The Official language of Turkish: A formal and functional approach
Türkçenin resmi dili: Yapısal ve işlevsel bir yaklaşım
- Tez No: 117478
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ÖZYILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
ÖZET Söylem çözümlemesi sözlü ve yazılı dil kullanımının çalışılması olarak tanımlanabilir. Çok sayıda dilbilimsel gelişmenin uzantısı olarak ortaya çıkan söylem çözümlemesinde çeşitli yaklaşımlar bulunmaktadır. Dil kullanımını incelemeye yönelik olan bu yaklaşımlardan biri de kesit çözümlemesidir. Kesit çözümlemesinin temelinde Halliday'in şu görüşü yer alır: bir dildeki dil kesitlerinin kendine özgü sözcüksel-dilbilgisel özellikleri bulunmaktadır; çünkü her dil kesitinin iletişimsel amaçları farklıdır. Biber (1988) tarafından geliştirilen çok boyutlu yaklaşım da bu görüşü benimser ve dildeki kesit çeşitliliği konusunu ele alır. Eşzamanlı, tekil kesit çözümlemesi olarak tanımlanabilecek olan bu çalışmada çok boyutlu yaklaşım benimsenmiştir. Çalışmanın amacı Türkçe'nin resmi dil kesitinin sözcüksel-dilbilgisel ve söylemsel özelliklerini betimlemek ve değişik resmi metin türlerinde belirtilen bu özelliklerin farklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır. Söz konusu amaçlara ulaşmak için bir bütünce oluşturulmuştur. Çalışmanın bütüncesinde 1999 yılının değişik aylarında Resmi Gazete'de yayınlanan otuz altı metin bulunmaktadır. Bu metinler Türkçedeki üç farklı resmi metin türünü örneklendirmektedir: yasa metinleri, yargı metinleri ve idari metinler. Çalışmada Türkçenin resmi dil kesiti iki farklı çözümleme yoluyla betimlenmektedir: (1) resmi dilin sözcüksel-dilbilgisel özelliklerinin çözümlenmesi (küçük ölçekli çözümleme) ve (2) resmi dilin söylemsel özellilerinin çözümlenmesi (büyük ölçekli çözümleme). Küçük ölçekli çözümleme çerçevesinde incelenen ve betimlenen on beş dilsel yapı şunlardır: yer ve zaman belirteçleri, adıllar, adlar, yan tümceler, ilgeçler, bağlaçlar, sıfat ve belirteçler, sözcük grupları, zaman ekleri, ad/sıfat soylu tümceler, edilgen yapı, kipler, özel eylem grupları, olumsuzluk yapılan ve Ne soruları. Büyük ölçekli incelemede çözümlenen ve betimlenen söylemsel boyutlar ise şunlardır: (1) etkileşimsel söylem/bilgisel söylem; (2) genel gönderim/duruma bağımlı gönderim; (3) açık şekilde iknaya yönelik anlatılar; (4) soyut söylem. Bu iki çözümleme birbiriyle ilişkilidir çünkü küçük ölçekli çözümlemede elde edilen sonuçlar, resmi dilin söylemsel özelliklerini ortaya çıkarmaktadır. Çalışmada elde edilen bulgular Türkçenin resmi dil kesitinin belli dilbilimsel ve söylemsel özellikleri taşıyan özel bir dil kesiti olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Ill ABSTRACT Discourse analysis may be defined as the study of both spoken and written language use. Like its several contributors, discourse analysis has various approaches. One of these discoursal approaches to the analysis of language use is register analysis. Register analysis is heavily based on the Hallidayan assumption that each register has its own lexico- grammatical features since each register has unique communicative purposes. The multidimensional approach developed by Biber (1988) adopts this assumption and deals with the register variation in language. In this study, which can be defined as a synchronic single register analysis, the multidimensional approach is used. The aims of the study are to describe the lexico-grammatical and discoursal features of the official language of Turkish and to find whether different official text types have distinct lexico-grammatical and discoursal structures. In order to achieve these aims, a corpus is developed. The corpus of the study includes thirty-six texts taken from the Official Journal published in 1999. The texts analysed represent three different official text types: legislative texts, juridical texts and administrative texts. The study could be organized into two types of analysis: (1) the analysis of individual linguistic features or microscopic analysis of the official language of Turkish; and (2) the analysis of discoursal features or macroscopic analysis of the official language of Turkish. The linguistic structures analysed and described in the corpus are as follows: place and time adverbials, pronouns, nouns, subordination, postpositions, coordination, adjectives and adverbs, lexical classes, tense markers, stative forms, passives, modals, specialized verb classes, negation and direct Wh-questions. The macroscopic analysis includes the description and interpretation of the following four dimensions: (1) interactional versus informational discourse; (2) explicit versus situation-dependent reference; (3) overt expression of persuasion; and (4) abstract discourse. These two types of analysis are interrelated in that the findings of the microscopic analysis determine the discoursal features of the official text types. The findings of the study indicate that the Turkish official language is a special language with certain linguistic structures and/or register markers and discoursal features.
Benzer Tezler
- ISO 9000 kalite güvencesi sistemi ve yapılan yatırımın değerlendirilmesi
Quality assurance and total quality management
M.NESLİN UNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ETHEM TOLGA
- Birinci Meclis Döneminde siyasal rejim ve yürütme erki 1920-1923
Political regime and the executive power in the First Term of The Assembly 1920-1923
SİNEM ŞİRİN
- Towards a model for analyzing the cognitive gap in user-product interaction throughout the technological evolution
Kullanıcı-ürün etkileşiminde bilişsel boşluk: Teknolojik evrim açısından bir analiz modeli
BEYZA DOĞAN
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE HÜMANUR BAĞLI
- Cumhurı̇yet Dönemı̇ basınında (1928 - 2000) harı̇ta ı̇çerı̇klerı̇nı̇n kartografı̇k yönden araştırılması, arşı̇vlenmesı̇, sınıflandırılması
Archiving, classification and research on map contents according to cartographic approach in press of the period (1928-2000) of Turkish Republic
PINAR SARIN
Doktora
Türkçe
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİBE NECLA ULUĞTEKİN
- حقوق وواجبات الموظف العام في نطاق الوظيفة العامة دراسة مقارنة بين القانون الوضعي العراقي وبين الفقه الإسلامي
İslam Hukuku açısından devlet memurlarının hak ve sorumlulukları
ASOS MOHAMMED SALIH AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SELİM ASLAN