Geri Dön

Bazı organik ve inorganik maddelerin dozimetrik özelliklerinin belirlenmesi

Determination of dosimetric features of some organic and inorganic substances

  1. Tez No: 97901
  2. Yazar: ŞENAY YİĞİT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KORKMAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 70

Özet

IV ÖZET Bu tez çalışmasında, Bölümümüz Magnetik Rezonans Laboratuvannda yürütülen dozimetrik çalışmalar çerçevesinde, yaşanılan alanlarda ve çevrelerde kolayca bulunabilen yaprak, plastik şişe ve yumurta kabuğu gibi organik ve inorganik maddelerin dozimetrik özellikleri ESR yöntemi ile incelendi. Bu amaca yönelik olarak sonbaharda dökülen at kestanesi, kayısı, palamut, elma, ceviz ve akçaağaç yapraklan toplanıp önce damıtık suda yıkandı ve sonra oda sıcaklığında kurutuldu. Her yaprak türü kendi içinde kenar, damar, ara kısım ve sap olmak üzere dört kışıma ayrılıp ufalandıktan sonra oda sıcaklığında ESR spektrumlan kaydedildi. Daha sonra bu örnekler ^Co y-kaynağı İle 0.16-12.0 kGy doz aralığında ışınlanıp spektrumlan yeniden alındı. Tüm yaprak tür ve kesimlerinin ışınlamadan önce olduğu gibi ışınlamadan sonra da tek çizgili bir ESR spektrumu verdiği ve bu spektrum sinyal şiddetlerinin düşük doz değerlerinde çizgisel olarak arttığı, yüksek doz değerlerinde ise doyuma gittiği, buna karşın spektroskopik yarılma çarpanı (g) ve tepeden tepeye çizgi genişliği (AHpp) gibi parametrelerde doza bağlı ölçülebilir değişimler olmadığı belirlendi. Sinyal şiddeti ve öteki parametrelerin yaprak tür ve kesimleri arasında belirgin farklılıklar gösterdiği saptandı. Daha sonra ışınlama ile oluşan kökçelerin zamanla sönümleri, beş aya kadar giden bir zaman diliminde, tüm örneklerin değişik aralıklarla ESR spektrumlan kaydedilerek araştırıldı. Tüm yaprak tür ve kesimlerinde oluşan kökçelerin az ya da çok söndükleri ve bu sönümün yaprak tür ve kesimleri arasında farklılıklar gösterdiği belirlendi. Sinyal şiddetlerinde zamanla gözlenen bu azalmaya karşın diğer spektroskopik parametrelerde zamanla bir değişim olmadığı saptandı. Mekanik etkinin kökçe oluşumuna katkısı da incelendi. Bu amaca yönelik olarak değişik parçacık büyüklüğüne sahip örnekler hazırlanarak, sinyal ve sinyal şiddeti açısından bunlar arasında farklılığın olup olmadığına bakıldı. Parçacık boyuttan küçüldükçe sinyal şiddetinin arttığı dolayısı ile mekanik etki ile de yaprak örneklerinde kökçe oluşturulabildiği sonucuna varıldı. Bu noktadan hareketle dozimetrik çalışmalar için hazırlanan örneklerin parçacık büyüklüklerinin belirli bir değerin altında kalmasına özen gösterildi. Mekanik etki ile oluşan kökçelerin aynen ışınlama ile oluşan kökçeler gibi zamanla söndüğü belirlendi. Gün ışığında bekletilen örneklerin doğal fon sinyallerinin arttığı ancak bu artışın y-ışını etkisine göre çok zayıf kaldığı gözlendi. Bu son olgu dikkate alınarak dozimetrik amaçlı hazırlanan tüm örnekler karanlıkta bekletildi. Yapraklar için yapılan çalışmalar plastik şişeler ve yumurta kabuklan için de tekrarlandı. Yaprak örnekleri için ışınlamadan önce doğal bir sinyal gözlenirken plastik şişe ve yumurta kabuğu örneklerinde ışınlamadan önce herhangi bir fon sinyali gözlenmedi. Işınlanmış yumurta kabuğu örneklerinde sinyal şiddetinin 4 kGy'lik doz değerinden sonra doyuma gittiği, bu limitin plastik şişeler için 8 kGy doz değeri civarında olduğu saptandı. Plastik şişelerde kökçe sönümünün çok hızlı buna karşın yumurta kabuklarında bu sönümün daha yavaş olduğu gözlendi.Çalışmanın sonunda, tüm deneysel doz-cevap ve sönüm eğrileri birlikte değerlendirilerek, üzerinde çalışılan malzemelerden hangilerinin hangi doz aralığında hangi duyarlılıkla normal ve/veya kaza dozimetresi malzemesi olarak kullanılıp kullanılamayacağı tartışıldı.

Özet (Çeviri)

VI ABSTRACT In the present work, the dosimetric properties of some organic and inorganic substances such as leaf, water pet bottle and egg shell easely found in living areas and environments were investigated in the framwork of the dosimetric studies carried out in the Magnetic Resonance Laboratory of our Department. The leaves of chestnut, apricot, oak, apple, walnut and maple fallen down in autumn were collected and washed with distilled water then dried at room temperature. The ESR spectra of the leaves were recorded at room temperature after subdividing each leaf type into edge, streak, part between streaks, stalk sections and grounding them. The spectra of the latters were recorded again after the irradiation of the samples at the dose range of 0.16-12.0 kGy with a ^Co y-source. All the leaf kinds and sections were found to exhibit a single line ESR spectrum whose intensity increased linearly at low doses and saturated at high doses, however no measurable changes were observed in spectroscopic splitting factor (g) and peak-to-peak width (AHpp). Signal intensity and other parameters were determined to be different for different leaves and leaf sections. The stabilities of the radiation induced radicals were, then, investigated over a period up to five month by recording the ESR spectra of the samples at varous time intervals. The radicals produced in leaves were found to exhibit the decays in some degree and these decays differed from one leaf type to another and from one leaf section to another. Although the signal intensity decayed in time, no changes were observed in the other spectroscopic factors. The contribution of mechanical effect on radical production was also studied. To achive this goal samples of different partical sizes were prepared and ESR signal intensities of the latters were compared. The smaller the partical size the higher the signal intensity was observed to occur. From this result, it was concluded that the mechanical effects could be a possible mechanism for radical production in leaves. Basing on this experimental fact a special care was taken to keep, the particle sizes of the samples prepared for dosimetric purposes blow a certain value. The radicals produced by mechanical effects were found to decay as in the case of the radiation induced radicals. The backround ESR signal intensities of the samples kept at sun light were observed to increase, however, they were very weak compared to the y- irradiated samples. Therefore, the samples prepared for dosimetric purposes were kept at dark during the whole experiment. The works performed for leaves were repated for water pet bottle and egg shell. Although, some background ESR signals were observed for leaves, no background signal was detected for pet bottle and egg shell. Although, the ESR signal intensity of egg shell saturated at a dose level of 4 kGy, that of pet bottle saturated at a dose level of 8 kGy. The radical decay in pet bottle was observed to be very fast, however the decay of the radical produced in egg shell was slower.vu At the end of the present work, all the experimental dose-response and decay curves derived for studied samples were evaluated and conclusions conserning the possible uses of these substances for measuring a given dose with a given accuracy as a normal and/or accidental dosimeter were drawn.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    583502

    Bazı organik ve inorganik maddelerin evsel nitelikli atık su arıtımında kullanımının araştırılması

    Investigation of use of some organic and inorganic substances in domestic waste water treatment

    ŞEYDA ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Orman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAT ÖZDEMİR

  2. Tez No

    305302

    Bazı organik ve inorganik maddelerin aktif karbon ve mağnetik adsorbentler üzerinde adsorpsiyonu

    Adsorption of some organic and inorganic substances on activated carbon and magnetic adsorbents

    ÖZGE ÖZGEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MAHRAMANLIOĞLU

  3. Tez No

    151263

    Fe (II) ve Mn (II)'nin atmosferik oksijenle oksidasyonuna suda bulunan bazı organik ve inorganik maddelerin etkisi

    The effects of some organics and inorganics in waters on the Fe (II) and Mn (II) oxidation by the atmospheric oxygen

    AYŞEGÜL ÜNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CUMALİ KINACI

  4. Tez No

    531806

    Peroksidazın üç fazlı ayırma yöntemi ile pazıdan (Beta vulgaris L.var. cicla) saflaştırılması

    Purificaton of peroxidase from chard (Beta vulgaris L. var. cicla) by three phase partitioning method

    MEHMET YAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Biyokimyaİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REFİYE YANARDAĞ

  5. Tez No

    342892

    Karminik asidin diferensiyel puls polografisi ile tayini için yöntem geliştirilmesi ve uygulaması

    Differential pulse polarographic method for the determination of carminic acid and its aplication

    FEVZİ ERGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    KimyaNevşehir Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÜMMİHAN TAŞKOPARAN YILMAZ

Geri Dön