRA CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
DilbilimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİLER HATİPOĞLU