Toros sediri (cedrus libani a. rich.)orijinlerinde Ankara çevresi ekolojik koşullarına uyum yeteneklerinin bazı fizyolojik ve morfolojik ölçütlerin karşılaştırılması yoluyla belirlenmesi
Determination of adaptable Taurus cedar (cedrus libani a. rich.) provenances to the ecological conditions of central Anatolia comparing with some physiological and morphological criteria
- Tez No: 106466
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ YAHYAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Toros Sediri, Cedrus libani A. Rich, Ozmotik Basınç, Nisbi Su İçeriği, Kuru Ağırlık Oranı, Hızlı Büyüyen, Kuraklığa ve Soğuğa Dayanıklı Orijinler, Taurus Cedar, Cedrus libani A. Rich, Osmotic Pressure, Relative Water Content (RWC), Dry-Weight Fraction (DWF), Fast Growing, Drought and Frost Resistant Provenances VI
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
ÖZET 1996-2001 yıllan arasında sürdürülen bu çalışmada; Ankara-Ilyakut Ağaçlandırma Proje Sahası içinde kurulu ve 35 orijinle temsil edilen Toros Sediri orijin denemesinde yer alan orijinlerin, İç Anadolu ekolojisi çerçevesinde soğuk ve kurak koşullara dayanıklılıklarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla 1990 yılında tesis edilen Toros Sediri orijin denemesinde kullanılan orijinlerin bireylerinde yedinci, sekizinci ve dokuzuncu yıllarda, 1.00-1.30 m. yükseklik aralığından alman iğne yaprak örneklerinden elde edilen özsularmda ozmotik basınç ölçümleri yapılmıştır. 2000 yılı yaz dönemi ve 2000-2001 kış döneminde de yine bütün orijinlerden alınan örneklerde nisbi su içeriği (NSİ) ve kuru ağırlık oranlan (KAO) belirlenmiş ve analizlere dahil edilmiştir. Seleksiyon indisleri olarak ozmotik basınç değerleri, NSİ ve KAO bulguları ile birlikte yaşama yüzdeleri ve boylanma gelişimleri ele alınmıştır. Ozmotik basınç ölçümleri her ayın ilk haftası içinde gerçekleştirilmiştir. İç Anadolu ekolojisine sahip iklim koşullarında ozmotik basınç değerleri, yaz kuraklığının baskın olduğu dönemde ve kış koşullarında yüksek seyretmektedir. Ölçüm sonuçlan doğrultusunda; yaz kuraklığının belirgin biçimde etkisini hissettirdiği aylar Ağustos ve Eylül, soğuk koşulların etkisini belirginleştirdiği aylar Ocak ve Şubat aylan olarak ortaya çıkmış, ölçüm değerleri bu dönemlerde bu konuda yapılan araştırma sonuçlanna koşut olarak yükselmiştir. Toros Sediri orijinlerinin 1996-97 döneminde yıllık ortalama ozmotik basınç değeri 1287.84 mOsmol/kg (28.61 Ata.), 1997-98 döneminde ise 1047.6 mOsmol/kg (23.28 Atm.) olarak gerçekleşmiştir ve araştırılan bazı türlere göre (Pseudotsuga taxifolia, Picea abies, Larix decidua, v.b.) daha yüksek ortalamalar elde edilmiştir. Yıllık sıcaklık ortalamalarının düşük olduğu 1996-97 döneminde, ortalama ozmotik basınç değerleri daha yüksek bulunmuştur. Buradan hareketle dönemler arası farklılaşmada sıcaklık değişiminin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yaşama yüzdesi ve boy gelişimi analiz sonuçlarının; ozmotik basınç değerlerinin yıllık ortalamalarıyla yapılan analizler ile çok daha uyumlu sonuçlar verdiği görülmüştür. Yıllık ortalama ozmotik basınç değerleri açısından genel bir değerlendirme yapılırsa; ortalama değerleri yüksek ve dolayısıyla kurak ve soğuk koşullara dayanıklı oldukları yorumu yapılan, boy gelişimi bakımından başarılı görülen, özellikle yaz dönemi kuru ağırlık oranı analizlerinde de ortaya çıkan farklılaşmalar doğrultusunda büyük çoğunluğu Doğu Akdeniz bölümü orijinlerinden oluşan yarı-kurak koşullar için önerilebilir nitelikteki orijinler şunlardır: Saimbeyli-Çatak (23), Anamur-Abanoz-2 (İS), Finike-Aykırıçay (12), Göksun-Mürsel köyü (32), Göksun-Malakhasan (27), K. Maraş-Elmalar (31), Şarkikaraağaç-Belceğiz (175) (S), Mersin-Başpınar (17), Ermenek-Damlaçalı (18), Ermenek-Güveyçalı (33) ve Kozan-Hançukuru (22). NSİ bulgularında ise orijinler arasında farklılaşma görülmemiştir. Niksar-Akıncı köyü (28), Antakya-Hassa (26), Osmaniye-Nurdağı (34), Antalya- Kemer (11), Kaş-Lengüme (8), Gölhisar-Dirmil (3), Acıpayam-Bozdağ (1), Konya-Sağlık (19), Adana-Pozantı (20), Afyon-Sultandağı (2) ve Isparta-Kapıdağ (7) orijinlerinin değerleri dikkate alındığında ise; bu orijinlerin İç Anadolu koşullarında kullanımlannda hassas davranılmahdır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Determination of Adaptable Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.) Provenances to the Ecological Conditions of Central Anatolia Comparing With Some Physiological and Morphological Criteria The first consideration in planting activities is the choice of the proper geographic seed source. In the management of drought and frost-stress in forest species the development of site- adapted genotypes is essential. In this research 35 provenances of Taurus Cedar {Cedrus libani A. Rich.) tested in the locality of Ilyakut near Ankara having semi-arid climatic conditions, are also being tested for drought and cold tolerance. For this purpose osmotic pressure values of the provenances were measured at the first week of every month by means of“automatic cryoscopic osmometer”in 1996, 1997, and 1998. The relative water content (RWC) and dry-weight fraction (DWF) of the provenances were also measured for three months both in extremely dry season of 2000, and of winter of 2000-2001. As selection indices osmotic pressure, DWF, RWC values, survival percentage, and height growth were used. No substantial differences were found among provenances for RWC. RWC gradually got higher values through more dry period of the season. Though values for DWF during dry season were generally somewhat lower than those for winter season. There were significant differences among provenances from Eastern Mediterranean and the other sub regions throughout the season in DWF. Slow growing provenances generally had lower DWF values during dry period of 2000. In Taurus Cedar provenances, the mean osmotic pressure was 1287.84 mOsmol/kg. (28.61 Atm.) in 1996-97 term, and 1047 mOsmol/kg. (23.28 Atm.) in 1997-98 term. Since in 1996-97 term mean annual temperature was lower than 1997-98 term, it was concluded that changes in temperature would cause variations in osmotic pressure values sharply. According to the combined results of selection indices and high osmotic pressure values it may be said that Saimbeyli-Çatak (23), Anamur-Abanoz-2 (15), Finike-Aykınçay (12), Göksun- Mürsel köyü (32), Göksun-Malakhasan (27), K. Maraş-Elmalar (31), Şarkikaraağaç-Belceğiz (175) (5), Mersin-Başpınar (17), Ermenek-Damlaçalı (18), Ermenek-Güveyçalı (33), and Kozan- Hançukuru (22) Taurus Cedar provenances could be used in semi-arid climatic conditions of inner Anatolia. On the other hand for the coming Niksar-Akıncı köyü (28), Antakya-Hassa (26), Osmaniye- Nurdağı (34), Antalya-Kemer (11), Kaş-Lengüme (5), Gölhisar-Dirmil (3), Acıpayam-Bozdağ (1), Konya-Sağlık (19), Adana-Pozantı (20), Isparta-Kapıdağ (7), and Afyon-Sultandağı (2) provenances; foresters should be very careful with using them in the afforestation activities conducted in this part of the country having harsh climatic conditions.
Benzer Tezler
- Ankara-ilyakut toros sediri (cedrus libani a. rich.) orijin denemelerinde bazı orijinlerin dona dayanıklılıklarının belirlenmesi
Determination of cold hardiness of some taurus cedar (cedrus libani a. rich.) provenances in Ankara-i̇lyakut provenance trials
FEVZİ ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BORA İMAL
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKKIN SEMERCİ
- Farklı orijinli Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) tohumlarında bazı ön işlemlerin çimlenmeye etkisi
Effect of some pretreatments of seeds on germination of different Taurus cedar origins (Cedrus libani A. Rich)
AKİF AYRANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiÇankırı Karatekin ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED NURİ ÖNER
PROF. DR. SEZGİN AYAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ BORA İMAL
- Doğu Karadeniz bölgesinde kurulan Toros sediri (Cedrus libani A. Rich. ) orijin denemelerinin ilk sonuçları
Primary results of provenance trials established in Eastern Black Sea region on Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich. )
NEBİ BİLİR
Doktora
Türkçe
2002
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ DEMİRCİ
- Tüplü Toros sediri (Cedrus libani a. rich.) ve anadolu karaçamı (Pinus nigra arn. subsp. Pallasiana (lamb.) holmboe) fidanlarıyla kurulmuş plantasyonlarda kuraklığa dayanıklılık analizleri
Drought resistance analysis on the containered seedling of the Cedrus libani a. rich. and Pinus nigra arn. subsp. Pallasiana (lamb.) holmboe in plantations
YELİZ KİLİS
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA GENÇ
- Doğu Karadeniz Bölgesinde toros sediri (Cedrus libani A.rich) orijin denemeleri fidanlık aşması
Nursery stage of provanence on lebanon cedar (Cudrus libani A.rich) in Eastern Black Sea Region
NEBİ BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ DEMİRCİ