Hassas döküm prosesinin kalite teknik ve araçları kullanılarak optimizasyonu
Optimisation of the investment casting process via using quality techniques and instruments
- Tez No: 100557
- Danışmanlar: PROF.DR. YILMAZ TAPTIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
HASSAS DÖKÜM PROSESİNİN, KALİTE TEKNİK VE ARAÇLARI KULLANILARAK OPTİMİZASYONU ÖZET Hassas Döküm, günümüzde döküm teknolojisinde yer alan en ileri yöntemlerden biridir. Bu yöntemde balmumu veya plastikten hazırlanan harcanan bir modelin etrafi oda sıcaklığında sertleşen bir refrakter çamurla sarılır. Daha sonra içerde kalan mum eritilerek oluşan kalıp boşluğuna ergimiş metal doldurulur. Hassas Döküm yöntemi, diğer yollarla üretimi çok zor ve pahalı olan kompleks şekilli parçaların, yüksek boyutsal hassasiyette hemen hemen hiçbir yüzey işlemi gerektirmeden seri üretimini mümkün kılmaktadır. [1, 2, 3], Hassas döküm (precision casting) parçalan üretmek için bir çok değişik yöntem kullanılmaktadır. Karışıklığı engellemek için“ Investment Casting ”terimi harcanabilir bir kalıp kullanarak mühendislik parçaların seri üretimini tarif etmek amacıyla kullanılmıştır. Burada Investment kelimesi, kullanılan malzeme yerine bunun tıpkısı bir kalıp eldesinin mekanik usulü anlamına gelmektedir. Bu terim genel anlamda“Lost- Wax”“Cire Perdue”ve“hassas döküm”gibi terimleri için kullanılır. [4, 5]. Hassas döküm, binlerce yıldır sanatçılar tarafından kullanılmış olmasına rağmen bir mühendislik imalat yöntemi olarak ancak 1930'larin sonlarında benimsenmiştir, önceleri“Lost-Wax”olarak bilinen bu teknik, 20. Yüzyılda dişçilik ve mücevherat alanlarında gelişme kaydetmiştir. [4] Hassas Döküm Yöntemi, döküldüğü şekilde kullanılan cobalt-krom alaşımından yapılan cerrahi aletlerin üretimi için kullanılmıştır. Bu alaşım, işleme ve dövme imkanın olmamasına rağmen, yüksek sıcaklıkta mekanik ve sıcak korozyon dayanımı özelliklerine sahip olduğu için havacılıkta ve turbo motor endüstrisinde kullanım yeri bulmuştur. Daha sonraki yıllarda pek çok değişik alaşım endüstriyel anlamda yeni bir mühendislik disiplini oluşturarak hassas dökümün malzemesi olmuştur. [4] Bugün A.B.D., Kanada, İngiltere, Almanya, Belçika, Fransa, Japonya, Tayvan ve Güney Kore'de yüksek üretim potansiyeline sahip birçok hassas döküm tesisi bulunmaktadır. Türkiye'de de piyasaya yönelik hassas döküm yapılmaktadır. [2] XLGelişen teknoloji ve buna bağlı olarak artan karmaşıklık ile özdeşleşen endüstri malzemeleri, her biri maliyet etkinliğine sahip bir takım düzenleyici kurallara tabidir. Bu ortamda, ürünlerin alıcı ihtiyaçlarını karşılaması ve ilgili faaliyetlerin mümkün olan en ekonomik şekilde yapılmasını sağlamak üzere tasarımlanması, üretilmesi ve temini zorunludur. Bu nedenle, herhangi bir endüstriyel firmanın temel gereği ürünlerinin Kalitesi olmalıdır. Bu konuda maksimum etkinliği elde edebilmek için firmalar, her biri üretilen ürünlere uyumlu planlama, kontrol, muayene ve kalite güvencesi aktivitelerini kapsayan Kalite Yönetimi Sistemini kurmalı ve idame ettirmelidir. Kalite Yönetimi prensipleri kalite sistemi öğeleriyle beraber ISO 9000 uluslararası standartlarında yer almıştır. [6] Her üretim yönteminde olduğu gibi hassas döküm yönteminde de üretim esnasında hatalar ve/veya uygunsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Bu uygunsuzluklar, soğuk katlanma, sıcak yırtılma, çekme boşluğu, döküm boşluktan, gözenek, besleme yetersizliği, cüruf, çapak, ezilme, çatlak, şişme, hatalı kimyasal bileşim v.b. olarak sıralanabilir. Yukarıda bahsedilen bu hatalar çeşitli yöntemlerle tespit edilebilmektedir. Standart muayene prosedürleri gözle muayene, radyografi ve serlik ölçümünü kapsamaktadır. Boyutsal muayene, hassas döküm parçalarına kolaylıkla uygulanabilmektedir. Koordinat ölçüm cihazı, spektrometre, mihengir, kumpas, mikrometreler ve tahribatsız muayene için kullanılan çeşitli cihazlar standart muayene araçlarıdır. [4] Oluşan veya oluşabilecek uygunsuzlukların tespitinde ve çözümünde problem çözme teknikleri ( histogramlar, neden sonuç diyagramları, pareto analizi, çetele diyagramları, X-R diyagramları, dağılım eğrileri...) ve beyin firtınası vs. gibi uygulamalar kullanılmaktadır. Bu master tezinde, Hassas Döküm yönteminden ve avantajlarından; kalite- kalite sistemi ve ISO 9000 kavramlarından; döküm hatalarından ve oluşma nedenlerinden ve problem çözme tekniklerinden, Seramik Kabuk Hassas Döküm yöntemiyle üretim yapan bir firmanın, proses sırasında meydana gelen uygunsuzluklarının çözümünde kullanılan kalite sistem araçlarının bazılarından örnek uygulamalar verilerek bahsedilmiştir. Yapılan bu örnek çalışmalara ait sonuçlar incelenip yorumlanmıştır. XL1
Özet (Çeviri)
OPTIMISATION OF THE INVESTMENT CASTING PROCESS VIA USING QUALITY TECHNIQUES AND INSTRUMENTS SUMMARY Investment Casting is one of the most advanced process of all today's casting technologies. This process uses a mold that has been produced by surrounding an expendable pattern with a refractory slurry that sets at room tempareture. The pattern (usually of wax or plastic) is then melted or burned out, leaving the mold cavity in which afterwards the molten metal is poured. The process permits mass production of complex shapes that are difficult or impossible to produce by the more conventional casting processes or by machining. [1, 2, 3] A number of casting methods are used to produce precision casting. To avoid confUsion, the term investment casting has been adopted to describe the production of engineering castings using a consumable pattern. Investment denotes the mechanical manner of obtaining a mold rather than the material used. It is the process of completely investing a three-dimensional pattern in all of its dimensions to produce a one-piece destructible mold into which molten metal will be poured. This term largely replaces such terms as lost wax, cire perdue and precision casting [4, 5] Although investment casting has been used for thousands of years by artists, it was adopted as an engineering manufacturing tecnique only in the late 1930s. The technique, formerly known as the lost wax process, was developed gradually in the twentieth century in the dental and jewelry fields. [4] The investment casting process was used to produce cast-to-shape surgjal prosthesis devices in a cobalt-chromium alloy. Although this alloy could not be machined or forged, its excellent high-temperature mechanical and hot corrosion- resistant properties mada it desirable for use in aircraft piston engine turbocharger buckets. Subsequently, this alloy found wide application in early gas turbine engines. Because this metarial had to be cast to shape led to the use of investment casting methods and the subsequent establishment of a new engineering discipline. [4] Today there are a number of investment casting foundry with a considerable production capacitiy in U.S.A., Canada, England, Germany, Belgium, France, Japan, Taiwan and South Korea. Nowadays, the important company produce investment xincastings for the market in Türkiye. (Sırmetal A.Ş. utilizes the shell mold invetment casting technique as their process. [2]. Industrial materials is characterized by advancing technology and correspongdingly increasing complexity and is subject to regulatory requirements, all of which can combine to impact on costs. In this environment it is essential that the products be designed, manufactured and provived so as to conform to the requirements of the purchasers and that activities involved be effected as economically as practicable. For this reason; A primary requisite of any industrial company must be the quality of its products. In order to achieve maximum effectiveness, companies must maintain systems for the management of quality which include planning, controlling, inspection and assurance activities; each appropriate to the products being offered. The principles of quality management as well as the quality system elements are laid down in the international standarts ISO 9000. [6] As we meet most of the casting processes, it is common to have defaults and/or nonsuitable to be occured. These include cold shuts, hot tears, shrinkage cracks, shrinkage cavities, blow cavities, slug, cracks, unsuitable chemical composition etc. These defects can be inspected through various testing methods. Standard inspection procedures include visual inspection, radiography and hardness testing. Dimensional inspection is very applicable to investment castings. Coordinate measuring machines, gauges, calipers and micrometers are all standard inspection equipment. [4] problem Solving Techniques are used for detecting and solving problems caused by defaults that are allready occured or might be occured. In these master thesis, the investment casting method and its advantages, quality and the term of ISO 9000 quality system standarts, casting defects ands their reasons, problem solving techniques and concerning examples and results will be dicussed. XIV
Benzer Tezler
- Havacılık sektöründe kullanılan döküm malzemelere uygulanan talaşlı imalat yöntemlerinin geliştirilmesi
Development of mechanic manufacturing methods applied to casting materials used in the aviation sector
BURAK ALPEREN TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT TRABZON
- Kord teli uygulamalarına yönelik çeliklerin üretim ve sürekli döküm proses parametrelerinin optimizasyonu
Optimization of production and continuous casting process parameters of steels for cord wire applications
İLKER AYÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2024
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURİ SOLAK
- Hızlı pişirim yöntemiyle sağlık gereçleri üretimi
The Production of sanitarware with fast firing process
EROL GÖRGÜLÜ
- Özel grafitlerin delik delme işleminin incelenmesi
Investigation of drilling process on speciality graphites
MUSTAFA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BAKKAL
- Effect of a diet rich in olive oil phenolics on age-related changes in mouse model of ageing and HPLC analysis of olive oil phenolics with electrochemical detector
Zeytinyağı fenoliklerince zengin diyetin yaşlanması hızlandırılmış fare modelinde yaşlanmaya bağlı değişiklikler üzerine etkisi ve zeytinyağındaki fenolik maddelerin elektrokimyasal dedektör ile HPLC analizi
BANU BAYRAM
Doktora
İngilizce
2011
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERAAT ÖZÇELİK
PROF. DR. GERALD RİMBACH