Aman Muhtar'ın Özbekçe 'Ming Bir Kıyafe' adlı romanı.Transkripsiyonlu metin, dil incelemesi ve dizin
The Novel 'Ming Bir Kıyafe' written in Uzbek by Aman Muhtar. İts text with transcription, a language analysis and index
- Tez No: 104754
- Danışmanlar: PROF. DR. NURİ YÜCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eski Türk Dili Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 391
Özet
ABSTRACT Bu tez çalışması, çağdaş Özbek yazan, Aman Muhtar tarafından 1988~1991 yıllarında yazılan“Ming bir Kıyafe”adlı romanın incelemesidir. Bu tezde özellikle Özbekçe'deki yazı dili ile konuşma dili arasındaki özellikler hem fonetik hem de morfolojik bakımdan incelenmiştir. Aslı Kiril alfabesiyle yazılmış olan metnin Türkçe transkripsyonu ve metinde kullanılan bütün kelimeleri ve deyimleri içeren dizin tezin son kısmına eklenmiştir. Dizinde yabancı kelimelerin nereden geldiği de açıklanmıştır. Ayrıca ileride Özbekçe üzerine çalışacak olanlar için bir çeşit kılavuz olması gayesiyle, metinde olmayan bazı fonetik ya da morfolojik örnekler de gösterilmiştir. İncelemenin sonucu olarak, Çağdaş Özbekçe* de gerek tarihî gerekse coğrafî şartlardan dolayı, hem Eski Türkçe unsurları korunmakta, hem de Kıpçak, Oğuz gibi farklı Türk yazı dillerinden alman dil unsurları sıkça görülmektedir. Şiir dilinde daha çok Eski Türkçe veya Çağatayca öğeleri muhafaza edilmekte, eklerin kullanılışı ise kâfiyeyi ve vezni açmak bakımından oldukça esnektir. Konuşma dilinde ise, yan yana gelen ünlülerin birleşmesi, bazı hecelerin düşürülmesi gibi dikkat çekici özellikler bulunmaktadır. This thesis analyses the modern Uzbek language through the Uzbek novel "Ming bir Qiyafe'' written by Aman Muxtar during the years from 1988 until 1991. In this thesis phonetic and morphological characteristics of the Uzbek language are well observed as well as the difference between literary language and colloquial one. The modern Turkish transcription from the original Cyrillic alphabet and the index of all the words and idioms used in the text are attached to the end of this thesis. In the index the words that are not originally Uzbek are indicated where they are from. Some grammar explanations whose examples are not in the text are also added so that this thesis can be a good guide for people who are engaged in the research of the Uzbek language. As a result of this analysis, it is understood that the Uzbek language is very complecated because it has always been under the influence of old Turkish, Chaghatay, Kipchaq and Oghuz languages both historically and geographically. Many Chagatay language's influences can be seen in the Uzbek verses, as the Uzbek language is a transformation of the Chagatayish, The vowels are often dropped in the Uzbek colloquial language, especially when a vowel is followed by another vowel. Ill
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Bu tez çalışması, çağdaş Özbek yazan, Aman Muhtar tarafından 1988~1991 yıllarında yazılan“Ming bir Kıyafe”adlı romanın incelemesidir. Bu tezde özellikle Özbekçe'deki yazı dili ile konuşma dili arasındaki özellikler hem fonetik hem de morfolojik bakımdan incelenmiştir. Aslı Kiril alfabesiyle yazılmış olan metnin Türkçe transkripsyonu ve metinde kullanılan bütün kelimeleri ve deyimleri içeren dizin tezin son kısmına eklenmiştir. Dizinde yabancı kelimelerin nereden geldiği de açıklanmıştır. Ayrıca ileride Özbekçe üzerine çalışacak olanlar için bir çeşit kılavuz olması gayesiyle, metinde olmayan bazı fonetik ya da morfolojik örnekler de gösterilmiştir. İncelemenin sonucu olarak, Çağdaş Özbekçe* de gerek tarihî gerekse coğrafî şartlardan dolayı, hem Eski Türkçe unsurları korunmakta, hem de Kıpçak, Oğuz gibi farklı Türk yazı dillerinden alman dil unsurları sıkça görülmektedir. Şiir dilinde daha çok Eski Türkçe veya Çağatayca öğeleri muhafaza edilmekte, eklerin kullanılışı ise kâfiyeyi ve vezni açmak bakımından oldukça esnektir. Konuşma dilinde ise, yan yana gelen ünlülerin birleşmesi, bazı hecelerin düşürülmesi gibi dikkat çekici özellikler bulunmaktadır. This thesis analyses the modern Uzbek language through the Uzbek novel "Ming bir Qiyafe'' written by Aman Muxtar during the years from 1988 until 1991. In this thesis phonetic and morphological characteristics of the Uzbek language are well observed as well as the difference between literary language and colloquial one. The modern Turkish transcription from the original Cyrillic alphabet and the index of all the words and idioms used in the text are attached to the end of this thesis. In the index the words that are not originally Uzbek are indicated where they are from. Some grammar explanations whose examples are not in the text are also added so that this thesis can be a good guide for people who are engaged in the research of the Uzbek language. As a result of this analysis, it is understood that the Uzbek language is very complecated because it has always been under the influence of old Turkish, Chaghatay, Kipchaq and Oghuz languages both historically and geographically. Many Chagatay language's influences can be seen in the Uzbek verses, as the Uzbek language is a transformation of the Chagatayish, The vowels are often dropped in the Uzbek colloquial language, especially when a vowel is followed by another vowel. Ill
Benzer Tezler
- Aman Muhtar'ın 'Ayållär Mämläkäti ve Sältänäti' adlı eserindeki hikâyeler üzerine dil ve üslup incelemesi
The language and style examination of Aman Muhtar's stories on 'Ayållär Mämläkäti ve Sältänäti'
SEVGİ CİHANGİR SARDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM
- Sîdî Muhtar b. Ahmed el-Küntî'nin hayatı eserleri ve tasavvufî görüşleri
The life and sufi views of Sidi Muhtar Ibn Ahmed el-Kunti
MUSTAFA POLAT
- Bir vatansever (patriot) şair ve aksiyon adamı olarak Muhtar Şahanov (Hayatı, sanatı, eserleri, düşünceleri)
Mukhtar Shahanov as a patriot poet and man of action (Life, art, works, thoughts)
ALİNA BOKAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- ولاية الأم على أبناءها القصر بين الفقه الإسلامي والقانون الليبي دراسة مقاصدية مقارنة
İslam hukuku ile Libya hukuku arasında annenin reşit olmayan çocukları üzerindeki vesayeti – Makasıd açısından karşılaştırmalı bir çalışma
AMAL ALAJEELI MOHAMED MUKHTAR
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİM KAYADİBİ
- Orlando ve Aşık Kadınlar'da androjini
Androgyny in Orlando and Women in Love
SAKİNE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP ZEREN ATAYURT FENGE