Tokat ilinde meyve yetiştiriciliği yapan işletmelerin ekonomik durumu ve işletme sonuçlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 10328
- Danışmanlar: DOÇ.DR. FARUK KARALAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1990
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
216 2- ÖZET Bu araştırma Takat İl'inde Meyve Yetiştiriciliğinin yoğun alarak yapıldığı tarım işletmelerini kapsamaktadır.Sözkanusu işletmelerin,yapısal özelliklerinin belirlenmesi,üretim dönemi faaliyet sonuçlarının ortaya konulması ve bu sonuçları etkileyen faktörlerin fonksiyonel bir yaklaşımla değerlendirilmesi araştırmada güdülen temel amaçlardır. Bu amaçlara yönelik olarak,ilk aşamada İl'de meyveciliğin yoğun olarak yapıldığı 5G adet köy belirlenmiş ve bu köylerden basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile 13 köy örneğe seçilmiştir.İkinci aşamada örneğe çıkan köylerde,toplam brüt üretim değeri içerisinde,meyve üretim değerinin payının % 5D ve daha fazla aranda yer aldığı 1 507 adet işletme belirlenmiştir.Üçüncü aşamada,1 507 adet işletmeye ait meyvelik arazi büyüklükleri tesbit edilmiş,ancak bu değerlerin oldukça geniş sınırlar içerisinde değiştiği ve çarpık bir dağılım gösterdiği gözlenmiştir.Ayrıca 1 5D7 adet işletmenin tümü ile görüşebilmek,zaman ve maddi imkanların sınırlılığı nedeniyle mümkün olamamıştır.Tüm bu nedenlerle,populasyonu oluşturan bu işletmelerin tabakalara ayrılarak incelenmesinin da¬ ha uygun olacağı düşünülmüş ve böylece 1-5 Dekar, 6-10 Dekar ve 11 Dekar ve daha büyük meyvelik araziye sahip olanlar şeklinde 3 tabakaya ayrılmıştır.Her tabakadan kaç işletme ile görüşülmesi gerektiği uygun istatistiki formül yardımıyla tesbit edilmiştir.Böylece 131 işletme ile görüşülmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.Bu işletmelerin seçiminde de basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır.Örnek işletmelerden veriler direkt mülakat yöntemi ile elde edilmiş ve değerlendirilmiştir. Analiz aşamasında öncelikle,işletmelerin nüfus,işgücü,eğitim durumu ve yaş gibi. demografik özellikleri incelenmiş ve bunun yanısıra, sermaye yapıları ile arazi varlıkları ve kullanım durumları ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmuştur.Daha sonra üretim dalları itibariyle faaliyet sonuçları-Brüt Marj yöntemi ile analiz edilmiş,ayrıca işletme bir bütün olarak ele alınarak işletme sonuçları belirlenmiştir.Bunların yanısıra, işletmelerin başarı dereceleri itibariyle ve işletme tipleri itibariyle analizleri de yapılmıştır.Son olarak da,işletme sonuçları ile bunları etkileyen faktörler ekonometrik bir yaklaşımla değerlendirilmiştir.Bu aşamada Çoklu Doğrusal Regresyon ve Korelasyon analiz yöntemleri kullanılmıştır.217 Elde edilen bulgular çak kısa olarak şu şekilde özetlenebilir; 1-İşletmelerde ortalama aile nüfusu 6,79 kişidir.Nüfusun okur-Yazar oranı % 89,37 olarak belirlenmiştir. 2-Aile işgücü potansiyelinin büyük bir kısmı atıl durumdadır(İşletmeler ortalamasında atıl işgücü oranı % 46,52'dir) 3-İşletmeler ortalamasında,işletme başına düşen toplam aktifin %76,62'sini Arazi sermayesi,% 23,38'ini de İşletme Sermayesi oluşturmaktadır. Ayrıca Öz Sermayenen toplam Aktife oranı % 97,32 'dir. k- Ortalama işletme arazisi genişliği,işletme büyüklük grupları itibariyle 17,83 dekar ile 8,91 dekar arasında değişmekte ve işletmeler ortalamasında 31,9 dekar olmaktadır.Ortalama parsel sayısı 6.53 adet ve ortalama parsel genişliği de 4,89 dekar bulunmuştur.İşletme arazisi içerisinde tarla arazisi ilk sırada yer almakta,bunu meyvelik arazi ve diğerleri izlemektedir. 5-Bitkisel ürünlerde,ekiliş -Dikiliş alanı dekarına düşen Brüt Marj'lar,işletme büyüklüğü ile farklılıklar göstermekle birlikte,genel ortalamada meyvelerden Ceviz,Elma,Vişne ve Armut gibi meyvelerin ağaç başına en yüksek brüt marj sağladıkları tesbit edilmiştir. 6-İşletmeler ortalamasında Brüt Hasılanın % 72,67'sini Bitkisel ürünler satış tutarı oluşturmakta ve bunun % 71,67'si de Meyvelerden sağlanmaktadır. 7-İşletme masrafları içerisinde,işçilik masrafları en büyük paya sahip olmakta ve bunun önemli bir kısmımda Aile İşgücü Ücret Karşılığı oluşturmaktadır. 8-Net Hasıla sadece 3.Grup işletmelerde pozitif bulunmuş,genel ortalamada ve diğer gruplarda negatif bir değer aldığı belirlenmiştir. 9-Tarımsal Gelirin tüm işletme gruplarında yetersiz olduğu,özellikle 1.ve 2. Grup işletmelerde Aile işgücü ücret tutarını dahi karşılayamayan bir gelir elde ettikleri tesbit edilmiştir. 1G- Mevcut şartlarda daha entansif çalışan işletmelerin,daha başarılı oldukları ve Meyve ve Tarla sebzeciliğinin hakim olduğu yarı ihtisaslaşmış meyve işletmelerinin de diğer işletme tiplerine göre daha avantajlı durumda bulundukları belirlenmiştir.218 11- Çoklu Doğrusal Regresyon analizleri ile,işletme sonuçlarında olumlu gelişmelerin sağlanabilmesi için öncelikle,işgücü prodüktivitesinin ve satıh prodüktivitesinin yükseltilmesi gerektiği belirlenmiştir. Böylece, kaynakların optimal kullanımı yönünden işletme planlaması çalışmalarının zorunlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
219 SUMMARY This study covers the farms engaged in intensive orchard cnops production in Tokat Province of Turkey. The principal aims of the study may be summarized as to study the structural features and economic activity results of the farms and evalute the factors affecting those results by means of a functional approach. It is found that intensive fruit production has taken placa in 5D villages of Tokat Province and 13 villages were selected by means of simple random sampling. If fruits have contributed 5D % or more to the total gross output of the farm. Those farms were interpreted as fruit growing farms and 15D7 fruit growing farms were listed at the selected villages. Orchard areas of 1507 farms have shown skewed distribution and great variation exists amongst them. Interviewing all of 1507 farms was almost imposible because of time and monetary limitations. The farms were classified into three strata according to the orchard areas and sample sizes for all strata were caculated according to the appropriate statistical formula. So the total sample size was defined as 131 farms and they were selected by means of stratified random sampling. 19B7-8B production year's data were secured from the sapled farms by means of personal interview. During analysis, firstly demographical features Df the farms such as population, labour and labour use, educational status and age distribu tion capital structure and land use were studied. Economic activity results of enterprises were analized by means of gross-margin analysis. Other economic results were also calculated for the total farm business. Economic analysis were also made according to the types of farms and degrees of success. Lastly, economic activity results and the factors affec ting them were also aveluated. Multiple Linear Regression and Correlation analysis were carried on at this stage. Principal findings of the research may be summarized as follows; 1- Average family size is 6,79 persons per family. Percentage of literate persons seven or more years of age Is 89,37 percent. 2- Quite a large portion of family labour such as ^6,52 percent is remaining unused.220 3- 76,62 % of total assets was consisted of landlords capital and 23, 3B % of it was consisted of tenants capital as the average of total farms. Share of owned capital in the total assets is 97,32 percent. k- Average farm size varies between 17,83 decars and ^8,91 decars according to the groups of farms and it is 31,% decars as a general average of all farms. Average number of parcels size is ^,89 decars per parcel of land. 5- AlthDught per decar gross-margins of crops and fruits and vege tables varies according to the farm size groups, as a general conclusion nuts, sour cheerries, apple and pears provide the highest gross-margin per tree. 6- Crop sales consist of 72,67 % of the gross output of the farms and 71,67 % of it was contributed by fruit crops. 7- Labour cast has the highest share in the total farm expenses and an important part of it was consisted of family labour costs. 8- Average net revenue of grous farms was positive only for the third group and it has negative value both for the other groups and in overall average. 9- Net farm incomes were found at insufficient levels and especially at the farms belonging to the first and second group net farm incomes were far away to meet the family labour expenses. 1D- Under the exisiting conditions intensive operating farms were found more succesful and semi specialized fruit and vegetable growing farms were found more adventegous than the other farm types. 11- In order to provide positive contributions to the economic farm results, firstly labour and surface productivity has to be increased. In order to use the existing farm resources optimally necessity of farm planning accivities has became clear.
Benzer Tezler
- Tokat ili Merkez ilçede meyve yetiştiriciliği yapan işletmelerin ekonomik analizi
Economic analysis of fruit growing farms in central country of tokat province
HÜLYA SOMERAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ESENGÜL
- Farklı olgunluk aşamalarındaki bazı avrupa eriklerinin (Prunus domestica) pomolojik ve fitokimyasal özellikleri
Pomological and phytochemical properties of some european plums (Prunus domestica) that are at different stages in maturity
BERNA ERGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ONUR SARAÇOĞLU
- Budama ve bitki sıklığının kapya biberde verim, kalite ve bitki gelişimine etkisi
Effect of pruning and plant density on yield, quality and growht of capia pepper
SEDA YALAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
- Tokat koşullarında ana ve ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun sanayilik domates çeşitlerinin belirlenmesi
Determination of suitable processing tomato cultivars for main and second crop in Tokat province
CELAL TAŞOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDETTİN SAĞLAM
- Tokat ilinde üretilen bazı yaş meyvelerdeki pestisit kalıntı düzeylerinin tespiti üzerine araştırmalar
Determination of pesticide residual levels in some fresh fruits grown in Tokat province
MUAMMER KANBOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN KARA
DR. ÖĞR. ÜYESİ TARIK BALKAN