Geri Dön

Akdağmadeni (Yozgat) yöresi kurşun-çinko, fluorit ve barit yatak ve zuhurlarının jeolojik ve kökensel incelenmesi

The Geological and genetic investigation of Akdağmadeni (Yozgat) region lead, zinc, fluorite and barite deposits and occurrences

  1. Tez No: 97784
  2. Yazar: ALİ RIZA ÇOLAKOĞLU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YURDAL GENÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

IV ÖZET İnceleme alanı Akdağmadeni'nin (Yozgat) doğusunda, 1/25.000 ölçekli Yozgat İ35- C2 topografik haritası içerisinde, 26 km2lik bir alanda yer almaktadır. Bu çalışmada, Akdağmadeni kurşun-çinko yatağı ve yakın çevresinin jeolojisi, mineralojisi, petrografisi, cevher-yankayaç ilişkileri ve cevherin makro-mikro yapı-doku özellikleri incelenmiştir. İnceleme alanındaki litolojik birimler, metamorfik ve magmatik kayaçlardan oluşmaktadır. Metamorfik kayaçlar, tabanda metapelitik kayaçlann saf türevleriyle temsil edilmekte ve üstlerinde, metakarbonat ve amfibolit ara katkılı kalksilikatik gnayslar yer almaktadır. Bu kayaçlar tabandan tavana uyumlu bir dizilim göstermektedir. Fels türü kayaçlar da bu kayaçlar içinde farklı seviyelerde yer almaktadır. Metapelitik kayaçlann sillimanit-ortoklaz parajenezli gnaysların yakın çevrelerinde yankayaçlann içine doğru kuvarso-feldispatik lökosomlann enjeksiyonları görülmektedir. Metamorfitlerdeki mineral parajenezleri 700° C sıcaklığın aşıldığını basıncın yaklaşık 3,5-6,5 kb aralıklarında gerçekleştiğini göstermektedir. Magmatik kayaçlar granitik ve siyenitik karakterdedir. Dayk ve damar türü kayaçlar ise aplit, pegmatit, mikrogranit, kuvars dayklan, diyabaz, lamprofir ve uralit-gabro olarak bulunur. Modal mineralojik olarak %30 dan fazla sülfit ve oksit minerali içeren cevherler“masif cevher”, geometrik olarak en az 2-3 cm kalınlıktaki bandlı (% 10-20 Pb+Zn) cevherler“zengin cevher”ve saçmımlı cevherler ise“fakir cevher”olarak tanımlanmıştır. Zengin cevher pelitik gnaysların üstünde yer alır ve genelde felslerle birliktedir. Buradaki cevherler farklı kalınlık ve derinliklerde yaklaşık 90 metrelik bir zon içinde yer alır. Bu zon içindeki cevher seviyeleri birkaç santimetreden 8 metreye kadar değişen kalınlıklarda 2 ila 4 farklı seviyede bulunur. Fakir cevher ise kalksilikatik gnays, kalksilikatik mermer, fels ve tabanda yer alan metapelitik gnayslarda görülmektedir. Cevherler yapısal özellikleri açısından düzenli ve düzensiz olmak üzere iki grupta incelenmiştir. Düzenli yapıdaki cevher mikro kıvrımlı ve bandlı özelliklerde iken,düzensiz yapıdaki cevher mercek-budin, saçınındı, yumru-kafa-mercek ve benekli olarak bulunur. Akdağmadeni Pb-Zn yatağında birincil sülfit ve oksit mineralleri sfalerit, galenit, pirit, kalkopirit, pirotin, markazit, bornit, molibdenit, sülfotuzlar, manyetit, hematit, ilmenit, rutil, ikincil mineraller limonit, seruzit, martit, muşketofit, kalkozin ve kovelindir. Ayrıca yankayaç ve cevherler içinde yaygın olarak grafit gözlenmektedir. Gang mineralleri granat, klinopiroksen, epidot, tremolit, kalsit, kuvars, klorit ve daha az vezüviyan, vollastonit, aktinolit, klinozoisit, titanit, fluorit ve ilvaittir. Aynca mermer ve siyenit içinde fluorit ve barit damarcıkları görülür. Hem gang hem de cevher minerallerindeki sıvı kapanım çalışmaları 100° C den > 480° C'lere kadar değişen homojenleşme sıcaklıkları vermektedir. İnceleme alanı içinde yaygın kırıklanmalar K60°D ve K70-800 B doğrultulanndadır. Cevherin genel uzanımı Küçükçiçekli, Çukurocak ve Köklü sahalarında K70-80°B doğrultulardaM faylarla uyumludur ancak bu faylar cevher içermezler. Akdağmadeni Pb-Zn yatağı jeolojik, petrografik, mineralojik, ve yapı-doku özellikleri açısından hem skarn hem de metamorfik yataklarla uyumlu özellikler sunmaktadır. Bu nedenle bu çalışmadan elde edilen bulgu ve verilerden Akdağmadeni Pb-Zn yatağının literatürde bugüne kadar kabul edildiği gibi sadece granitlerin varlığıyla açıklanabilecek basit bir skarn yatağı olmadığı, hem bölgesel hem de kontakt metamorfik özelliklerin ve / veya etküerinin birarada gözlendiği kompleks bir yatak olduğu ifade edilebilir.

Özet (Çeviri)

VI ABSTRACT Study area covers an area of 26 km2 located to the east of Akdağmadeni (Yozgat) within the Yozgat İ35-c2 topographic plates of 1/25000 scale. Geology, mineralogy, petrography, ore-gang relationship and macroscopic-microscopic structure-texture properties of Akdağmadeni lead-zinc deposit and its surroundings have been investigated. Lithological units in the study area comprise metamorphic and magmatic rocks. Metamorphic rocks are represented by metapelitic rocks and their pure derivatives at the bottom and are overlain by calc-silicatic gneises intercalated by metacarbonate and amphibolite. These rocks exhibit a regular sequence from bottom to top. Fels type rocks are incorporated within this sequence at different levels. Leukosomes are observed in gneises of sillimanite-orthoclase paragenesis of metapelitic rocks which are characterized by quartzo-feldspathic injections extending toward surrounding. Metamorphic mineral parageneses suggest a pressure range between 3.5 to 6.5 kb and indicate a temperature that exceeded 700°C. Magmatic rocks are of granitic and syenitic types. Rocks in the form of dike and vein are composed of aplite, pegmatite, microgranite, quartz dike, diabase, lamprophyres and uralite-gabro. In terms of modal mineralogy, ores containing more than 30% sulphide and oxide minerals were defined as“massive ore”whereas, those with more than 2-3 cm thick bands (10-20 % Pb +Zn) content were defined as“rich ore”. Those in disseminated type were named as“poor ore”. Rich ore is generally associated with fels type rocks which are located over the metapelitic gneiss. The ore is located in a 90m. thick zone extending at different depths and thicknesses. Ore levels comprise several cm to 8m thick bands located at 2 to 4 different levels.“Poor ore”is located within the calc- silicatic gneiss, calc-silicatic marble, fels and metapelitic gneiss at the bottom. In terms of structural properties, ore has been studied in two distinct groups named as“regular”and“irregular”. Regular type ore is characterized by micro-folded and banded, whereas, irregular type is represented by lensoid-boudine, disseminated, nodule-pocket-lens and mottled forms.vıı Primary sulphide and oxide minerals of Akdağmadeni lead-zinc deposit are sphalerite, galena, chalcopyrite, pyrrhotite, marcasite, bornite, molybdenite, sulfosalt, magnetite, hematite, ilmenite, rutile while the secondary minerals are limonite, cerussite, martite, mushketovite, chalcocite and covellite furthermore, graphite is commonly observed in ore and wall rocks. Garnet, clinopyroxene, epidote, tremolite, calcite, quartz, chlorite and to a lesser extent vesuvianite, wollastonite, actinolite, clinozoisite, titanite, fluorite and ilvaite are gang minerals. Fluorite and barite veinlets are also observed in marble and syenite rocks. Fluid inclusions both in gang and ore minerals indicate homogenezation temperatures ranging between 100°C and more than 480°C. Commonly, fractures and joints strike in N60°E and N70-80°W. Although, the general strike of ore in Küçükçiçekli, Çukurocak and Köklü areas aligns with faults extending in N 70-80° W, these faults do not bear any ores. In view of geologic, petrographic, mineralogic and structural-textural properties, the Akdağmadeni lead-zinc deposit exhibits similarities to those of both skarn and metamorphic types. Therefore, it is postulated that the Akdağmadeni lead-zinc deposit is a complex deposit in which features and / or effects of both regional and contact metamorphism are observed, rather than being a simple skarn type deposit as revealed by previous studies on the basis of the presence of granite.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    171692

    Akdağmadeni bölgesi toprak, bitki, koyun kan ve yün örneklerinde bazı esansiyel ve toksit element düzeylerinin saptanması

    Determination of some essential and toxic element concentrations in soil, planti sheep blood and wool samples in Akdağmadeni country

    SİNAN VICIL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    BiyokimyaMustafa Kemal Üniversitesi

    Biyokimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. SUAT ERDOĞAN

  2. Tez No

    284644

    Akdağmadeni (Yozgat) Pb-Zn yataklarında metamorfizma etkisinin araştırılması

    Investigation of metamorphic effects on Akdağmadeni (Yozgat) Pb-Zn deposits

    EBRU COŞKUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Jeoloji MühendisliğiHacettepe Üniversitesi

    Maden Yatakları ve Jeokimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YURDAL GENÇ

  3. Tez No

    447031

    Akdağmadeni yöresi bazı tıbbi aromatik bitkileri

    Akdagmadeni regions of some medicinal aromatic plants

    AYŞE ESRA HAKVERDİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    BotanikKastamonu Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURCAN YİĞİT

  4. Tez No

    76648

    Akdağmadeni (Yozgat) doğusunda yer alan metomorfik birimlerin jeolojik petrolojik incelemesi

    Geologic and petrologic investigation of metamorphic units stuated eastern of the Akdağmadeni

    MUSTAFA YILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Jeoloji MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. OKAN TEKELİ

  5. Tez No

    155464

    Akmağdeni (Yozgat) yöresinde bölgesel metamorfik metakarbonatlarda bulunan saçınımlı (dissemine) grafitlerin incelenmesi

    The investigation of disseminated graphites in regional metamorphic metacarbonates in Akdağmadeni(Yozgat) region

    HAKAN BORAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Jeoloji MühendisliğiHacettepe Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. YAVUZ ERKAN

Geri Dön