Taksim-Maçka yeşil alanının değişim sürecine eleştirel bir bakış
A Critical outlook through the formation process of Taksim-Maçka urban green area
- Tez No: 100573
- Danışmanlar: PROF.DR. GÜNKUT AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
TAKSİM-MAÇKA YEŞİL ALANININ DEĞİŞİM SURECİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ ÖZET Bu araştırma kapsamında Taksim-Maçka yeşil alanına ilişkin değişim süreci, İstanbul'da kentsel planlama ve mimari yapılaşma bağlanımda alınan kararlar ve bu kararların uygulanması açısından bir örnek olarak incelenmiştir. İstanbul geneline bakıldığında bu bölge, zaman içinde geleneksel dokunun dışında bir yapılaşma sürecine sahip olmuştur. Bu araştırmada İstanbul genelinde örneği az olan bu tür bir planlı oluşumun, çeşitli etkilerle tekrar biçimlenmesi ve kentsel gündemi etkilemesi ele alınmıştır. Bölgenin bugün sahip olduğu yapısal doku, kent planlama ve yapılaşma sürecine yönelik dış etkenlerin gücünü göstermektedir. Bu dış etkenlerin en önemlisi ise politik etkenlerdir. Politik ideolojiler, oluşumundan itibaren bölgenin kent içindeki konumu ile beraber yapıların biçimlenmesine etki eden kavramsal yapıyı belirlemişlerdir. Sözkonusu bölgede bu politik etkinin somut örnekleri tarih içinde gerçekleşmiştir. Araştırma beş ana bölümden oluşmaktadır; BAŞLANGIÇ bölümünde Taksim-Maçka yeşil alanının oluşumu, tarihsel değişim süreci ile yapılaşmanın başlangıcı incelenmektedir. Araştırma kapsamında planlama öncesi tarihsel oluşum süreci, l6.yy'dan itibaren ; planlama ile başlayan tarihsel değişim süreci ise ilk planlama çalışmasının yapıldığı 1836'dan, 1939 senesinde Lütfi Kırdar tarafından kısmen de olsa bölgenin yapılaşmaya açılmasına kadar ele alınmaktadır. Bölgenin tarihsel gelişim sürecinde; Beşiktaş sahilsarayları içindeki Bayıldım ve Cirit Köşkleri, Dolmabahçe Sarayı ve saraya ait Dolmabahçe Camisi, Gazhane, Saray ahırları ve Tiyatro gibi binalar ile bölgedeki kışla ve diğer askeri binalar, Taksim Kışlası, Maçka Kışlası, Taşkışla, Gümüşsüyü Kışlası ve Hastanesi, Harbiye Binaları, Maçka Silahhanesi, Taksim Belediye Bahçesi ve diğer düzenlemeler incelenmektedir. GERÇEKLEŞTİRME bölümünde Taksim-Maçka yeşil alanı içindeki ilk planlı yapılaşma süreci yer almaktadır. Bu yapılaşmanın altyapısını oluşturan kararlar ve yasalardan bahsedilmekte, 1939 senesinde Lütfi Kırdar'ın belediye başkanlığı ile başlayan planlama ve binaların yapım süreçleri ele alınmaktadır. Prost planında öngörülen HNo'lu parka ilişkin planlama sürecinin yönetimsel boyutu ve planlama kriterleri ile süreçle ilgili eleştiriler de uygulama ve karar ilişkilerinin anlaşılabilmesi için sunulmaktadır.Bu bölümde Cumhuriyet Meydanı, İnönü Gezisi, Taksim Belediye Bahçesi ve Belediye Gazinosu, Tenis Eskrim ve Dağcılık Kulübü, Radyoevi, Opera Binası, Açıkhava Tiyatrosu, Spor ve Sergi Sarayı, İnönü Stadyumu, Taşlık Parkı ve Kahvesi ve bu mekanları bağlayan yeni yollar ile diğer düzenlemeler incelenmektedir. İLK MÜDAHALELER bölümünde Lütfi Kırdar'ın belediye başkanlığının sona erdiği 1949 senesinden itibaren, Taksim-Maçka yeşil alanı içinde ortaya çıkan yapısal değişmeler ve bu ortamı hazırlayan yönetimsel kararlar yer almaktadır. Bu bölüm, planlı gerçekleşme dönemi ile bozulma dönemi arasında bir geçiş niteliği taşımaktadır. Hk müdahaleler başlığı altında, İstanbul geneli için uygulanan ve bu alanı da etkileyen kanun ve planlar, lokal olarak bu bölgede yeşil alanın bütünlüğünü bozma yönünde alınan yönetimsel kararlar ile bu süreçte yapılan Hilton Oteli, İstanbul Kültür Sarayı-Atatürk Kültür Merkezi, Divan Oteli, Sheraton Oteli, Harbiye Orduevi, Atatürk Kitaplığı ile düzenlenen Taksim Meydanı ve Taksim Gezisi incelenmektedir. BOZULMA bölümünde 1983 'den bugüne Boğaziçi genelinde alman bazı kararlar ve çıkarılan yasalar açıklanarak; bu kararlar etkisiyle Taksim-İnönü Gezisi'nden Ü.No'lu parka uzanan yeşil bölgenin yakın geçmişteki ve halen süregelen değişimi incelenmektedir. Bu bölümde Taşkışk, Maçka Kışlası, Spor ve Sergi Sarayı gibi eski binalardaki fonksiyon tartışmalarının yanısıra, özellikle Turizm Teşvik Yasası sonucu yapımına izin verilen Boğaziçi Oteli (Swissotel), Taksim Uluslararası Ticaret ve İş Merkezi (Gökkafes), Büyük Sürmeli Park Oteli ve Ticaret Merkezi, Hyatt Oteli, Cemal Reşit Rey Konser salonu gibi binaların yapım süreçleri yer almaktadır. Bu süreç içerisinde yeniden biçimlenen Taksim Gezi Parkı ve Maçka Demokrasi Parkının mevcut durumu da sunulmaktadır. GELECEK bölümünde mevcut yapılaşmaya ilişkin yeni kararlar ve önerilerle birlikte eleştirilere yer verilmektedir. Taksim-Maçka yeşil alanı için geleceğe yönelik kararların ve planların fazla olmaması, yönetim, kamuoyu ve meslek çevreleri tarafından İstanbul'un geleceğine yönelik yapıcı bir gelişme ortamının oluşturulamadığını göstermektedir. Bu durum, eğitim ve toplumsal bilinçle ilgilidir. Bütün bu bilgiler ışığında oluşturulan eleştiri ortamı, Türkiye'de mimarlık ve şehirciliğin 21.yy'da içinde bulunacağı değişim sürecine yöneliktir. Bu süreç içinde farklı disiplinler arası etkileşim, uzmanlaşma ve stratejik planlama önplanda bulunmaktadır. Bu araştırma İstanbul'daki yapılaşma sürecini etkileyen faktörlere bir örnekle ışık tutmakta ve genel bir eleştiri ortamı için verileri sağlamaya çalışmaktadır.
Özet (Çeviri)
A CRITICAL OUTLOOK THROUGH THE FORMATION PROCESS OF TAKSİM-MAÇKA URBAN GREEN AREA SUMMARY In this research, Taksim-Maçka urban green area is examined as a sample to observe the factors that effect the urban and architectural formation process in Istanbul. This area has been changed by these effects and urban formation problems in time, especially in the last period. One of the first urban park projects of modern Istanbul is offered for this green area by H. Prost in 1936. By exaniining the formation and deformation process of this park project and the buildings, the factors that shape planning and realisation are searched. The leading factor is the political effect, political ideologies determine the conceptual base of planning and realisation. Political factors also determine the social situation of the area in Istanbul. The research includes five main chapters: In the chapter BEGINNING, the development process of Taksim-Maçka urban green area and the beginning of the planned structural changings and realisations are analysed. Historical development process begins with the 16th century. The planning process is sourced by the first planning sample in 1836. General planning process is examined from 1836 till 1939, the realisation of the urban park project in the plan of Prost by L. Kirdar's mayoralty. By the historical development process, this chapter includes the first buildings in this urban green area. The buildings mentioned are; Bayıldım and Cirit kiosks in old Beşiktaş Palace (Beşiktaş Sahilsaraylan), the buildings in Dolmabahçe Palace complex such as Dolmabahçe Mosque, Dolmabahçe clock tower, gasworks, palace stables and palace theatre, the armoury buildings and barracks such as Taksim, Maçka, Taşkışla, Gümüşsüyü, Harbiye barracks. Also Taksim Municipality Garden (Taksim Belediye Bahçesi) and other urban developments are explained. In the chapter REALISATION, the urban park project is examined. The decisions and laws that create the realisation process beginning with 1939 Lütfi Kirdar's mayoralty are mentioned and analysed. This period appears to be the first planning process of this area, especially by the collaboration of the administration and the architects. The process was criticised then, and formed the critical base that effect further developments. XIIBy the conceptual analysis, the buildings and arrangements mentioned are; inönü Park (İnönü Gezisi), Cumhuriyet Square, Taksim Municipality Casino (Taksim Belediye Gazinosu), Tennis and Fencing Club (Tenis Eskrim ve Dağcılık Klübü), Opera House (Opera Binası), Açıkhava Theatre, Sport Center (Spor ve Sergi Sarayı), İnönü Stadium, Taşlık Cafe (Taşlık Kahvesi) and the new roads that bind them. In the chapter FIRST INTERFERENCES, the structural and administrative change of Istanbul and its reflections in Taksim-Maçka area are examined. This period begins with the change of mayoralty and government in 1949. This period appears to be the transition period between the formation and deformation processes. In this chapter the laws and decisions that effect this area are analysed. The buildings mentioned are; Hilton Hotel, Atatürk Cultural Center (İstanbul Kültür Sarayı- Atatürk Kültür Merkezi), Divan Hotel, Sheraton Hotel, Military Club (Harbiye Orduevi) and Atatürk Library. Also rearranged Taksim Park and Taksim Square is explained. In the chapter DEFORMATION, the deformation process of Taksim-Maçka urban green area is examined. Beginning with the administrative decisions especially by the tourism incitement law (Turizm Teşvik Yasası) in 1983, the deformation process is created and supported. The critics yet going on about this process and period is also presented. The deformation process includes controversial buildings such as The Bosphorus Hotel (Swissotel), T.U.T.İ.M. (Gökkafes), Park Hotel and Hyatt Hotel. This period includes the restoration and refunctioning of the historical buildings such as Taşkışla and Maçka Kışlası. The last urban park project for this area, Maçka Demokrasi Park is also mentioned. In the chapter FUTURE; the new decisions, plans and critiques for the further arrangements are presented. The decisions and plans are appeared to concern İstanbul in general. Taksim-Maçka urban green area does not have any further decision or arrangement, this shows the insufficient development and critical base for this area. This situation is related with the social, cultural and educational state. The relation between the administrative and political effects and the structural development, gamers the data to form a critical base from partial to general. The aim of this research is to criticise the transformation process of the planned areas and the administrative, social and economical decisions in İstanbul, in architectural view. The critical base formed by the analysis of this area and in the conclusion generally of İstanbul, is aimed at the development process of urban planning and architecture in Turkey in 21st century. XIII
Benzer Tezler
- Taksim Maçka büyük yeşil alanının evrimi ve kullanım açısından değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
BAHAR SEZGİN
- Su elemanlarının kentsel mekanlarda ve yeşil alanlarda kullanımı
Başlık çevirisi yok
AYSUN CENDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ÇIRACI
- Kamu kullanımı kentsel açık alanların tarihsel süreç içerisinde gösterdikleri yapısal değişimlerin irdelenmesi-İstanbul örneği
The Discussion of public places structural changes in historical process-Istanbul case study
SADULLAH ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Gösterişçi tüketimin marka sadakatine etkisinde ülke menşeinin aracılık rolü
The mediating role of the country of origin in the effects of conspicuous consumption on the brand loyalty
EMRE YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÜNSALAN
- Makine öğrenmesi yöntemleri ile stadyuma gelecek seyirci sayısının tahminlemesi
Predicting number of audience to the stadium with machine learning methods
HÜSEYİN ERDEM OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBahçeşehir ÜniversitesiBilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALPER TUNGA