Isparta yöresinde arazi kullanımına ilişkin sorunlar (Senirkent örneği)
Land use problems in the vicinity of Isparta (a case study of Senirkent)
- Tez No: 97992
- Danışmanlar: PROF.DR. NECDET ÖZYUVACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
ÖZET İSPARTA YÖRESİNDE ARAZİ KULLANIMINA İLİŞKİN SORUNLAR ( SENİRKENT ÖRNEĞİ ) Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Havza Amenajmanı Programında“İsparta Yöresinde Arazi Kullanımına İlişkin Sorunlar ( Senirkent Örneği )”adı altında, yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır. Araştırmanın yapıldığı İsparta ili, Akdeniz bölgesinde ve Toros dağlarının kuzeyinde yer almaktadır. İlin 10 ilçesi, 4 bucağı ve 206 köyü mevcut olup, yüzölçümü 893307 hektardır. Toplam nüfusu 1997 yılı sayımına göre 461645 olup, nüfus yoğunluğu km2 ye 52 kişidir. Bölgenin önemli dağlan arasında; Kuyucak dağları, Dedegöl dağları ve Karakuş dağları yer alır. Önemli alüviyal ovaları; Gelendost, Yalvaç, Senirkent, Atabey ve Şarkikaraağaç ovalandır. En önemli akarsuları; Aksu çayı, Köprü çayı ve Yalvaç deresidir. Gölleri ise Eğirdir, Kovada ve Gölcük gölleridir. İlin doğal bitki örtüsü kurakçıl karakterdeki otsu bitkiler, çalı-orman karışımı, yükseklerde ise orman ve meralardır. İsparta ili, Akdeniz iklimi ile İç Anadolu karasal iklimi arasındaki geçit bölgesindedir. Ancak, yörede daha çok karasal iklim hüküm sürmektedir. Yörenin önemli bir bölümü dik, çok dik ve sarp eğimli araziden oluşmakta, bir kısmı orman-funda örtüsü altında, bir kısmı da mera ve çıplak kayalıklarla kaplı bulunmaktadır. Köy Hizmetlerince İl bazında yapılan çalışmalar dikkate alındığında; ana materyal, iklim, topografya, bitki örtüsü ve zamanın etkisiyle yörede oluşan çeşitli büyük toprak grupları; alüviyal topraklar, hidromorfik alüviyal topraklar, alüviyal sahil bataklıkları, kolüviyal topraklar, tuzlu-sodik (çorak) topraklar, kahverengi orman toprakları, kireçsiz kahverengi orman toprakları, kestanerengi topraklar, kırmızı kestanerengi topraklar, kırmızı akdeniz topraklan, kırmızı kahverengi akdeniz topraklan, kireçsiz kahverengi topraklar, regosol topraklar, yüksek dağ-çayır toprakları, sahil kumulları, çıplak kaya ve molozlar şeklinde özetlenebilir. Yine aynı kaynakta; arazi kullanma kabiliyet sınıflarına bakıldığı zaman İsparta yöresinde; I.sınıf arazi 49712 hektar (%7.3), Hsınıf arazi 70362 hektar (%10.3), IH.sınıf arazi 40055 hektar (%5.9), IV.sınıf arazi 37378 hektar (%5.5), V.smıf arazi 2398 hektar (%0.3), Vl.sınıf arazi 69777 hektar (%10.2), Vn.smıf arazi 400195 hektar (%59) ve VIII. sınıf arazi ise 148997 hektar (%17.9) alan kaplamaktadır. Sınıflandırma dışı bırakılan 6072 hektar da su yüzeyi bulunduğu ifade edilmektedir. İsparta yöresi topraklarında kültür bitkilerinin yetiştirilmesini ve tanmsal kullanımı kısıtlayan erozyon, sığlık, taşhlık, kayalık, drenaj bozukluğu, tuzluluk ve alkalilik gibi etkinlik dereceleri değişen sorunlar bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olan sorun su erozyonudur. İl genelinin %40'mda doğal bitki örtüsünün aşın derecede tahribinden dolayı çok şiddetli erozyon mevcuttur. Bitki örtüsünün tahribinde o derece aşırıya gidilmiştir ki; 1995 yılı temmuz ayında meydana gelen Senirkent sel felaketi 74 kişinin ölümüne, 46 kişinin de yaralanmasına neden olmuş ve 195 adet ev IXyıkılmıştır. İlçe merkezine inen rusubat 400000 m3 olarak hesaplanmıştır. Bu felaketin meydana gelişinde kuşkusuz ekstrem doğal koşullar kadar yanlış arazi kullanımının da rolü son derece büyüktür. İsparta ili sınırlan dikkate alındığında toprakların %59.6'sını çok sığ topraklar oluşturmaktadır. İlin %22.4'lük bir kesiminde taşlılık ve kayalılık problemi ile karşılaşılmakta olup, drenaj problemi olan sahalar 26881 hektardır. İl genelinin 1781 hektarında da hafif tuzluluk mevcuttur. Yapılan çalışmalar sonucunda son yıllarda taşlılık, drenaj bozukluğu ve tuzluluk sorunu olan arazilerde bir azalma görülmesine rağmen, erozyona maruz sahalarda artışla karşılaşılmaktadır. Hem araştırma sahamız, hem de ülkemiz genelinde karşılaşılan erozyon, sel, taşkın vb. çevre sorunlarının önlenebilmesi için, sorunların çözümüne mutlak surette havza bazında yaklaşılmalıdır. Özellikle dağlık kesimlerde çalışmalara yukarı havzalardan başlanmalı, buralar hayvan otlatmasına kapatılarak koruma altına alınmalı ve toprak şartlarının elverdiği ölçüde dağınıkta olsa teraslar inşa edilerek otlandırma, çalılandırma ve ağaçlandırmalar yapılmalıdır. Ancak en önemlisi, arazinin kabiliyeti dışında kullanımı kesinlikle önlenmelidir. Buna uyulduğu takdirde sorunların büyük çoğunluğu kendiliğinden çözümlenmiş olacaktır. X
Özet (Çeviri)
SUMMARY LAND USE PROBLEMS IN THE VICINITY OF İSPARTA ( A CASE STUDY OF SENİRKENT) The study titled“Land use problems in the vicinity of İsparta (A case study of Senirkent)”was made as a master degree thesis research in University of Istanbul, Institute of Technical Sciences, Forestry Engineering Department, Programme of Watershed Management. City of İsparta where the research was made is located in Mediterranean region at the north of Torous mountains. The city has 10 towns, 4 provinces and 206 villages. The area of the city is 893307 ha. The population of the city according to 1997 census was 461645 and population density was 52/sqkm. Important mountains in the region include Kuyucak, Dedegöl and Karakuş. Important alluvial plains are Gelendost, Yalvaç, Senirkent, Atabey and Ş. Karaağaç. Important rivers are Aksu, Köprü and Yalvaç. Eğirdir, Kovada and Gölcük are lakes in the region. "D' The main natural habitats of the city are kserofit annual plants and bush-forest mixture, forest, and range in the higher elevations. The city is located right in the middle of Mediterranean and Middle Anatolia but terrestrial climate dominates to the area. Steep and very steep constitutions cover majority of the area. Some part of the area is covered by forest-heath and some is covered by range or rocks. A variety of big soil groups have been formed in İsparta by the effect of parent material, climate, topography, habitat and time. They are alluvial soil, hydromorphic alluvial soil, alluvial shore -swamps, colluvial soil, salty-arid soil, brown forest soil, unlimy brown forest soil, dark brown soil, redish brown soil, red mediterranean soil, red-brown mediterranean soil, unlimy brown soil, regosol soil, high mountain-meadow soil, shore sand dunes, and rock and debris. The land capability classes in İsparta are as follows; I. class area 49712 ha. (7.3%), Il.class 70362 ha. (10.3%), ffl.class 40055 ha. (5.9%), IV.class 37378 ha. (5.5%), V.class 2398 ha. (0.3%), Vl.class 69777 ha. (10.2%), Vll.class 400195 ha. (59%), and VHI.class 148997 ha. (17.9%). Water surfaces compass 6072 ha. Erosion, shallow and rocky areas, drainage problems of the soil, salt and alkalinity of the soil are the limiting factors of the land for cultural plants and agricultural use. The water erosion is the biggest problem of the city. 40 % of the total natural habitat of the city is excessively damaged and this caused extremely severe erosion. Natural habitat devastation was so significant that the incident occured in Senirkent in July, 1995 caused to the death of 74 people and 46 people's injury and damage of 195 buildings. In this incident, 400000m3 soil flod into the city center. It is thought that wrong land usage caused this disaster as much as damaged nature did. 59.6 % of soils in İsparta consists of very shallow soils. Rocky areas cover 22.4 % of the city. Areas with the drainage problem is as total of 26881 ha. 1781 ha. of the area is slightly salty. However, recent studies showed that in general there is a slight XIdecrease in drainage problems and salinity of the soil, whereas these problems has been increasing where the area is prone to erosion. To protect both study area and our country from environmental problems such as erosion, torrent and flood, we have to solve these problems by taking the watersheds as a planning unit. Especially in mountainous zones conservation studies must be began from upper watershed. In these zones, grazing must be forbidden and taken under control. According to the soil conditions terraces have to be built and these zones must be afforested. However, the most important thing is landuse. Misuse of land, definitly should be prevented. If we follow this approach, many of the problems can be solved easily. XII
Benzer Tezler
- Çardak (Denizli) yöresinde etnobotanik bir çalışma
A study of ethnobotany in Çardak (Denizli) region
ELİF SARIKAYA BATKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DUTKUNER
- Emet (Kütahya) yöresinde etnobotanik bir çalışma
A study of ethnobotany in Emet (Kütahya) region
SEFA TAVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DUTKUNER
- Isparta yöresinde doğal yayılış gösteren bazı bitki türlerinin kesme ve kuru çiçekçilikte kullanım olanakları
Usage possibilities of some native plant species of Isparta province in cut and dried floriculture
GÜLİZ TÜRKMENOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN FAKİR
- Yaban keçisi Capra aegagrus erksleben 1777'nin popülasyon ekolojisi
Population ecology of wild goat Capra aegagrus erxleben 1777 in Isparta
EBUBEKİR GÜNDOĞDU
Doktora
Türkçe
2006
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDRİS OĞURLU
- Isparta ili yağ güllerinde zararlı Rhodococcus perornatus (Cockerell and Parrott) (Homoptera: Coccidae)'un biyolojisi, popülasyon gelişmesi yayılışı, doğal düşmanları ve mücadelesi üzerine araştırmalar
Investigation on biology, population development, distribution, natural enemies and control of Rhodococcus perornatus (Cockerell and Parrott) (Homoptera: Coccidae), a pest of oil-bearing roses in Isparta province
MAHMUT ALPER ALTINOK