Çan (Çanakkale) yöresi sileks oluşumlarının jeolojisi ve endüstriyel yönden değerlendirilmesi
The Geology of silex occurence at Çan (Çanakkale) region and industrial evaluation
- Tez No: 109602
- Danışmanlar: PROF.DR. İSMET ÖZGENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
ÖZET Seramik sanayiinde öğütme amaçlı kullanılan sileks, Türkiye'de Biga yarımadasında Tersiyer volkanitlerinin içinde düzensiz yataklanmalar şeklinde, dağınık bir konumda bulunur. Çalışma alanındaki ( Çanakkale-Çan ve Etili ) sileks zuhurları trakiandezitik tüf ve lavların içinde sarp tepeler halinde yerleşmişdir. Çalışma alanındaki sileks oluşumlarının Miyosen yaşlı trakiandezit türündeki ilksel kayacın epitermal koşullarda yoğun ayrışması sonucu gelişen ilerlemiş killi ayrışma zonlannın merkezinde yer aldığı saptanmıştır. Silisleşmenin trakiandezitik lavların hidrotermal alterasyonu sonucu kayaçtaki volkanik camın devitrifikasyonu ve ortama sulu çözelti halinde gelen silisin kayacın çatlak ve boşluklarında kristalleşerek çökelmesi sonucu gelişen iki ardışık mekanizma sonucu oluştuğu ortaya konmuştur. Arazi gözlemleri ve petrografik-mineralojik çalışmalar bölgede yaygm olarak gelişen ilerlemiş killi ayrışmaların 3 farklı zonlanma gösterdiğini ortaya koymuştur. Bunlar 1 -Silisli zon 2- Silisli- killi zon 3- Killi zon şeklinde belirlenmiştir. İlerlemiş killi ayrışmaların en yaygm üyesini oluşturan silisli zonda kendi içinde a-masif silisli zon, b- gözenekli silisli zon olmak üzere iki farklı dokusal özellik gösterdiği belirlenmiştir. Mineralojik çalışmalar sonucu ilerlemiş killi ayrışma zonlannda kuvars ( a kuvars ve polimorflan ), kaolinit, alünit ve hematitden oluşan bir mineral parajenezi saptanmıştır. Sileksin ekonomik biçimde işletilmesi ve değerlendirilmesinde, içerdiği silis miktarı, saflığı ve aşınmaya karşı olan direnci en önemli faktördür. Çalışma sahasından alman örneklerde yapılan kimyasal analizler sonucu bunların % 90 nın üzerinde SİO2 ve % 0,9 un altında Fe2C>3 içerdiği saptanmıştır. Çalışma alanındanVI alınan örneklerin endüstriyel anlamda kullanabilirliğinin belirlenmesi için aşınma, asit ve pişme testleri yapılmıştır. Aşınma değerinin küçük kristalli örneklerde düşük, büyük kristalli örneklerde yüksek olduğu belirlenmiştir. Asit testi yurtdışından getirilen sedimanter kökenli flint taşlarıyla, volkanizmaya bağlı olarak oluşmuş Çanakkale yöresi flint taşlarında yapılmış, bunun sonucunda sedimanter kökenli flint taşlarında asitle reaksiyon sonucu köpürme ve hacim kaybına uğradıkları, Çanakkale yöresi flint taşlarının ise asitle reaksiyona girmediği saptanmıştır. Pişme testi sonuçları ise bölge silekslerinin genel olarak aşın demir kusmaları ve yapışma göstermediğini kanıtlamaktadır. Güvemalanı sileksleri ise aşın demir kusmaları ve yapışma özellikleri göstermektedir. Bu sonuç, bu bölgedeki silekslerin yüksek alkali içeriğinden ileri gelmektedir. Bölgede yapılan jeolojik, mineralojik ve petrografik çalışmalar, volkanik kökenli silekslerin endüstriyel anlamda değerlendirilebileceğini ve bunlann fiziksel özelliklerinin, sedimanter kökenli silekslere göre daha uygun olduğunu belirlemiştir.
Özet (Çeviri)
VII ABSTRACT Silex is an important grinding raw material in ceramic industry which has been found in Tertiary volcanic rocks as irregular bodies in Biga Peninsula in Turkey. In the study area the silex occurence have been outcropped mainly in tuffs and lavas of trachyandesite as steep colins. İt has been inferred that the silex occurences were formed in the centre of the advanced argillic zone due to alteration Miocene trachyandesites in epithermal conditions. It has been concluded that silicification was formed as two consecutive events either devitrification of volcanic glass or crystallisation of silica in the fractures of the rock. The field observations and the mineralogic- petrographic studies show that advanced argillic zone can be identified in to three different zones as : 1- Massif silicified zone 2- Silicified-argilic zone 3- Argilic zone Massif silicified zone is the most widespread unit of advanced argilic alteration. It is possible to divide this zone into two subzone as - massif silicified zone -porous silicified zone. The mineral paragenesis of the advanced argillic zone has been determined as quartz ( a quartz and its polymorphes ), kaolinite, alunite and hematite. In economic aspect the SİO2 content purity and resistance to corrosion are the critical factors to apprise the silica as a raw material. Collected samples from the survey area have SİO2 contents more than % 90 Si02 and Fe203 contents less than % 0,9 Fe203. T C YOKSEICÖCRETİM KURUUJ 0OK0MANTASYGN MSBMSMvm With the aim of establishing the properties of these silex ; corrosion, acide and cook tests were applicated to the collected samples. Corrosion tests inferred that fine grained crystals have low values; however coarse grained crystals have high values. Acid tests were applicated either to sedimantery flint stones which has been imported or flint stones from survey area related to volcanism. The flint stones which have sedimentary origin have the loss of weight due to reaction with acidic. Whereas the flint stones of Çanakkale region don't have any reaction with acide. The result of cook tests indicates that Çanakkale silex doesn't show any Fe vomit and sticking except Güvemalanı area. This results reveal that silex of güvemalanı have high alkali content. Geological, mineralogic and petrographic studies show that, the silex with volcanic origin of Çanakkale region, have high qualities in industrial manner and physical properties of them are more availible than those of sedimantery origin.
Benzer Tezler
- Çan (Çanakkale) yöresi bazı büyük toprak gruplarının (1938) özellikleri ve sınıflandırılması
The characteri̇sti̇cs and classi̇fi̇cati̇ons of the great groups of soi̇ls (1938) i̇n selected areas of Çan (Çanakkale)
ALİ PAMUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN EKİNCİ
- Kuzeybatı Anadolu'da Çanakkale-Çan yöresi volkanik kayaçlarının jeolojik, petrolojik özellikleri ve evriminin araştırılması
The geological and petrological properties of volcanic rocks in Çanakkale-Çan area in the Northwest Anatolia and investigation of evolution of volcanism
SERAY SÖYLEMEZOĞLU
Doktora
Türkçe
2009
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL YILMAZ
PROF. DR. SİNAN ÖNGEN
- Tarih boyunca seramik sanatında astarın kullanımı ve Çanakkale yöresi killeri ile perdahlı astar uygulamaları
The Use of slip in the art of ceramics through out history and application of burnished slip made of clay from Çanakkale region
GÜLAY KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiSeramik ve Cam Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ATEŞ ARCASOY
- Koru(Çanakkale) yöresi kurşun-çinko cevherleşmelerinin oluşum mekanizmasının jeokimyasal modellenmesi
Geochemical modelling of formation processes of pb-zn mineralization in koru district (Çanakkale)
DEMET KIRAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2013
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET SUNER
DOÇ. DR. MUSTAFA KUMRAL
- Çanakkale Yenice yöresi dokumaları
The weaving of Çanakka Yenice region
COŞKUN YANAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
El SanatlarıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN UYSAL