Şah İsmail Hatai Divanı'nda dini tasavvufi unsurlar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 117122
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 652
Özet
Türk Edebiyatı, XVI.yy da Azerbaycan sahasında büyük şahsiyetler yetiştirmiştir. Bunlardan biri de“Hatâİ'' mahlasıyla şiirler yazan hükümdür şair Şah İsmail'dir ”Safevî Devleti“ devlet başkanı olan Şah İsmail, Dinî - Tasavvufî Türk Edebiyatı'nın da önemli temsilcilerindendir. ”Şah İsmail Hatâî Divânı'ndaki Dinî-Tasavvüfî Unsurlar" adLI bu çalışmada Hatâİ Divânı ele alınmıştır. Bu gün elimizde müellif hattı bulunmayan eserin dünya kütüphanelerinde ulaşılabilen; Taşkent, Paris I, Paris n, Vatikan, Leningrad, İstanbul I, İstanbul JJ, Tebriz ve Kahire nüshaları karşılaştırılmış ve sadece Mezar-ı Şerif Nüshası'nda bulunan şiirler olduğu gibi ilave edilerek sağlam bir metin oluşturulmaya çalışılmıştır. Yeni metinde 410 şiir ortaya konulmuştur. Bu şiirlerden 377'si aruz, 33'ü hece vezninde yazılmıştır. Heceli şiirler divanın İj ve İ2 nüshalarında alınmıştır. Çalışmada önce bir devlet başkanı ve tarikat lideri olarak Şah İsmail'in zuhurunu hazırlayan tarihî, siyasî, dinî ve kültürel unsurlardan bahsedilmiştir. Ardından Şah İsmail'in hayan, mahlası, edebi kişiliği, safevi tarikatı, tarikat liderliği ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Oluşturulan yeni metin üzerinde yapılan çalışma ile aynı zamanda mutasavvıf olan şairin şiirlerinde işlediği iman, ibadet, itikat gibi dini; vahdet, kesret, dört kapı-kırk makam gibi tasavvufî unsarlar tahlil edilmiştir. Tahlilden sonra yeni oluşturulan metin eklenmiş ve çalışmanın sonunda konu ile ilgili kaynakça verilmiştir. Bu çalışmayla Hatâi Divânı'nda bulunan şiirlerden hareketle şairin dinî - tasavvufî düşüncesini ve bu düşüncenin ürünü olan estetik formu tespit etmek mümkün olmuştur. Anahtar kelimeler Hatâi Şah İsmail İman Safevî Ali
Özet (Çeviri)
The 16 * century Turkish literature grew great personalities around Azerbaijan. One of them is Shah Ismail who is also a sevoreign. He wrote his poems with the manner of“Hatâf ' As a sevoreign of Government of Safevi, Shah Ismail is also a representative of Dinî-Tasavvûfi Turkish Literature. Shah Ismail worked an a serch named ”Shah Ismail Hatâî Divânı'nda Dinî-Tasavvûfi Unsurlar“ end he studied Hatât'nin Dîvânı in his search. Today we don't have any sample of the original one However, me made a criticized context by comparing the speciement of Taşkent, Paris L, Paris n, Leningrad, Vatican, Cairo, İstanbul L, Istanbul II and Tebriz. There are 410 poems in the new prepared context. 377 poems of these are in ”aruz“ metre and 33 of them are in ”hece“ metre. Poems in ”hece“ metre are taken from the samples of Divan's Istanbul I and Istanbul n. initially in these studies as a governer and as a leader of religious order some informatiers one given about Shah Ismail's manifestation's preparer's historical, politicial and regious life, his literature personelity Safevi religious order, leadership of religious order and about his works. With new study on the new context, some religious subjects are analiset such as imân, prayer, itikat, vahdet, kesret, dört kapı kırk makam. After the analyse the new prepared context was added and at the end of the study a bibliography has put related to subject. With the study it becomes posible to identify Shah İsmail' s thoughts about dinî- tasawufi end esthetic form as a result of these thoughts. Thes is made with the inspiration from the criticezed context's poems of ”Hatâî Dîvânı". Key words Hatâi Shah İsmail Safawi Hz.Ali Shah
Benzer Tezler
- Hatâyî Divanı (İnceleme-metin)
Hatâyî Divan (Review-text)
SEMİRE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSivas Cumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİM YILDIZ
- Seyyid Nesimî ve Şah İsmail Hatayî'nin şiir ve kelamlarında tenasüh, hulûl, tecsim
Tenasüh, hulûl, tecsim in poem and words of the Seyyid Nesimî and Şah İsmail Hatayî
GÜLÜZAR AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiAlevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL BALABAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMİDREZA SOHRABİABAD
- Hatâyî Divânı Sözlüğü (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Dictionary of Khatayi's Divan (Contextual index and functional dictionary)
ESMA GÜDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN MACİT
- Şah İsmail Hatai'nin ve Pir Sultan Abdal'ın nefes ve deyişlerinde mitik unsurlar
The mythic elements in the nefes and folk poems of shah İsmail Hatai and Pir Sultan Abdal
SİBEL KUŞCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEDİNE SİVRİ
- Şah İsmail (Hatayi) gazellerinden örneklerle Güney Azerbaycan Türkçesindeki ses değişiklikleri
Phonetic differences in South Azarbaijan Turkish by examples from Shah İsmail -slyric poems
HİLAL DEMİRKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT DOĞAN