İlk dönem (XIV-XV yüzyıllar) Türkçe tıp yazmalarında cilt hastalıkları ve tedavileri
The skin diseases in the 14th-15th centuries in Turkish medical manuscripts and terapies
- Tez No: 99378
- Danışmanlar: PROF.DR. AYTEN ALTINTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Bu tezde XIV. ve XV. yüzyıllarda telif ve tercüme edilmiş olan ilk Türkçe tıp yazmalarındaki cilt hastalıkları incelenmiştir. Faydalanılan yazma eserler Müntehab-ı Şifa, Edviye-i Müfrede, Tervihü'I-Ervah, Yadigâr, Cerrahiyyetü'l-Haniyye, Kamilü's-Smaatü't-Tıbbiye Tercümesi, Kitab-ı Müntehab-ı fi't-Tıbb, Haza'inü's-Sa'adat, Akrabadin Tercümesi, Mücerrebname, Müfredât-ı İbn-i Baytar Tercümesi, Tuhfe-i Mübarizi ve Tuhfe-i Muradi'dir. O dönemde bilinen cilt hastalıkları aşağıdaki başlıklar altında incelenmiştir. Güderi (Çiçek, Variola, Small-pox), Hasbe (Kızamık, Rubeola, Measlas), Cüzzam (Lepra, Leprosy, Hansen's disease), Demregü (Temriye, Dermatophtosis, Tinea corporis), Behak (Ak ve kara olarak ikiye ayrılır ve karası Addison hastalığı'na uymaktadır), Baras (Ala, Vitilgo), Sivilce türleri [Nemle (Isırga, Makûl), Ateş paresi (Nar-ı farisi, Fronküloz?), Cemre (Kara kabarcık, Şirpençe, Karbonkül, Carbuncle), Caversiye (Kabarcık hastalığı?), Humre (Yılancık, Erizipel, Erysipelas, St. Antohy's fire), Başbert (Çıban, Fronkül, Fruncle, Boil), Dümmel (Kan çıbanı, Abse, Abscess)], Âbile (Kabarcık, Bule), Seretan (Kanser, Cancer), Hanazir (Sıraca, Scrofuloderma), Akile (Yinürbaş, Gangren), Kurdeşen (Ürtiker, Urticeria) Uyuz (Gale, Scabies), Giciyik (Kaşıntı, Pruritus), Sa'fe (Konak, Seboreik dermatit, Scurf), Kel (Alopesi, Favus), Evram (Şişler, Urlar, Tumors), Yara (Karha, Cerahat, Wound). Bu hastalıkların terminolojisi ve belirtileri incelenerek bugünkü karşılıkları verilmeye çalışılmış, varsa tipleri ayırt edilmiştir. O dönemin anlayışı içinde bilinen sebepleri ve tedavileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
in this study, skin diseases in the first compiled ör translated Turkish medical manuscripts in the 14th and 15th centuries in Anatolia have been investigated. The manuscripts which have been used are Müntehab-ı Şifa, Edviye-i Müfrede, Tervihü'l-Ervah, Yadigâr, Cerrahiyyetü'l-Haniyye, Kamilü's-Sınaatü't-Tıbbiye Tercümesi, Kitab-ı Müntehab-ı fi't-Tıbb, Haza'inü's-Sa'adat, Akrabadin Tercümesi, Mücerrebname, Müfredât-ı İbn-i Baytar Tercümesi, Tuhfe-i Mübarizi and Tuhfe-i Muradi. The skin diseases known at that time are investigated under the following topics: Cüderi (Çiçek, Variola, Small-pox), Hasbe (Kızamık, Rubeola, Measlas), Cüzzam (Lepra, Leprosy, Hansen's disease), Demregü (Temriye, Dermatophtosis, Tinea corporis), Behak (There are two types; the white and the black. The black is Addison's disease), Baras (Ala, Vitilgo), Nemle (Isırga, Makûl), Ateş paresi (Nar-ı farisi, Fronküloz?), Cemre (Kara kabarcık, Şirpençe, Karbonkül, Carbuncle), Caversiye (Kabarcık hastalığı?), Sivilceler (The types of pimples): [Humre (Yılancık, Erizipel, Erysipelas, St. Antohy's fire), Başbert (Çıban, Fronkül, Boil, Fruncle), Dümmel (Kan çıbanı, Abse, Abscess)], Abile (Kabarcık, Bule), Seretan (Kanser, Cancer), Scrofuloderma), Akile (Yinürbaş, Gangren), Hanazir Kurdeşen (Sıraca, (Ürtiker, Urticeria) Uyuz (Gale, Scabies), Giciyik (Kaşıntı, Pruritus), Sa'fe (Konak, Seboreik dermatit, Scurf), Kel (Alopesi, Favus), Evram (Şişler, Urlar, Tumours), Yara (Karha, Cerahat, Wound). The terminology and symptoms of these diseases have been examined, and an attempt has been made to suggest their correspondings of today; if some their types have been identified. The reasons and the therapies of the diseases as known at that time are presented.
Benzer Tezler
- Cerrah Mes'ud Hulasa
Cerrah Mes'ud Hulasa (dil özellikleri-metin- dizin)
MELEK KÜLCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Halk SağlığıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ZAFER ÖNLER
- Erzurum Müzeleri'nde yer alan Osmanlı Dönemi ateşli silahlar
The firearms belonging to the Period of Ottoman empire that take place in Erzurum Museums
VEDAT GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALDUN ÖZKAN
- Bursa'daki tabhaneli camiler
Mosque with tabhanes in Bursa
TÜRKAN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiEge ÜniversitesiTürk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞAKİR ÇAKMAK
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e İstanbul'da Latin Katolik yapıları
Latin Catholic buildings in Istanbul (From Tanzimat to Republican era)
SEZİM SEZER SEVİNÇ
Doktora
Türkçe
1997
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER
- 13. ve 15. yüzyıllar arası halk şiirinde gelenek ve eğitim
Tradition and education in folk poetry between 13th and 15th centuries
AHMET ZEKİ GÜVEN
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. MEHMET YARDIMCI