Kar amacı gütmeyen örgütlerde pazarlama faaliyetleri ve bir uygulama
Non profit marketing organization and its application
- Tez No: 101731
- Danışmanlar: PROF.DR. ERGÜN İLTER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
ÖZET Yüksek Lisans, işletme Bölümü Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ergün İLTE R Haziran - 2001 Kişilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanması onların daha verimli ve etkin çalışmalarını sağlayacağından, bu ihtiyaçların karşılanması toplumlar için son derece önem taşımaktadır. Kişilerin ihtiyaçları ve istekleri sonsuz, kaynaklar ise sınırlıdır, işletmeler kâr amacının yanında değişen çevre koşullarının ortaya çıkardığı toplumsal ihtiyaçları karşılamak için de çaba göstermeli, tüketiciler de bu çabanın ürünlerini satın almaya özendirilmelidir. Bir ekonomide ticari ve sınai işletmeler dışında kalan bir takım işletmeler faaliyetlerini, çeşitli sosyal sorunları çözmek yada bazı sosyal faydalar sağlamak amacıyla yürütürler. Bu tür işletmeler için birincil amaç kâr elde etmek değil, ürünlerini sundukları hedef kitleye çeşitli yararlar ve doygunluklar sağlamak ve bu doygunluğun düzeyi ya da yaygınlığını maksimize etmektir. Kâr amacı güden organizasyonlar ve devlet sektöründen sonra 'üçüncü sektör' adıyla da tanımlanan bu organizasyonlara“ Kâr amacı gütmeyen organizasyonlar”adı verilir. Kâr amacı gütmeyen organizasyonların en tipik özellikleri sosyal bir sorumluluk taşımaları ve genellikle hizmet sunmak üzere kurulmuş olmalarıdır. Hedef kitleye, parasal kazanç amaçlanmaksızın sunulacak olan mal ve hizmetlerin iki önemli özelliği vardır: 1. Hedef kitlenin bu gereksinimlerinin başka hiç bir yolla yada hiç bir kimse tarafından giderilemiyor olması, 2. Gereksinimlerin giderilmesinin çeşitli sosyal ve kültürel sorunların oluşmasına ve toplumda dengelerin sağlanmasına yol açmasıdır. örneğin kimsesizlerin korunması, sağlık hizmetleri, doğayı koruma çabaları, toplum güvenliği hizmetleri, bilimsel çalışmalar vb. etkinlikler uzun dönemde toplum refahının sağlanması ve sürdürülmesi için vazgeçilmeyecek VIunsurlardır. Bu hizmetler gerek çok maliyetli olmaları, gerek yatırım masraflarının çok yüksek ancak sağlayacakları gelirin çok düşük olması ve gerekse üretim ve sunuş sürecindeki zorluklar nedeniyle kâr amacı güden organizasyonlar tarafından üretilmektedir. Bu nedenle kâr amacı gütmeyen organizasyonların amaçlarına ulaşabilmelerinin ve bunu sağlamak için de öncelikle var olmalarının gerekliliği tartışılmaz bir gerçektir. Pazarlama, geleneksel olarak ürünlerin ve hizmetlerin satışı ile her bir alışveriş sonucu kazanç sağlanması ve de toplumun gereksinmelerinin en iyi biçimde karşılanması yöntemleri ile ilgili konulara ağırlık vermekte iken 1969 yıllarından başlayarak kapsamını genişletmiş ve hayır kurumları, sanat kuruluşları, eğitim kurumları, vakıflar, dinsel kurum ve kuruluşlar, dernekler ve de politik kurum ve kuruluşlar gibi kâr amacı gütmeyen organizasyonları da içeren bir karakter kazanmıştır. Her örgüt en azından bir mal üretip satar. Fiziksel mal ve hizmetlerin yanısıra kişilerin, örgütlerin ve düşüncelerin de üretilip pazarlanması söz konusudur, işletme örgütleri, fiziksel mal ve hizmetlerin pazarlanması ile uğraşır. İşletmelerin dışında kalan diğer örgütlerde kişileri, örgütü ya da bir düşünceyi pazarlarlar. Örneğin, siyasal seçimlerde adaylar tıpkı fiziksel mallar gibi pazarlanırlar; yardım dernekleri, düşünce ya da neden pazarlarlar. Her örgütün, malları ile ilgilenen kişilerle ya da gruplarla iş ilişkisi kurması doğaldır. Tüketiciler, işletmeler ve kurumlar işletmelerin pazarını oluştururlar, örneğin; bir yardım derneğinin pazarını oluşturan yönetici ve üyeleri, derneğin malından türlü biçimlerde yararlanırlar. Sağlık hizmeti gören bir örgütün pazarı hastalardır; bir müzenin pazarı, müzeyi görmeye gelenlerdir. İşletme dışı örgütler (sendikalar, dernekler, paralı okullar, siyasi partiler vb.) işletmelerin bilinen tüm işlevlerini yaparlar. Finanslama, üretim, işgören yönetimi ve satın alma her örgüt için geçerli temel işlevlerdir. Bu tür örgütlerin, malların satışını sağlamak için pazarlama araçlarını kullanmaları olağandır. Mal geliştirme, fiyatlama, dağıtım ve tutundurma tüm örgütsel eylemlerde kullanılabilir, işletme örgütlerinin dışındaki örgütler de başarıya ulaşmak için, hedef pazarın ihtiyaç ve isteklerinde doygunluk yaratmak, VIIyaşamlarını sürdürmek için tüketicilerin beğenisini kazanmak zorundadırlar. Pazarlamanın önemini kavrayıp, işletmelerde uygulanan pazarlama ilkelerini ve yöntemlerini benimseyip uyguladıklarında, başarılı bir biçimde yaşamlarını sürdürebilirler. özellikle 1980'li yıllardan itibaren kâr amaçsız organizasyonlar da modern pazarlama anlayışına yönelmeye başlamışlardır. Bu kuruluşlar, hedef pazarlarını daha iyi tanıma, tanımlama, onların istek, gereksinme ve değerlerini araştırma, ürünlerini ve programlarını modernize etme ve daha etkin iletişim sağlama ihtiyacını duymaya başlamışlardır. Bu organizasyonlar, pazarlamayı sosyal dava pazarlamasıyla birlikte yürütmektedirler. Türkiye'de KİT'ler, müzeler, spor kuruluşları vb. son zamanlarda büyük bir hızla ürün ve satış aşamasına ve buradan da modern pazarlama anlayışına kaymaya başlamışlardır. Kâr amaçsız ticari olmayan organizasyonlar için pazarlamanın temel ilkeleri, ticaret sektöründeki ile aynıdır. Kısacası, önceden belirlenmiş bir pazarda (hedef kitlede) istekleri tatmin etmek için, etken şekilde fiyatlandırılıp, tutundurulması ve dağıtımı yapılan bir ürünün etrafında stratejik olarak planlanan bir pazarlama programı geliştirilmelidir. Bununla birlikte, pazarlama programının uygulanmasında kâr amaçsız organizasyon yönetimlerinin pazarlama anlayışlarında, pazarlamaya karşı tutumlarında önemli farklılıklar olmaktadır. Bu farklılıklar, çok gereksinimleri olduğu halde, ticari olmayan kâr amaçsız organizasyonların pazarlama faaliyetlerini kısıtlayıcı yönde işlemektedir. Kâr amaçsız organizasyonların çoğu, somut ürünler yerine hizmet pazarlarlar. Dolayısıyla, hizmetlerin pazarlanmasına ilişkin söylenen birçok şey, bunlar için de geçerlidir. Türkiye'de iktisadi hayatı göz önüne aldığımızda kâr amacı gütmeyen organizasyonlar olarak bazı KİT'leri, Dernekleri, Vakıfları ve bazı Kamu Kurumları ile Meslek Kuruluşlarını görmek mümkündür. Belediyeler, diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de halka en yakın kuruluşlar olarak bilinirler. Belediye; köyden daha çok nüfusa, halkı daha değişik geçim kaynaklarına ve uğraşılara sahip, çeşitlilik gösteren ortak vmihtiyaçları, halkın kendisi tarafından seçilmiş kişilerce belirlenen ve karşılanan bir yerleşim yeridir; bu yerleşim yerinin yönetimi ile ilgili görevli, yetkili ve yerine göre sorumlu olan kuruluş da belediye idaresidir. Kâr amacı gütmeyen organizasyonlardan olan belediyelerden Bolu Belediyesi örneğinde, pazarlama faaliyetlerini yürüten bir departmanın olmadığı ancak bu faaliyetlerin bir bölümünü yürüten Yazı işleri Müdürlüğü ve Ayniyat Muhasipliği birimlerinin yer aldığı görülmektedir. Oysa pazarlama; halkla ilişkiler, basın vs. gibi tutundurma araçlarının kullanımından ibaret değil, aynı zamanda bir organizasyonun farklı çevreleriyle olan ilişkilerinin nasıl planlanacağı ve yürütüleceğinden haberdar olma faaliyetlerini de içerir. Ancak, bu müdürlüklerin pazarlama faaliyetleri olarak sadece haberleşme ve pazar araştırması işlemlerini yerine getirmeleri nedeni ile, pazarlama faaliyetlerini tam anlamıyla yürttükleri söylenememektedir. Zira pazarlamayı bir bütün olarak düşündüğümüzde, hedef pazarın belirlenmesi ve pazarlama bileşenlerinin oluşturulması da gerekmektedir. Bolu Belediyesinin kısmen de olsa mevcut pazarlama anlayışını değerlendirmek ve olması gerekeni ortaya koymak amacıyla halka uygulanan anket sonrasında şu sonuçlar elde edilmiştir: - Ankete katılanlar hemen hemen hergün karşı karşıya geldikleri faaliyetlerden; çöp toplama ve temizlik faaliyetlerini (%100), taşımacılık hizmetlerini (%98), kanalizasyon çalışmalarını (%98), su temini faaliyetlerini (%98), itfaiye hizmetlerini (%94), cenaze hizmetlerini (%94) ve fiyat-kalite kontrolü hizmetlerini (%91) belediye hizmeti olarak nitelendirmede zorlanmamışlar ancak, trafik lambaları yerleştirme faaliyetleri (%53), kültür- sanat faaliyetleri (%38), bozuk oto çekim faaliyetleri (%26), can kurtarma faaliyetleri (%25) ve sağlık hizmetleri (%19) gibi faaliyetlerin belediye hizmeti olarak nitelendirilmesinde düşük oranlarda kalmışlardır. Bu durum, optimum bir tutundurma programının uygulanmadığı anlamına gelmektedir. - Ankete katılanlar duyuru araçlarından en fazla sırasıyla; hoparlör, basın reklamları ve radyo reklamları ile karşılaştıklarını belirtmişlerdir. IX- Ankete katılanlar tarafından; çöp toplama ve temizlik faaliyetleri (%98), itfaiye hizmetleri (%95), kanalizasyon çalışmaları (%95), can kurtarma faaliyetleri (% 80), sağlık hizmetleri (% 76), taşımacılık hizmetleri (% 75), trafik lambaları yerleştirme faaliyetleri (%74), fiyat-kalite kontrolü faaliyetleri (%73) ve cenaze hizmetleri (%65) çok önemli olarak; bozuk oto çekim faaliyetleri (%13) önemli değil şeklinde değerlendirilmişlerdir. Bunların dışındaki hemen hemen tüm hizmetler ise kısmen önemli yada ne önemli ne de önemli değil katagorisinde yer almaktadırlar. - Ankete katılanlar belediye hizmetlerinin dağıtımıyla ilgili, %78 oranında memnun olmadıklarını, bunun yanında %22 gibi az bir oranda da memnun olduklarını belirtmişlerdir. - Yine ankete katılanların; su temini faaliyetlerinin (%43), cenaze hizmetlerinin (%43), evlendirme faaliyetlerinin (%41) ve pazar kurma faaliyetlerinin (%33) fiyatlandırmasından kısmen memnun oldukları, bunların yanında kültür-sanat faaliyetlerinden (%20), bozuk oto çekimi faaliyetlerinden (%19), sağlık hizmetlerinden (%17) ve taşımacılık hizmetlerinden (%17) ise belirtilen oranlarda memnun olmadıkları saptanmıştır. Cevaplayıcılar, bunların dışındaki tüm faaliyetler için ne memnunuz ne de memnun değiliz şeklinde ikilemde kalmışlardır ki, bu da fiyatlama politikasının etkin bir şekilde uygulanmadığını ortaya çıkarmıştır. Bolu Belediyesinin mevcut medya araçları dışında, halk oyunu canlı tutabilme vasıtalarını (gelirler %88, seçim beyanları %86, bilanço %33 vs.) etkin olarak kullanmadığı, alınan cevaplar sonucunda ortaya çıkmıştır. - Son olarak, ankete katılanların belediyenin hizmetleri ile ilgili herhangi bir şikayetleri olduğunda başvuruda bulunma duyarlılığına sahip olmadıkları (%72) görülmektedir ki, bu da belediyeyi, politikalarını belirlemede serbest bırakmakta ve hatta yanıltabilmektedir. Yapılan bu çalışma sonucunda, Bolu Belediyesi'nin mevcut pazarlama politikaları ile halkın gözünde olması gereken durum karşılaştırılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT by Master of Business Administration Adviser: Prof. Dr. Ergün İLTER June - 2001 The fulfillment of people's social needs is extremely important for the society since this will enable them to work more efficiently. Although needs and desires are infinite, sources are limited. Companies should be cared social needs as well as their profit. Customers should also be promoted to buy the products of companies who have already paid an attention on social requirements. Within an economy, some companies do not deal with an industrialization or marketing. Their purposes are to solve the social problems and help the person who needs them. Profiting is not a primary aim of these kinds of companies. Their primary aim is to help their target society who buys their products or offers. These companies are called as Non Profiting Companies. These are known as a third segment after the Profiting Companies and State Companies. The most characteristic of Non Profiting Companies is to have a social responsibility and usually offers a service to their target society rather than selling a product. There are two main characteristics of the non profiting products and services that are offered to the target society. 1. Target people's needs cannot eliminated by any other companies or any other ways, 2. The fulfillment of needs will solve the social and cultural problems and help the society being in balance. For example, the things such as protection of homeless, medical services, efforts on environmental protection, social security services,scientific studies, etc., are the basic elements of society's welfare. One cannot give up those things. Since the difficulties of the production and presentation steps of these services, and both these are expensive services and their incomes are low, these services are presented to the target society by non profiting companies. Because of these facts, non profiting companies are reality and one cannot argue if we need such kind of organizations. While marketing means that it is traditionally selling products and services and earning money from that buying and selling, and deals with the methods which make the shopping easy and comfortable, marketing widened its concept and finally gained a new concept including non profiting companies such as charitable foundations, art institutes, education institutes, foundations, religion institutes and foundations, associations, and politics, etc., after 1969. All companies produce at least one product and sell it. An idea, a person or an organization can also be a product for marketing as well as physical products and services. Management deals with the marketing of phycical products and services. The companies out of the management delas with the marketing of an idea, a person or an organization. For example, a candidate politician is marketed similar with a phycical product in an election; charitable foundations market an idea or reason. It is natural that each organization gets business relationship with its target society. Customers, managers and companies are the part of marketing. A charitable foundation's managers and members are the market of that foundation. Those peoples profit from the product of the foundation in different ways. Markets of the organization that deals with medical services are patients; market of a museum is the people who come and visit the museum. Organizations out of management (trade unions, associations, private schools, political parties, etc.) perform all the activities like a company. Finance, production, management, buying are the basic elements of a company. For these kind of companies, it is natural to use marketing means to sell their products. Improving their products, pricing, distribution and promotion can be used in nall companies' activities. Organizations out of management need to be gained their costumer's satisfaction to success and survey their activities in business. If they consider the importance of marketing and apply the marketing methods on their market, they can survey their activities successfully. After the 1980's, non profiting organizations tended to apply modem marketing methods. These organizations have begun to need an effective communication with their customers, to get more information about their target markets, to search the target market's needs and culture, and to develop their programs and products. Such kinds of organizations do the marketing collaborated with the social case marketing KITs, museums, sport organizations, etc., in Turkey seem to be realized the importance of modem marketing concept and they begin to sell their products within these rules, lately. The basic rules of marketing for non profiting organizations are the same as for profiting companies. In brief, to get satisfaction of the target society, a strategically planned marketing program that is concentrated on a well known, efficiently priced and distributed product should be developed. However, there are important differences in non profiting organization's behavior against marketing methods and its applications. These differences restrict the marketing activities of non profiting organizations although they need it undoubtedly. Most of the non profiting organizations serve a service to their target market instead of a product. Therefore, all things related for marketing services are valid for non profiting organizations as well. If the economy in Turkey is considered, some of the KITs, foundations, associations, some public and profession organizations are one of the non profiting organizations. Municipality is known as the best public organizations, which help the people, in our country as it does in other countries. Municipality is a place where its population is higher than a village, its people have different works, IIIlifestyles and various livelihoods, people's various shared needs are satisfied by selected managers. Management of this place is carried out by responsible organization that is town council. Municipality is one of the non profiting organizations. In the case study of Bolu municipality, although a department performing marketing activities is not available, there is a registiration head office, and a marchandise account to perform some part of such activities. Marketing is not only consideration of using public relations and press, but also contains how a planning and management of intelligance activities that get information about the different target societies can be done. Therefore, it is not possible to say they perform the marketing activities, perfectly, since these head offices do only communication and research activities as marketing activities. As well as we consider the whole marketing idea, it is necessary to determine the target market and set up the marketing elements. A questionnaire has been made to evaluate existent marketing insight of Bolu municipality, partly, and to demonstrate how it should be done. Following results have been found.. The inquirers have easily defined the following activities as a municipality service, the ratio are given in parenthesis: scavenging service (100%), transporting service (98%), sewerage service (98%), water supply service (98%), fire brigade service (94%), funeral service (94%), and price and quality control service (91%). But, some activities such as replacement of traffic lambs service (53%), culture and art service (38%), pulling of broken down vehicle service (26%), ambulance service (25%) and health service (19%) have been defined in low ratio as a municipality service. This shows that an optimum promotion programme has not been applied.. The most announcement means which the inquirers have been met are loudspeaker, press advertisements and radio advertisements, respectively. IV. Scavenging service (98%), fire brigade service (95%), sewerage service (95%), ambulance service (80%), health service (76%), transporting service (75%), replacement of traffic lambs service (74%), price and quality control service (73%), and funeral service (65%) have been choosen by the inquirers as the most important municipality activities; pulling of broken down vehicle service (13%) has been defined by them as the least important. The activities out of the mentioned above have been defined as partially important.. 78 % percentage of the inquirers has not been satisfied with the distribution of municipality services.. Although pricing of water supply service (43%), funeral service (43%), marriage service (41%) and setting up marketing service (33%) have been found partially satisfied, pricing of culture and art service (20%), pulling of broken down vehicle service (19%), health service (17%) and transportation service (17%) have not been satisfied by the inquirers. Answers about the pricing of all activities out of the mentioned above have been found confusing. Most of the inquirers have been declared that they had been neither satisfied nor not satisfied. This result shows that pricing in the services is not effectively applied.. Answers of the inquirers have been declared that Bolu municipality had not used the advertisement means, such as budget, election promises, balance sheet, etc., out of the available media tools, effectively.. Finally, it is clearly observed that any attempts to announce their blame about the municipality services have not been made by the inquirers (72%). This causes no pressure on the managers municipality in determination of their politics and, such a case will result in sometimes mistakes. As a result of this study, available marketing politics of Bolu municipality are compared with the marketing politics need to done.
Benzer Tezler
- Kar amacı gütmeyen kuruluşlarda pazarlama faaliyetleri ve bir belediye örneği
Başlık çevirisi yok
HASAN AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPazarlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN KARABULUT
- Halk kütüphanesi hizmetlerinin pazarlanması
Başlık çevirisi yok
NESLİHAN URAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiKütüphanecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSEL YONTAR
- The effects of marketing culture on customer satisfaction in non - profit service organizations: An empirical study
Kar amacı gütmeyen hizmet sektöründe pazarlama kültürünün müşteri tatmini üzerine etkisi: Ampirik bir çalışma
DUYGU SEÇKİN HALAÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İşletmeYaşar Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞRI BULUT
- Impact of university brand personality on human resources recruitment process
Üniversite marka kişiliklerinin insan kaynakları işe alım sürecine olan etkileri
HİKMET KÜTÜKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İREM EREN ERDOĞMUŞ