KOBİ'lerin finansman kaynakları ve Türkiye uygulaması
Smal and medium sized firms financial methods and Turkish case
- Tez No: 111167
- Danışmanlar: PROF. DR. NİYAZİ BERK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, İşletme, Banking, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
VII ÖZET Günümüzde globalleşme ve serbest rekabet koşulları gereği sermaye ve para çok hızlı hareket etmekte, finansman alternatifleri hızla değişmektedir. Ülkemizde halen büyük bir çoğunlukla klasik finansman yöntemleri kullanılmaktadır. ABD gibi gelişmiş ekonomilerde ise özellikle son 15 yılda risk sermayesi, halka açılma gibi sermaye finansmanı türleri, proje finansmanı, sendikasyon, varlığa dayalı menkulkıymetleştirme (seküritizasyon) gibi uygulamalar çok gelişmiş ve büyük hacimlere ulaşmıştır. Klasik banka nakit kredileri ise neredeyse yok olmaya yüz tutarken, Yatım bankacılığı dönemin parlayan yıldızı olmuştur. Ayrıca gelişen fon yönetimi uygulamaları dışında özel finans kurumları ortaya çıkmıştır. Ülkemizde yapılan son araştırmalar bakıldığında, küçük ve orta ölçekli firmaların özsermaye ile finansman yöntemini tercih ettikleri görülmektedir. Buna rağmen şirketlerin bilançolarına bakıldığında özkaynakların son derece yetersiz olduğu bir gerçektir. En önemli neden elbette ki ülkemizdeki kaynak kıtlığıdır. Bir diğer neden ise, işletme sahiplerinin“ işi ne kadar az sermaye ile yürütürsek o kadar iyidir”düşüncesi içinde olmaları ve büyümekte olan işlerinden elde ettikleri karı başka alanlara kaydırma eğilimleridir. Türkiye'de KOBİ'lerin kullandığı bir diğer önemli finansman aracı da banka kredileridir. Tüm dünyada küçük kredi büyük krediden oldukça farklı bir uzmanlık alanı gerektirmektedir. Hem büyük hem de küçük firmalara kredi verenler bunu ayrı ayrı kanatlardan yürütmektedir. Küçük işletme kredileri veren banka için risk ve işlem maliyeti daha yüksektir. Risk yüksektir, çünkü küçük işletmeler piyasayı etkileyemezler. Genellikle mali riskte yüksek olur; KOBİ'lerin sermayeleri küçük, borçluluk yüksek, karlılık ve verimlilik düşüktür. Ülkemizde İmalat sanayiindeki firmaların% 99.5 'inin KOBİ niteliğinde olmasına rağmen Banka kredileri içinde aldıkları pay % 3 civarındadır. Geçmiş olduğumuz dönemlerde Türk bankacılık sistemindeki olumsuzluklar, aynı amaç peşinde koşan çok sayıda bankanın varlığı, bankaları kredi mekanizmalarında daha rahat davranmaya itmiştir. Bankacılık sistemindeki yeni düzenlemelerden sonra bankaların daha titiz ve daha çağdaş kredi kararları alacağı kesindir.VIM KOBİ'lerin finansman bankası olan T.C. Halk Bankası son zamanlarda yenilenen cehresi ile karşımıza çıkmaktadır. Müşterileri ile diyalogunu arttırmaya çalışan banka özellikle Halk İşlem Kredisi Modeli ile güven tazelemek istemektedir. Bu model; başvurudan sonra 3 gün içinde kredi verilmesini öngörmekte ve yerleşik işyeri, vergi karnesi, meslek odası kaydı varsa teminatı kaldırmaktadır. Bu uygulama KOBİ'lerin en büyük sorunu olan kısa vadeli nakit sıkışıklıklarına çare bulmakta yardımcı olacaktır. Bir diğer önemli kredi de Eximbank kredileridir. Dünyada Exim kredilerinin %80'i küçük hacimli ihracat teşviklerine tahsis edilirken Türkiye'de bu oran %20 civarında kalmaktadır. Oysa cesur bir Exim atağı örneğin KOBİ 'ciye riskli pazarlar için mektup uygulaması, aynı pazarlar için açılacak makul kotalar ihracatı büyük ölçüde geliştirecektir. Eximbank kredileri finansman ihtiyacının ihraç edilecek malın şevkinden önce veya sonra olması ve kredinin buna göre ödenmesi haline göre sevk öncesi veya sevk sonrası finansman alternatifleri farklılık göstermektedir. Faizler düşürülerek altı aya kadar vadeli döviz kredilerini LIBOR +1 ile LİBOR+2.75 faizle kullandırma imkanı, ekonomik konjonktürde yaşanan gelişmeler doğrultusunda Mayıs 2002 tarihinde, ihracatçılara sunulmuştur. Yıllardır esnaf-sanatkar ya da KOBİ olmak devlet elinden yardım almak anlamına gelmekteydi. Bu gün ise kaynaklar bitmiştir ve devlet herkesten özveri isteyen bir istikrar programı uygulamaktadır. Bu programa göre devlet bütçesinde sübvansiyon niteliğinde teşvik yoktur, olanlarda ya şekil değiştirecek yada tamamen kısılıp kaldırılacaktır. KOBİ'ler tarafından finansman için tercih edilen yöntemler olan Leasing, Factoring ve Forfaiting'in önemi gün geçtikçe artmaktadır. Leasing (finansal kiralama), sabit yatırım amaçlı alımların finansmanında çok önemli imkanlar sağlayan bir finansman yöntemidir. Düşük KDV uygulaması, leasing taksitlerinin tamamen gider yazılabilmesi, finansmanın bilanço içinde taşınmaması, sağladığı vade imkanına ek olarak şirketlere önemli bir finansman alternatifi yaratabilmektedir. Şirketlerin kısa vadeli ticari faaliyetleriyle elde ettikleri vadeli alacaklarının bir bölümünün iskonto etmek suretiyle şirketlere ödenmesi yoluyla sağlanan factoring, özellikle ihracatçılara oldukça avantajlı koşullar sunabilen çağdaş bir finansmanIX yöntemidir. Genel olarak 270 güne kadar alacakların finansmanında kullanılmaktadır. Forfaiting; uzun vadeli alacakların finansmanı için kullanılan bir yöntemdir ve uzun vadeli borç senetlerinin iskonto edilmesine kaynak sağlar. Özellikle yurt dışında yaygın kullanılan bu yöntem, uzun vadeli olduğundan bu güne kadar sadece yabancı finans kuruluşları tarafından sağlam garantiler karşılığı uygulanmıştır. Birlikten kuvvet doğar düşüncesi ile hareket eden KOBİ'ler için ortak çıkarlara ulaşılmasında her bir ilave destek çok büyük önem taşımaktadır. Küçük oldukları için piyasayı etkilemeleri ve söz sahibi olmaları çok güç olan KOBİ'ler; KOBİ AŞ. KOSGEB,TOSYÖV,KÜGEM,TEKMER gibi kurumların desteğini almaktadırlar. Özellikle son zamanlarda İnternet teknolojisi sayesinde çok geniş bir ticaret ağı kurmuşlardır. Böylece yeni pazarlara daha kolay ulaşabilmekte, danışmanlık hizmetleri almakta ve özel kredi koşullarından yararlanmaktadırlar. Sermaye Piyasaları KOBİ'lerin finansman sağlamasında çok önemli bir alternatiftir. İMKB ülkemizin değişken makro ekonomik dengelerine rağmen özellikle halka açılma konusunda gelişmiş ve oturmuş bir yapıya sahiptir. Halka arzların giderek büyüyüp derinleşmesi beklenmektedir. İMKB'deki şirketleri çalışan sayısı bakımından incelendiğinde KOBİ niteliğinde olan firmaların oranının oldukça yüksek olduğunu görmekteyiz, bu da amaca hızla ulaşıldığının bir göstergesidir. Risk sermayesi de yine gelişmiş piyasalarda çok yaygın kullanılan bir finansman yöntemidir. Risk sermayesinin yasal çerçevesi henüz 2000 yılında tamamlanmıştır. Ülkemizde kurulan fon şirketlerinin sayısı yok denecek kadar azdır. Ancak gerek yurt içi gerekse yurt dışı bu tip fonların faaliyetlerinin önümüzdeki yıllarda önemli ölçüde artması beklenmektedir. Ülkemizde bu güne kadar yurt dışı fonlar ile gerçekleşen 20-30 işlem yapılmış ve bunlardan başarı sağlayanlarda olmuştur. Ülkemizde Sermaye piyasası koşulları gereği kullanımı son derece kısıtlı olan bono, tahvil ve VDMK ihracı genellikle büyük bankalar, holdingler tarafından yurt dışı piyasalarda gerçekleştirilir. Ancak önümüzdeki yıllarda gelişecek finansman alternatifleri olarak gösterilmektedir.Bir başka finansman yöntemi olarak islami bankacılık kapsamında mal ve hizmet alımlarının finansmanında kullanılan Murabaha gösterilebilir. Dünyada yeni yükselen ve beyin gücüne dayalı sanayilerde söz sahibi olmak istiyorsak endüstriyel esnekliğe sahip olmamız gerekmektedir. Bu esneklik hızla yeni şirketler oluşturabilmek ve bunu yeni teknolojilerle büyük şirketler haline getirebilme becerisidir. Ancak ülkemizde bir çok işletmenin küçük kalmak arzusunda olduğunu görmekteyiz, bunun en önemli nedenleri arasında; kamu düzenlemelerinden saklanabilmek, kayıt dışı kalabilmek, vergi teşviklerinden yararlanmak ve şirket yönetimini kaybetmemek vardır. Tabi ki küçük olmanın, özellikle teknolojilerin sürekli yenilendiği ve üretimin esnek olması gerektiği yeni ekonomide avantajları çok fazladır. Büyük şirketler bile kendi içlerinde küçük parçalara ayrılma yolunu tercih etmektedirler. Başka bir önemli konu da ülkemizin de dahil olduğu Kıta Avrupası Hukukunda yer alan iflas anlayışıdır, bu tecrübeyi yaşayan girişimcilerin ömür boyu yeni girişimlere atılmasına engel olmaktadır. İlk girişimde yaşanan ticari başarısızlık, yüz kızartıcı bir eylem içermediği takdirde engel teşkil etmemelidir ki başarısızlıktan dersler çıkarılıp, gelecekte daha önemli riskler üstlenilebilsin. Büyüme potansiyeline sahip şirketlerin özelliklerinin daha iyi tanımlanıp algılanması ve küçük işletmelerin çalışma ortam ve koşullarının iyileştirilmesi gereklidir. Büyüme potansiyeline sahip şirketler için bir gelişme programının hazırlanması ve bu şirketlere özsermaye ve yeni sermaye kaynaklarının sağlanması yararlı olacaktır. İkinci bir grup ise, uluslararası büyük şirketlerle bağlantılı olan fakat borsaya girebilmek için gerekli organizasyon, yönetim ve yasal koşullara sahip olmayan sağlam şirketleri içermektedir. Bu şirketleri, Borsa'da kote şirketlerin kamuya açık faaliyet raporlarının sıkı kurallarına uymaya zorlamadan, dış kaynaklara ulaşmalarına imkan sağlamak amacıyla, yeni mekanizmalar düzenlemek gereklidir. Türkiye'de yeni şirketlerin çıkması, yeni fikirlerin doğması, bunların hayata geçirilmesi gerekli girişimcilik desteklerinin alması, finanse edilebilmesi ve dolayısıyla mevcut şirketlere rekabet ortamının sadece yurtiçinde değil, uluslararası bazda da getirilebilmesi ülkemize çok şey kazandıracaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Nowadays, the globalization and free competition made the capital and money move faster; the alternatives of finance changes rapidly. In our country, dominantly the classical methods of finance are being used. On the other hand in advanced economies like USA; especially in last 15 years, the venture capital, publication, capital finance and project finance, syndication, securitization improved much and reached to higher volumes. While classical bank cash credits had almost been disappeared, the investment banking became the shining star of the current period. Separately, special finance institutions emerged other than developing found management applications. While glancing the recent researches in our country, it can be seen that small and medium sized firms prefer self-capital financial methods. But in spite of this, the self-capitals of such firms are so inadequate. This can be seen while looked their balance sheets. Another truth is that, the owners of businesses think that“the less capital we carry our job, the better it is”. So they have intention to transfer their obtained profits to other fields. Another important financial tool, being used in Turkey is the bank credit. In all over the World, the small credit needs a different treatment other than big volume credits. The ones give credit, both small and big companies; carry this from separately two channels. There is high risk, because the small companies do not affect the market much. The financial risk is higher in general. The capitals, profitability, and efficiencies of small and medium sized companies are lower and the debts are high in general. Although 99,5% of the firms production industry in our country are small or medium sized (KOBİ - SMSC), their share in all of bank credits is near 3%. In past periods the problems of Turkish banking system, existence of many banks aiming the same targets, made banks more in comfort with their credit mechanisms. After new regulations in banking system the banks will get more precise and modern credit decisions. The finance bank of the SMSCs, T.C. Halk Bankası (T.R. Public Bank) is being seen with its renovated appearance. The bank which tries to reshape its dialog and refresh the confidence with Halk İşlem Kredisi Modeli (Public Operation Credit Model). This model proposes credit to the applicant, within 3days after application, without the deposit if there is settled business, tax sheet, job chamber record. This application will help to solve the short term cash problems of the the SMSCs. Another important credit is the Eximbank credits. In the world in general, the 80% of the Exim credits reserved for small volume export encouragements; this ratio is near 20% in our country. However a brave Exim attack, for example the application of letter for risky markets to SMSCs, reasonable quotes for the same markets may develop export potential in extent. The Eximbank credits show differences in accordance whether it is before or after the shipment. By decreasing the interests, in May 2002 the usage right of exchange credits by Libor + 1 and Libor + 2.75 in accordance with economic conditions, presented to exporters. For years being artisans-tradesmen or SMSCs means that taking aid from the hands of the state. Today, on the other hand, the sources finished and a stabilization program is being applied which wants self-denial from everybody. According to this program there is no encouragement as subvention. Those the remaining will be transformed or will be disappeared completely. The methods preferred by SMSCs are Leasing, Factoring, and Forfeiting. And their importance is increasing day by day. Leasing (financial renting) is a very important financial method being used for fixed investments. Lower VAT application, the advantage of being shown completely as cost, and not being transferred inside to balance sheet made it as an important financial alternative. Factoring, the payment of short term export income debts with discounted way to the companies, is a way of modern financial method for exporters, especially. Generally used for claims up to 270 days. Forfeiting on the other hand is being used especially in abroad for long term claims. It had been used especially againist guarantees by foreign companies. For SMSCs, those act with the philosophy“together we are strong”, every added support has critical importance. Since their small sizes they are very weak to affect the market but they get the supports of the institutions like KOBİ AŞ, KOSGEB, TOSYÖV, KÜGEM, and TEKMER. Particularly in recent years, thanks to the Internet technology, they established a very wide trade network.Thus they can reach new markets easier, they can get consultancy services, they may benefit from special credit conditions. Capital Markets are strong alternatives for financing the SMSCs. IMKB has settled structure publicity in spite of the unstable macro-economic balances of our country. While determined according to the number of personnel, the rate of SMSCs in the IMKB companies is higher. This shows we are rapidly reaching to the target. Venture capital is another method, being used in developed markets. The legal framework of venture capital completed in 2000. The found companies in our country is so less. But both domestic and foreign founds may increase in next few years. In our country, 20-30 operations had been done up to day, some of them became successful. Bonds, debentures have limited usage; the export of them is realized by big banks, holdings in foreign markets. But in next years, they are being showed as financial alternatives. Another financial method can be shown as Murabaha of Islamic Banking, used for the finance of the commodity and service purchase. We have to have industrial elasticity if we want to take important role in brain forced industries of the world. This is the ability of rapidly establishing new companies and makes them big companies thanks to technology. But in our country, we see most of the businesses have intention to remain small sized. One of the most important reasons of it is hiding from legal regulations, ability to stay out of record, and not to transfer the management of the company to someone else. Even the big companies made themselves atomized. Another important subject is the bankruptcy definition of the law of continental Europe. It prevents the bankrupted entrepreneurs lived this experience life-time from new entrepreneurships. It is necessary to perceive and define better the specifications of the companies and making better conditions for small sized companies. Developing program must be prepared for the companies having growth potential. Another group consists of the companies for those it is necessary to reorganize forentering the stock market. It is necessary to adapt them to the new mechanisms without obliging to obey the hard rules of activity reports of quoted companies. Emergence of new companies, born of new ideas, and applying them and not only doing them domestically but also internationally will gain many advantages to our country.
Benzer Tezler
- KOBİlerin finansman sorunları ve çözüm önerileri: Masko uygulaması
Financing problems of SMEs and solution proposals: Masko application
RECEP GÜLTEKİN
- Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (KOBİ'lerin) ekonomik gelişime etkileri, finansman kaynakları ve KOBİ'lerin büyümesini sağlayan faktörlere ilişkin bir karşılaştırma
Small and Medium Sized Enterprises (SMEs)? impact to the economic development, financial sources and a comparison based on the growth factors of smes.
GONCA BÜYÜR ATICI
- KOBİ'lerin yatırım kararlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi
Determining the factors affecting investment decisions of SME's
KADER GİRGİN KIR
- Küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ'lerin) finansman sorunlarının çözümünde kredi garanti fonu uygulaması: Diyarbakır ili örneği
Application of credit guarantee fund solving SMEs' financing problems: Case of Diyarbakır
REMZİ GÖK
- KBİ'lerin finansman sorunlarının çözümünde KOBİ borsalarının rolü
Role of SME stock exchanges for solving the financing problems of SMEs
MENDERES ÖZBEK
