Şarköy kuzeyi-Bolayır (GB Trakya) arasındaki metamorfitlerin mineralojik ve petrografik incelenmesi
Mineralogical and petrographical study of the metamorphits between the north of Şarköy-Bolayır (SW Thrace)
- Tez No: 105565
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ERKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
in ÖZET GB Trakya'da temeli, tektonik melanj niteliğindeki Yeniköy Karışığı oluşturur. Şarköy kuzeyi ile Bolayır arasında yüzeylenen metamorfik kayaçlara Üst Kretase yaşı verilmiştir. Bu çalışma ile Yeniköy Kanşığı'nı oluşturan kayaçlann petrografik tanımlamaları yapılarak, kayaçlann mineralojik ve dokusal özellikleri tespit edilmiştir. Ayrıca bölge kayaçları ile Trakya'dan toplanan arkeolojik cilalı taş baltalar, mineralojik-petrografik ve dokusal olarak karşılaştırılarak, benzerlikleri ortaya konulmuştur. Yeniköy Karışığı başlıca, glokofan-lavsonitşist, tremolit/aktinolitfels, serpantinit, epidot-kloritşist, kuvarsit, kireçtaşı ve çeşitli volkanik kayaç bloklarından oluşur. Birim metamorfik kayaç blokları bakımından zengin, tektonik melanj özelliğindedir. Bölgede metamorfitleri açısal uyumsuz olarak Eosen yaşlı ve kireçtaşlanndan oluşan Soğucak Formasyonu örter. Eosen yaşlı Korudağ ve Miyosen yaşlı Çanakkale Formasyonları da çalışma alanında geniş yüzeylenmeler sunarlar. Jeolojik istifin en üstünde ise güncel akarsu çökellerinden oluşan alüvyal malzeme bulunur. Yeniköy Karışığı' na ait metamorfitlerin güney sınırları boyunca sedimanter birimlerle olan dokanaklarmı bindirme fayları oluşturmaktadır. Diğer kesimlerde de metamorfik ve sedimanter kayaçlar arasındaki sınır ilişkisi genellikle tektoniktir. İnceleme alanındaki kayaçlar çok evreli metamorfizmaya maruz kalmışlardır. Önce yüksek basınç/düşük sıcaklık metamorfizması (Mİ) etkili olmuş, mavişist fasiyesi kayaçları ve tipik mineral toplulukları gelişmiştir. Glokofan ve lavsonit bu koşullarda oluşan belirleyici minerallerdendir. Daha sonra nispeten daha yüksek sıcaklık ve orta basınç koşullarında yeşilşist fasiyesi metamorfizması (M2) etkili olmuştur. Yeniköy Kanşığı'nı etkileyen YB/DS, metamorfizması (Mİ) için yaklaşık 6-10 kbar basmç ve 250-400 °C sıcaklık koşullan öngörülmektedir. Mavişist metamorfizması 4-6 kbar basmç ve 350-450 °C sıcaklık koşullarında etkili olan yeşilşist fasiyesi (M2) metamorfizması tarafından üzerlenmiştir. Bunun sonucunda karakteristik yeşilşist fasiyesi kayaçlan ve klorit, epidot, aktinolit ve albit gibi tipik yeşilşist fasiyesi mineralleri meydana gelmiştir. Aynca mavişist fasiyesi kayaçlannda ve mineral birlikteliklerinde çeşitli değişiklikler gelişmiştir. Çalışma alanında Neolitik devre ait arkeolojik yerleşim bölgeleri bulunmaktadır. Bu sit alanlarından cilalı taş baltalar ve diğer taş malzemeler toplanmıştır. Arkeolojik örnekler ile Yeniköy Kanşığı'na ait kayaçlann mineralojik-petrografik ve dokusal özellikleri karşılaştınlmış ve benzerlikleri ortaya konulmuştur. Bölgedeki Neolitik yerleşim alanlarında bulunan taş malzemenin yine aynı bölge kayaçlan kullanılarak yapıldıklan tespit edilmiştir. Aynca Trakya'nın çeşitli bölgelerinden elde edilen arkeolojik taş malzemeler de incelemeye alınmış ve bölge kayaçlan ile benzerlikleri görülmüştür. Trakya' daki diğer metamorfik kayaçlar da dikkate alınarak, arkeolojik malzemenin kaynak bölgesinin GB Trakya olduğu ve çalışma bölgesinin Neolitik devir inşam tarafında taş ocağı olarak kullanıldığı sonucuna vanlmıştır. ANAHTAR KELİMELER: metamorfizma, mavişist fasiyesi, yeşilşist fasiyesi, Yeniköy Kanşığı, arkeometri, Şarköy, GB Trakya
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT Upper Cretaceous Yeniköy metamorphic melange units are located as a basement between the north of Şarköy and Bolayir in the SW Thrace. In this study, rocks of Yeniköy Melange is determined petrographically. Mineralogical and textural features of the rocks are idendified. The comprassion of the archaeological ground stones that are collected from the study area, various parts of Thrace and Yeniköy Melange metamorphic rocks were made. In this study, mineralogical and petrographical similarities of the archaeological stone axes and regional rocks were determined. The Yeniköy Melange comprises mainly from glaucophane-lawsonite schist, tremolite/actinolite fels, serpentinite, epidote-chlorite schist, quartzite, limestone and various volcanic rock blocks. This unit represents a tectonic melange features and contain predominantly metamorphic rock blocks. In the study area, the Yeniköy Melange unconformably overlay Eocene Soğucak Formation, which are consist of mainly limestones. Eocene aged Korudağ and Miocene aged Çanakkale Formations were outcropped widespread in the area. The recent alluvial sediments overlays rest of the geological sequences in the region. Especially the rocks of Yeniköy Melange overtusted by sedimentary rocks by the south border of the formations, in the most parts of the area. Contact relation between the sedimentary and metamorphic rocks are generally tectonical. The Upper Cretaceous metamorphic melange units of the Yeniköy Melange underwent a polymetamorphic evolution. The first metamorphism (Ml) which represent high pressure/low temperature (HP/LT), took place under blueschist metamorphism conditions. Estimation of P/T conditions of Ml metamorphism based upon the mineral assemblages suggests a pressure of 6-10 kbar and a temperature ranges from 250 to 400 °C. Glaucophane and lawsonite are characteristic minerals of these conditions and HP/LT metamorphism. At a later stage, relatively high temperature and moderate pressure greenschist metamorphism (M2) effected the area and overprints the earlier one. As a consequence of M2 metamorphism, 350-450 °C temperature and 4-6 kbar pressure were attained. Typical greenschist facies rocks and mineral assemblages such as, chlorite, epidote, albite and actinolite were formed. Mineralogical assemblages of the blueschist metamorphism have been changed after the overprint of greenschist metamorphism. Archaelogical settlements exsists in study area. As a part of Neolithic period culture, polished stone axes and other stone tools collected from the Şarköy region and different parts of Thrace. The mineralogical and petrographical features of the stone axes are very similar to the rocks found in the Şarköy region. It is possible to conclude that the source of the raw material were S W Tharce and metamorphic rocks of Yeniköy Melange, outcropped in the study area. Stone axes from the different parts of Thrace were also collected and compared with the regional rocks. This investigation may imply the SW Thrace served as a stone quarry in the Neolithic period people. KEY WORDS: metamorphism, blueschist facies, greenschist facies, Yeniköy Melange, archaeometry, Şarköy, SW Thrace
Benzer Tezler
- Assessment of the environmental risk associated with the petroleum transport through the Turkish Straits System
Türk Boğazlar Sistemi?nde petrol taşımacılığından kaynaklanan risklerin değerlendirmesi
ŞEBNEM DOĞA ATAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN USLU
- 1912 Şarköy-Mürefte Depremi ve etkilediği alanlar
1912 Şarköy-Mürefte Earthquake and affected regions
BÜLENT TEREKLİ
- Marmara denizi'nin kuzey bölümüne dökülen atık sular ve derelerin organik ve inorganik kirlilik yüklerinin tespiti ve Marmara denizi'nde oluşturduğu kirlilik durumu
Determination of organic and inorganic pollution loads of waste waters and streams spilled in the northern part of the Marmara sea and the pollution condition in the sea of Marmara
AYŞE SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ ÜNAL YÜMÜN
- 9 Ağustos 1912 Mürefte Şarköy depreminin (M 7,4) afet yönetimi açısından incelenmesi
Investigation of the August 9, 1912 Mürefte-Şarköy earthquake (Ms 7.4) in terms of disaster management
BEKİR LAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat MühendisliğiSakarya ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT UTKUCU