Doğancı ve Nilüfer barajları arasındaki Bursa-Nilüfer çayı kesiminde su kayaç ilişkisinin araştırılması
The Investigation of the water-rock relationship of the area between Doğancı and Nilüfer the dam on the Bursa-Nilüfer stream
- Tez No: 100700
- Danışmanlar: DOÇ.DR. H. TURGUT ÖZTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
DOĞANCI VE NİLÜFER BARAJLARI ARASINDAKİ BURSA- NİLÜFER ÇAYI KESİMİNDE SU KAYAÇ İLİŞKİSİNİN ARAŞTIRILMASI ÖZET“Doğancı ve Nilüfer Barajları arasındaki Bursa-Nilüfer Çayı Kesiminde Su-Kayaç İlişkisinin Araştırılması”konulu bu çalışmada, Bursa güneyinin jeolojik yapısı araştırılmıştır. Çalışma alanında bulunan en yaşlı litolojik birimler, Permo-Triyas yaşlı Karakaya Karmaşığı'mn farklı tektonik özellikler gösteren Nilüfer birimi ve Orhanlar grovağıdır. Nilüfer birimi yeşilşist fasiyesinde metamorfizma geçirmiş metatüf, metaspilitik lav ve daha az albit-epidot-amfibol şist, kalkşist, amfibol şist, mikaşist, fillat-sleyt, metasilttaşı ve metakarbonatlardan oluşmaktadır. Bu birimler düzenli sistematik dizilim göstermezler ve şistler değişik kalınlıklarda dizilmişlerdir. Çalışma alanında hemen hemen tüm metakarbonatlar laminah kalkşistler olarak gözlenmiştir. Nilüfer biriminin alt kontağına çalışma alanında rastlanmamıştır. Orhanlar grovağı ise çalışma alanının batısında küçük mostralar şeklindedir. Orhanlar grovağı ile Nilüfer birimi tektonik dokanaklıdır ve Liyas çökelleri bu birimler üzerinde uyumsuz olarak bulunmaktadır. Çalışma alanının batısında Erken Jura-Erken Kretase yaşlı Bayırköy formasyonu ve Bilecik kireçtaşı Karakaya Karmaşığı birimleri üzerinde uyumsuz olarak durmaktadırlar. Bilecik Kireçtaşı ise Bayırköy formasyonu üzerinde uyumlu olarak bulunur. Üst Kretase, ofiyolit kompleksi birimlerinden peridotit-serpantinit ve harzburjit- serpantinit ile temsil edilmektedir.Topuk granodiyoriti Seferiışıklar köyü çevresinde geniş alanlarda yayılım gösterir. Aplit damarları ve anklavlar içermektedir. Uludağ graniti, çalışma alanının kuzey ve kuzeydoğu bölümünde Oligo-Miyosen'de oluşmuştur ve genel olarak dik topografya özelliği gösterir. Çeşitli yönde çatlak sistemleri gelişmiştir ve porflrik yapıdadır. Soma formasyonu, çalışma alanının doğu bölümünde, Soğukpınar Köyü çevresinde kuzeybau-güneydoğu yönelimli olarak bulunur ve Geç Kretase yaşlı ultramafik kayaçlan uyumsuz olarak örtmektedir. Kuvaterner ve Güncel yaşlı alüvyon ve yamaç molozları çalışma alanında bulunan en genç birimlerdir. Bu çalışmanın esas konusunu, Nilüfer Çayı boyunca belirlenmiş (N.l), (N.2), (N.3), (N.4), (N.6) örnek noktalarından 1987-94 yıllan arasında ve (N.5), (N.7), (N.8), (N.9) örnek noktalarmdan 1993-94 yıllan arasında alınmış olan su örneklerinde Içilebilirliği etkileyici özellikler, fiziksel özellikler, zehirleyiciler, kirleticiler ve koliform bakteri özelliklerinin araştırılması oluşturmaktadır. Fiziksel özellikler içinde sıcaklık, renk, bulanıklılık ve debi; içilebilirliği etkileyici özellikler içinde pH, EC, DO(çözünmüş oksijen), BOD(biyokimyasal oksijen), SS(süspansiyon madde), Mn2+, Fe2+, r, Na+, Ca2+, Mg2+, CT, (A-COs)2“, (A-HC03)”, (0-P04y, P\F ; zehirleyicilerden siyanür (CN)“, kirleticilerden NO2”, N03“, NHU+ ve organik madde; koliform maddelerden ise T-Koli, E-Koli, F.Streptokoküs çalışılmıştır. Analiz sonuçlan değerlendirildiğinde renk ve sıcaklık değerlerinin TSE (1984) standardı içinde kaldığı gözlenmiştir. Bulanıklılık değeri ise (N.5), (N.7), (N.8) örnek noktalan haricinde dik topografyaya bağlı olarak yağmurlu mevsimlerde artış göstermektedir. pH 7.1-8.8 değerleri arasında ölçülmüş ve bu değerlerden Nilüfer Çayı'nın bazik karakterde olduğunu anlaşılmıştır. EC, DO, BOD içilebilir sular standardı içinde kalmıştır. (N.l) ve (N.9) örnek noktalannda toplam sertlik (T-H) için yüksek değerlerinde ölçülmüştür. Yağmurlu mevsimlerde SS'nin (süspansiyon madde) değerlerinde de yükselmeler olmuştur. Aynca, K+ ve Na+ 'un (N.6) örnek noktasında yüksek değerleri de saptanmıştır. Bu ölçüm noktalarındaki yüksek değerlerin nedeni çevre bulunan maden sularının Nilüfer Çayı'na karışması sonucudur. Mg2+ peridotit- serpantinit litolojilerinin bulunduğu (N.4) ve (N.7) örnek noktalannda yüksek değerlerde ölçülmüştür. Ca2+, CT, Fe2+, (A-C03)2\ (A-HCO3)', (0-P04)\ F, F, NH/ xıdeğerleri TSE (1984) ve WHO (1994) standartları içinde kalmıştır, ölçülen siyanür (CN)”değeri Nilüfer Çayı için tehlike teşkil etmemektedir. Az miktarda ölçülen nitrit değeri ise biyolojik kdrlilikden dolayıdır. Su örneklerinde ölçülen anyon ve katyon değerleri Türk standartları (TSE, 1984) içinde kalmış; litolojik özelliklere bağlı olarak yüksek ya da düşük değerleri ölçülmüştür. Tüm su örneklerinin kimyasal analizleri, piper diyagramı kullanımıyla değerlendirilmiştir. (N.l), (N.2), (N.3), (N.5), (N.6), (N.9) örnek noktalan ile K.1, K.2, K.3 kaynak sulan £a.2+ Mg2+ HC(V S042_ ; (N.4), (N.7), (N.8) örnek noktalan ile K4 kaynak sulan Mg2+ Ca2+ HÇOj' S042“ özelliği göstermektedir. (N.6) örnek noktasının bulunduğu bölgede maden sulan nedeniyle suyun özelliği, Ca2+ Mg2+ Na+ HÇOjf S042”veya Ca^Mg2* K+HÇQy S042" şeklinde olmuştur. Bu çalışmada koliform grup da analiz edilmiştir. T-Koli ve E-Koli tüm örnek noktalarında yaz mevsiminde yüksek değerler almıştır. Koliform bakterinin yüksek değeri organik madde miktarım da etkilemektedir. Çalışma alanında doğal bir kirlilik olmadığı anlaşılmıştır. Yapılan tüm koliform analiz sonuçlan Nilüfer Çayı boyunca yapay kirliliğin olduğunu göstermektedir. Bu yapay kirliliğin nedeni ise bölgede yerleşim yerlerindeki altyapı eksikliği nedeniyledir. xıı
Özet (Çeviri)
THE INVESTIGATION OF THE WATER-ROCK RELATIONSHIP OF THE AREA BETWEEN DO?ANCI AND NİLÜFER THE DAM ON THE BURSA - NİLÜFER STREAM SUMMARY The geological structure of the area is south of Bursa studied in this dissertation of“The Investigation of Water-Rock Relationship of the Area Between Doğancı and Nilüfer the Dam on the Bursa-Nilüfer Stream”. The oldest litological units in the study area are the Permo-Triassic basement rocks which are named the Karakaya Complex. It contains the Nilüfer unit and Orhanlar greywacke which reflect different tectonic environments. The Nilüfer unit underwent high degree greenschist metamorphism and consists of metatuffs and metaspilitic lavas and also less albit-epidote-amphibolite schists, calcschist, amphibolite schist, micaschist, phyllite-slate, metasiltstone and metacarbonates. These units do not have a systematic series. Schists are ordered as having different thickness. Almost all the metacarbonates are seen as thin laminated calcschists in the study area. Contact bottom of the Nilüfer unit is not seen in the study area. Orhanlar greywacke is observed as small outcrops in the western part of the area. Nilüfer unit and Orhanlar greywacke do not have stratigraphic contacts. Orhanlar greywacke is thrust over the Nilüfer unit and Lias sediments are located unconformably on the top of these unite. Bayırköy formation and Bilecik limestone lie unconformably on the Karakaya Complex in the western part of the study area. They were formed during the Eary Jurassic and Early Cretaceous periods. The Bilecik limestone covers Bayırköy formation conformably. The Late Cretaceous is represented with peridotite-serpentinite and harzburgite- serpentinite forming part of an ophiolite complex. xuiTopuk granodiorite is located around the Seferiışıklar village. Topuk granite which has a wide distribution was formed during the Eocene period. It contains aplite veins and enclaves. Uludağ granite was formed during the Oligo-Miocene period in the north and north east parts of the study area which have a generally steep slope topography. It has crack systems in several directions and generally has a porphyritic structure. Soma formation are found in a NW-SE direction in the eastern part of the investigation area, around Soğukpınar Village. They cover Late Cretaceous aged ultramafic rocks unconformably. Aluvium and the slope screes are the youngest units of the study area. They are both Quaternary and recent aged sequences. The studied water samples were collected from determined sample points along the Nilüfer Stream ( N.l, N.2, N.3, N.4, N.6 in between 1987-94 and N.5, N.7, N.8, N.9 between 1993-94). The proporties that affect drinkability, physical characteristics, poison amouns, pollutions and coliform bacterium properties of the samples constitute the most important part of tins study. Physical properties in this study include heat, colour, turbidity and mass flowrate. pH, EC, DO (dissolved oxygen), BOD (Biochemical oxygen), SS (suspansion substance), Mn2+, Fe2+, K+, Na+, Ca2+, Mg2+, CI“, (A-C03 f, (A-HC03)', (0-P04); F, F are studied for the properties of the drinkability effects and (CN)”cyanide studied for poison amounts. NO2“, NO3”, NH4+ and organic substances are tested in the pollutants and finally E- Coli, T-Coli, F.Streptococus are tested for coliform bacterium properties. When the results of the water tests are examined, it is seen that the colour and heat values remain within the standarts of TSE, (1984). Turbidity shows an,increase in the rainy seasons depending on the steep topography except for the sample points of (N.5), (N.7), (N.8). pH value of the water is seen around 7.1-8.8. As a result of these pH value, it is understood that the Nilüfer Stream has a basic character. EC, DO and BOD values remain in the standard of drinkable water. High values of (T-H) are seen in (N.l), (N.9) sample points and also high SS values are seen in the rainy seasons. K+ and Na+ cations are measured highly in (N.6). These values should be from the results of environmental mineral waters which are mixing in to the Nilüfer Stream. Mg2+ has high values at the (N.4) and (N.7) samples points looking at the lithologies which the river, It is seen that the area is represented by peridotite-serpentinite rocks. Ca2+, Cr, Fe2+, (A-C03)2\ (A-HC03)\ (0-P04)“, P\ F, NH»+ values are also xivmeasured within the level of Turkish Standard (TSE, 1984) and WHO (1994). The measured value of (CN)”is not a danger for the Nilüfer Stream. The source of the small amount of Nitrite should be from biological pollution. It is determined that anion and cation values do not exceed the standarts of (TSE, 1984). Increases and decreases in the amount of anion-cations in the water samples depend on lithology. The chemical analysis of all the water samples are studied using the piper diagram which illustrates distortion of the chemical composition according to time. It is determined that the (N.l), (N.2), (N.3), (N.5), (N.6), (N.9) sample points and Kl, K2, K3 spring waters have features of £a2+ Mg2+ HC(V S042“ ; (N.4), (N.7), (N.8) sample points and K4 spring water have features of Mg2+ Ca2+ HC(V SO42”. Due to mineral waters are existed in the environment, (N.6) waters show having features of Ca2+ Mg2+ Na+HÇQâ: S042' or Ca2+ Mg2+ K+HCO^r SO42" as well. In this study; coliform groups are tested. T-Coli and E-Coh are seen as having high values during arid seasons at all the sample points. The high values of coliform bacterium affects the change of organic substance amounts. It is understood that there is not natural pollution in the studied area, but from all the coliform test results that there is artificial pollution along the Nilüfer Stream. The reason of this pollution is the lack of infrastructure. xv
Benzer Tezler
- Pre-event dam failure analyses for emergency management
Acil durum yönetimi için baraj yıkılma analizleri
ALİ İHSAN GÜNER
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY TOKYAY
PROF. DR. ZAFER BOZKUŞ
- Bursa ili yüzeysel sularında asimile edilebilir organik karbon (AOK) miktarının belirlenmesi
Determination of assimediable organic carbon (AOK) in surface water in Bursa province
İZEL KENAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MikrobiyolojiBursa Uludağ ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU TEKSOY
- Bursa ili ve çevresinde sanayi, göç, eğitim ilişkisi ve sorunları
The relationship and problems between industry, migration and education in Bursa area
FATİH ODABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiSosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RAMAZAN ÖZEY
- Cyclic olefin kopolimerden süperhidrofobik yüzey sentezi ve karakterizasyonu
Synthesis and characterization of superhydrophobic surface from cyclic olefine copolymer
ERDİNÇ DOĞANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
KimyaGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. YILDIRIM ERBİL