Geri Dön

Hastane yönetimi ve hekim-hasta ilişkisinde özerklik sorunu

Hospital management and the problem of autonomy in the physician-patient relationship

  1. Tez No: 99380
  2. Yazar: NESRİN ÇOBANOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF.DR. YAMAN ÖRS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Hastaneler, Sağlık Kurumları Yönetimi, Medical History and Ethics, Hospitals, Health Care Management
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 237

Özet

9 - ÖZET Hastane Yönetimi ve Hekim - Hasta İlişkisinde Özerklik Sorunu Bu çalışmanın amacı, tıbbi etik kavramlarının ışığında, hasta - hekim ilişkisinin özerkliği ve hastane yönetiminin bu ilişkinin özerkliğine etkisini irdelemektir. Hastane yönetimi ile hekim - hasta ilişkisinin özerklik boyutu arasında değer sorunu yaratan çatışmalar yaşanmaktadır. Hekim - hasta ilişkisinin özerkliğine yönetimin müdahalesi, tıbbi etik sorun kümesi olmanın ötesinde, bir toplumsal değer sorunu da oluşturmaktadır. Çalışmanın materyalini, sırasıyla hastane yönetimi, hasta - hekim ilişkisi, hasta - hekim ilişkisinde özerklik sorunu ve konumuz bağlamında hastane yönetiminin ilişkinin özerkliğine etkisi açısından Türkiye'deki durum oluşturmuştur. Konunun temel kavramları tanımlanarak, felsefenin eleştirel - anlambilgisel yöntemiyle tartışılmıştır. Klinik hekimlik, tedavi edici tıbbın doğası gereği özerk olduğu savunulan bir meslektir. O, deontolojinin normatif yapışma sığmayan, tıbbi etik açısından“olasılıklar”bağlamında, değişen koşullara göre açık uçlu sorulara yanıtlar arayan değerler felsefesi ile sorgulanabilir nitelikte, nesnesi ve öznesi insan olan özgün bir meslektir. Tıbbın temel amacı hastaların iyileştirilmesidir. Bu amaçla tanı, tedavi, bakım hizmetlerinin verildiği hastaneler kurulmuştur. Hastane yönetimi, genel olarak yönetimin farklılaşmış bir altkümesidir. Bir sistem olan hastanelerin yönetiminde de planlama, örgütleme, yürütme ve denetimin olması gereklidir. Hastane yönetimini, felsefenin yöntembilgisi ışığında“Ne ?”,“Neden ?”,“nasıl ?”sorularıyla irdelediğimizde vardığımız sonuç, onun, tedavi ve bakım hizmetlerinin sunumunu kolaylaştırıcı eşgüdümü sağlamak amacına yönelik olarak yapılanması gerektiğidir. Ancak burada önemli olan nokta, hastane yönetiminin kendisinin bir amaç değil, hizmet sunumu niteliğini olanaklar elverdiğince, hizmeti alanlar ve sunanlar açısından üst düzeye yükseltmenin aracı olduğu gerçeğidir. Evrimleşen insan haklan ve hasta haklan kavramıyla, ilişkide hekim ve hastanın özerklik alanları çift yönlü genişletilmeye çalışılırken, ilişkinin özerkliğinin hastane yönetimi tarafından sınırlarının çizildiğini görüyoruz. Hekim - hasta ilişkisinin özerkliği bir sorun olarak gündemde olmakla birlikte, görebildiğimiz kadanyla bir kavram olarak daha önce çalışılmamıştır.“Özerklik”önceleri topluluklar ve daha sonralan bireyler için kullanılmış olan hukuki bir kavramdır. Özerklik, bir bireyin, bir topluluğun özgür ve bağımsız olarak kendisiyle ilgili kararlar alması ve bu doğrultuda eylemde bulunması yeterlik ve yetkinliğidir. Hekim ve hasta için birey özerkliği olarak kullanılmaktadır. Tıp etkinliğinde hastanın özerkliği, özerkliğe saygı ilkesinin uygulamadaki karşılığı olarak gündeme gelen, aydınlatılmış onam kavramının yaşama geçirilmesi ile söz konusudur. Bu kavramlann tıp etkinliğindeki yeri son yirmi yıl içinde tartışılmaya başlanmıştır. Hekim - hasta ilişkisinde tarafların özerkliği sorununun ötesinde, ilişkinin özerkliği kavramı özgün olarak tezimiz bağlamında tartışılmıştır. Genel olarak ilişki, belli bir zaman boyunca karşılıklı etkileşerek, değişmeye yol açan bir iletişim sürecidir. Hekim - hasta ilişkisi, tüm insan ilişkilerinin değişik bir altkümesi olarak, farklı boyutlar taşıyan özgün bir ilişkidir. Bu, hastalık kavramı nedeniyle oluşan ve hekimin tıp bilgisinin gündeme geldiği ve onun bu bilgi gücüyle hastayı etkilediği bir ilişkidir. Hekim - hasta ilişkisinde, bize göre her ikisinin ayn ayn özerklikleri dışmda bir süreç olarak yaşanan ilişkinin özerkliği söz konusudur. Bu ilişkide, özgür ve bağımsız düşünebilen iki bireyin, nedensellik ilkesi doğrultusunda etkileşimiyle ortaklaşa alman karar ve bu kararın uygulamaya yansımasına yönelik birlikte yürütülecek eylem, ilişkinin özerkliğinin koşullannı oluşturmaktadır. Bu ilişkide, bireylerin özerklik derecelerinin farklı olması ilişkinin türünü etkiler, ancak ilişkinin özerkliği, onlann özerklik alanlarından bağımsız olarak kendi özerklik alanını oluşturur. Bununla birlikte, hekimin ve hastanın özerkliklerinin olmadığı bir ilişkide, onun özerkliğinden söz etmekde olanaklı değildir. 220Günümüzde çağdaş hastane yönetimi, gelişen bilimsel - teknik etkilerle değişen hekim - hasta ilişkisinde, denetleme ve sunulan hizmetin niteliğini yükseltme sorumluluğunu taşımaktadır. Ancak bu denetimin hasta - hekim ilişkisinin özerklik boyutuyla duyarlı bir dengesinin bulunması gerekir. Yaşamda“mutlak özerklik”kavramının gerçekleşmesi olanaksızdır. Bu nedenle, hastane ortamında hekim - hasta ilişkisindeki özerklik, hastane yönetimi tarafından sınırlanmaktadır. Bunun tıp ve kurumun amaçları doğrultusunda, gerekçelendirilerek, kişisel olmayan standart yöntemlerle yapılması uygundur. Bu açıdan hastanelerde yönetim stratejisi olarak, Toplam Kalite Yönetimi yönteminin benimsenmesi uygun olacaktır. Anahtar Terimler : Hastane Yönetimi, Hasta - Hekim İlişkisi, Hasta - Hekim İlişkisinin Özerkliği, Tıbbi Etik, Yönetimin Özerkliğe Etkisi 221

Özet (Çeviri)

10 - SUMMARY Hospital Management and the Problem of Autonomy in the Physician - Patient Relationship The purpose of this dissertation is to study the autonomy of the physician - patient relationship and the effects of the hospital management on this autonomy in the light of concepts of medical ethics. Conflicts creating value problems between hospital management and the autonomy dimension of the patient - physician relationship are experienced; and the interference of the management with this autonomy leads to social problems in addition to a set of ethical issues. The subject matter of the dissertation is essentially brought about, respectively, by such topics as the hospital management, the patient - physician relationship, the problem of autonomy in this relationship, the situation in Turkey as regards the effects of the hospital management on the autonomy of the relationship. The basic concepts of the topic have been defined, and discussed from the viewpoint of a philosophical, critical - semantically approach. Medicine is a profession which has traditionally had an autonomy defended by its very nature. It is a specific profession with man constituting both its subject and object; and whose moral problems cannot be conceived within the narrow normative limits of deontology, but which should be questioned by moral philosophy seeking answers to open - ended questions in accordance with the changing circumstances and in a background of“probabilities”. The basic purpose of clinical / therapeutic medicine is the healing of patients. Hospitals are institutions which have been set up to this and, where diagnostic, therapeutic and patient care services are given. As a result, hospital management is a specific, differentiated subset of the set of management generally speaking. As a system, hospital management must have such related activities as planning, structuring, application and control. When the study the hospital management in the light of a philosophical methodology and asking its three questions, namely,“What?”,“Why?”, and“How?”, we come to the conclusion that it is should be organised in accordance with its aim of providing a co-ordination which would make the therapy and care services of the hospital easily accessible. The significant point here which should be taken into account is that the hospital management is not aim in itself in such a context but a means to the betterment and upgrading of the related services within the limits of the possibilities available, and from the viewpoint of both the receives and providers of healthcare. We see that while there is, on the one hand, an effort to enlarge the scope and the limits of the autonomy of both the physician and the patient thanks to the concepts of human rights and patient rights evolving in our time, the hospital management tends to limit the autonomy of the patient - physician relationship as a whole. And whereas the autonomy of this relationship has been on the agenda as a problem, this issue has not been elaborated, so far as we have observed, from a conceptual standpoint. 'Autonomy' is above all a legal concept which has first been used in the context of communities, and then in that of individuals. It is thus the ability and capacity of an individual or a community to make his/its own decisions and act in accordance with these freely and independently. Understandably, patients and physicians do have autonomies as individuals. In the medical context, the patient's autonomy signifies the applied counterpart of the respect for an individual's autonomy which leads to enlightened consent. There has been a discussion on the role of these concepts in medical practise for about two decades. In the context of the present work, the concept of the autonomy of the patient - physician relationship itself is discussed as an original idea, and beyond that of the individuals concerned. A relationship is, in general terms a process of communication that develops reciprocally in a given period of time, leading to change. As a subset among all the man - to man communications, the physician - patient relationship is an original one with different dimensions. This relationship is 222brought about as a result of the concept of disease, in which the physician's medical knowledge has a significant role whereby he/she has an important influence on the patient. We think that there exists an autonomy in this relationship which is independent from the autonomies of patient and the doctor considered singly. The conditions of the autonomy of this relationship are created by the action to be jointly actualised preceding a decision which has been jointly made thanks to the mutual Cupertino of two persons capable of thinking freely and independently. Here, the difference in degree of the autonomies of the two individuals concerned would have an influence on the shaping of type if the relationship, but the relationship has an autonomous area of its own which is independent from their own, single area of autonomy. On the other hand, it would be rather difficult to speak of the relationship in which the patient and/or the physicians no individual autonomy of their own. The hospital management in our time has the responsibility of controlling and upgrading the quality of the service presented in the course of the physician- patient relationship which has shown a great change as a result of the contemporary scientific -technical developments in medicine. However, the control involved here must have a balance in connection with the autonomy dimension if the patient - physician relationship. To be sure, it is vain to expect of an“absolute autonomy”in any area of human life. And this is why the physician - patient relationship in the hospital environment would have its limits drawn by the hospital management. This must be realised, however, in accordance with the aims of the institution, and medicine in general, with its rationales being given, and according to impersonal standard methods. Thus, by way of a management strategy in hospitals, it will be pertinent to apply the principles of the total Quality Control. Key Terms: Hospital Management, Physician - Patient Relationship, Autonomy of the Physician - Patient Relationship, Medical Ethics, the Effects of the Management on the Autonomy 223

Benzer Tezler

  1. Tez No

    365787

    Defansif tıp ve tıbbi malpraktis uygulamalarının hukuki boyutu, çözüm önerileri ve mesleki sorumluluk sigortası

    Defensive medicine and medical malpractice's legal aspects, proposed solutions and professional liability insurance

    ÖZCAN GÖKŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HastanelerBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET FİKRET GEZGİN

  2. Tez No

    277382

    Hasta güvenliği uygulamalarından, speak up programı, hastanın teşhis, tedavi ve bakım süreçlerine katılımının incelenmesine yönelik alan çalışması

    A field study about patient participation in diagnosis, treatment and care giving processes; patient safety application speak up program,

    ÖZLEM FÜSUN SEVİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    HastanelerAtılım Üniversitesi

    Sağlık Kurumları İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLAVER TENGİLİMOĞLU

  3. Tez No

    554264

    Analyzing customer engagement through customer experience in health care industry

    Sağlık sektöründe müşteri deneyimi ve müşteri katılımı analizi

    AYŞE BENGİ ÖZÇELİK

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Sağlık Kurumları Yönetimiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HURİYE ŞEBNEM BURNAZ

  4. Tez No

    423095

    Sağlık kurumlarında iletişim, uygulama ve sorunlar: Hasta ile sağlık personeli iletişimi üzerine bir uygulama (Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi örneği)

    Communication in health institutions,implementation and issues: An application on patient communication with health personnel (Namık Kemal University Medical School)

    EMEL BAŞOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Sağlık Kurumları YönetimiBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKADİR IŞIK

  5. Tez No

    469234

    Plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi anabilim dalı kliniği muayene odalarındaki hasta - doktor iletişimine mekanın etkisi

    The effect of place in the patient - doctor communication in plastic, reconstructive and aesthetic surgery clinic examination rooms, proficiency in art

    KURT ORKUN AKTAŞ

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    İç Mimari ve DekorasyonHacettepe Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİLGE SAYIL ONARAN

Geri Dön