Divan şiirinde fahriye
Fahriye in Ottoman poetry
- Tez No: 117351
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: fahriye, kaside, övünme, dîvan şiiri, fahriye, kasida, self-praise, Ottoman poetry VI
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
ÖZET Kelime anlamıyla övünme, büyüklenme, şöhret, erdem gibi anlamlara gelen fahriye, edebiyat terimi olarak genellikle kasidede, bazen de gazel ve mesnevi gibi türlerde şairin kendisini övdüğü, felekten yakındığı, durumunu kaside sunduğu kişiye ilettiği bölümün adıdır. Şairin fahriye bölümünde kendisine yönelik bu övgüsünü Osmanlı toplumsal yapısı içinde çeşitli sebeplerle anlamlandırmak mümkündür. Bunların en önemlisi, fahriye yazmanın Osmanlı şiiri çerçevesinde bir gelenek olarak algılanması gerektiğidir. Fahriye bölümlerinde şairin, kendisini diğer şairlerden üstün konumda göstermek için uç benzetmelere ve mübalağalı ifadelere yer vererek, gerçeklikten uzak tasvirler ortaya koyduğu hep düşünülen bir husustur. Oysa, 14. yüzyıldan başlayarak, divan şiiri boyunca devam eden fahriye örnekleri gözden geçirildiğinde, öne çıkan saptamanın ideal bir şair nasıl olmalıdır sorusunun yanıtı olduğu görülmektedir. Dolayısıyla fahriye bölümleri, şairleri olmaları gereken üst konuma yönlendirerek eğitici ve olumlu bir işlev üstlenmektedir. Aynı anlayışla kaside türü de şairlerin sadece maddi kazanç sağlamak amacıyla ürettikleri şiir olmaktan çıkıp, farklı ve işlevsel bir konuma bürünmektedir. Fahriye örnekleri, aynı zamanda tezkirelerde ve divan dibacelerinde yer alan şairlik ve şiir değerlendirmeleri ile de örtüşmektedir. Bu da bizi bu bölümlerde ifade edilen benzetme kalıplarının tutarlı ve gerçekçi tanımlamalar olduğu sonucuna götürmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Fahriye literally means self-praise, haughtiness, fame and honour. But as a literary term, fahriye indicates a part of a poem such as gazel, mesnevi or kasida, in which the poet praises himself, complains about his fate and explains his situation to his intended audience. Self-praise in the fahriye, may be better understood if we consider some aspects of Ottoman social structure. Most importantly writing fahriye in a poem was a tradition in Ottoman society. The general view of fahriye is that the poet creates exaggerated expressions and uses unreal descriptions, possibly to present himself in a position superior to other poets. However, starting from the fourteenth century, fahriye examples show another important role. This is to answer the question“who is the ideal poet?”In other words, the poet did not write a kaside only to please his/her patron, but it also served a completely different function. The expressions in fahriye show similarities to the discussion of poets and poetry in tezkires and the prefaces to divan.
Benzer Tezler
- Klâsik Türk şiirinde şeyhülislâmlara sunulan kasideler
The qasidas presented for shaikh al-islams in the classical Turkish poetry
ÖZCAN TUNÇADAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP DEMİR
- Kaside ile gazel arasında divan şiirinde müzeyyel gazel
The appendaged gazel (lyric poem) between kasi̇de (qasida) and gazel (lyric poem) in divan poetry
HATİCE KÜBRA ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESLİHAN İLKNUR KESKİN
- Nef'î Dîvânı'nda duygular
Emotions Nef?î Dîvâni
TOLGAHAN GÖNÜLTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN
- Kelîm-i Eyyûb (Batburunzâde)'nin hayatı, eserleri, edebi kişiliği, divan'ı (Tenkitli metin-inceleme)
Kelim Eyyub (Batburun-zade) life, literary personality, works, divan's (Critical text-analysis)
YUNUS OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE KAZAN NAS
- Nef'î'nin kasidelerine semantik bakış
The semantic look to qasidas of Nef'i
MERDİYE MANSUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN