Geri Dön

Türk kültüründe tılsımlı objeler

Talismanic objects in Turkish culture

  1. Tez No: 100293
  2. Yazar: ŞİRİN YILMAZ ÖZKARSLI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DURSUN YILDIRIM
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 265

Özet

Halkbiliminin araştırma alanlarından biri, inançlardır. Tılsımlı objeler, inançlarımızın simgesel birer göstergesi olan maddî kültür unsurlarıdır. Bunlar, bir takım kurallara göre hazırlanan, hastalıktan, yoksulluktan, nazardan, başarısızlıktan korunmak amacıyla kullanılan objelerdir. Bu objeler, bize, eski devirler hakkında pek çok bilgi vermektedirler. Tılsımlı objelerin kaynağını, eski Türk dinî hayatı içinde aramak gerekir. Türk toplulukları, tarih boyunca, değişik coğrafyalarda yaşamış, değişik kültür birikimlerine sahip milletlerle kültürel etkileşimde bulunmuştur. Bunun bir sonucu olarak, farklı dinleri benimsemişlerse de inançlarının ve ibadetlerinin esasını daima tek Tanrı düşüncesi oluşturmuştur. Şaman giysilerinde, davulunda, ya da hasta çocuğu iyileştirme, fal bakma, gibi eski Türk hayatı içinde yer alan bir takım tılsımlı işlemlerin uygulanmasında, tılsımlı objeler kullanılıyordu. Gök Tanrı'yı evrenin tek hakimi, bütün varlıkların tek yaratıcısı olarak gören Türkler, Müslüman olduktan sonra yeni dinlerine adapte olmakta zorlanmadılar. Gök Tanrı, yerini, Kur“an-ı Kerîm'de defalarca vurgulanan özelliğiyle, kendisine hiç bir şeyin denk tutulamayacağı, tek yaratıcı Allah'a bıraktı. Diğer inanç unsurlarında da değişiklikler yaşandı. Örneğin Umay Ana inancının yerini, İslâmî dönemde Fatma Ana inancı aldı. İslâm dini her ne kadar tılsımlı objelere inanmayı ve bunları kullanmayı yasaklasa da geleneklere bağlılık, bu objeleri, günümüze kadar taşımıştır. Günümüz toplum hayatında, bilim adamları tarafından ”bâtıl itikad" olarak kabul edilen tütsü yapmak, ateşin üzerinden atlamak, suyun şifa kaynağı olduğuna inanmak, tılsımlı objeler kullanmak ve benzeri uygulamalara devam etmektedir.IV Günümüzde pek çok insan üzerinde belki takı, belki muska olarak tılsımına, koruyuculuğuna inandığı bir obje taşımaktadır. Bir çoğumuzun evlerinde bulunan göz boncuklu nazarlık, muska, nal gibi bir obje, evimizin güvenliğini, bereketini, dirliğini sağlamak üzere yüzyıllardır orada durmaktadırlar. Hâlâ, hastalandığımız zaman iyileşmek için geleneksel yollara başvuruyoruz. Şifalı tastan su içiyoruz, sağlık muskası kullanıyoruz. Öyle görünüyor ki, her ne kadar teknoloji çağında yaşasak bile, daha uzun yıllar, bu objelerden koruyuculuk, sağlık, iyilik beklentilerimiz devam edecek.

Özet (Çeviri)

Beliefs is one of the research areas of folklore. Talismanic objects are the material culture elements which are the symbolic signs of our beliefs. These are the objects, prepared considering some standards and used as a protection against illness, poverty, evil eye and unsuccessfulness. These objects reveal lots of information about ancient times. It is essential to seek the source of talismanic objects after the ancient Turkish religious life. Throughout the history, the Turks have lived on various geographical locations and interacted with nations with different cultural backgrounds. As a result, even though they adopted different religions, their beliefs and worship have always based on the concept of unique god. On Shaman clothes and drums or in applications of some Talismanic practices like prophecy, which take part in ancient Turkish life, talismanic objects are used.The Turks who assumed Heavenly God as the Master of the Universe and the unique creator of all the creatures had no difficulty in adapting their new religion after becoming Muslims. Heavenly God was replaced by unequalled Allah.unique creator, as emphasised in Holy Koran. There have also been changes in other beliefs like Fatma Ana's replacing Umay Ana. Even though Islam has prohibited believing in and using talismanic objects, loyalty to traditions has sustained these objects up to the present. In modern society, casting a spell by incense, jumping over fire, assuming water as a source of cure, using talismanic objects and similar practices, which are accepted as“superstitions”by scientist still go on. Today many people wear an object either as a jewellery or asVI an amulet which they believe its talisman or protectiveness. For many centuries, in many houses, objects like charm against the evil eye with blue bead, amulet and horseshoe have been used in order to secure safety, wealth and happiness. We still apply traditional methods to cure illnesses. We still drink water from the healing bowl and use amulet of health. It seems like that despite we live in the technological era, we will expect safety, health and happiness from these objects for many more years.

Benzer Tezler

  1. Türk bozkır kültüründe gizemli unsurlar

    Mysterious elements in Turkish steppe culture

    GÜLAY HOŞTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUALLA UYDU YÜCEL

  2. Kubad Abad Sarayı çinilerindeki hayvan betimlemelerinin seramik yüzeylerde yorumlamaları

    The interpretations of the animal figurations on ceramic surfaces belonging to the encaustic tiles of Kubad Abad Palace

    YAVUZ DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    El Sanatlarıİnönü Üniversitesi

    Seramik Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YÜKSEL GÖĞEBAKAN

  3. Karaman efsaneleri (İnceleme-metin)

    Legends of karaman ((Review-text)

    VAHDİ ÖZER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİNAN GÖNEN

  4. Türk kültüründe dini törenler ve mevlid kutlamaları

    Religious ceremonies in Turkish culture and celebrations of mawlid

    R. BAHAR AKARPINAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DURSUN YILDIRIM

  5. Türk kültüründe ve Türk musikisinde 'tuvıl' üzerine bir inceleme

    A careful study relating t 'tuvıl' in Turkish culture and Turkish music

    OKAN SAĞLAMBİLEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    MüzikAtatürk Üniversitesi

    Müzikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NESRİN FEYZİOĞLU