Geri Dön

Hasan b. Muhammed'in cebir risalesi ve Yahya b. Hüseyin'in reddiyesinin mukayeseli değerlendirmesi

A comparative investigation of Hasan b. Muhammad's treatise on destiny and Yahya b. Husayn's refutation

  1. Tez No: 117656
  2. Yazar: İBRAHİM ASLAN
  3. Danışmanlar: DOÇ.DR. İLHAMİ GÜLER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 175

Özet

165 ÖZET ASLAN, İbrahim.“Hasan b. Muhammed'in Cebir Risalesi ve Yahya b. Hüseyinîn Reddiyesinin Mukayeseli Değerlendirmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç. Dr. İlhami GÜLER, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi; 175 sayfa. Bu tez, Hasan b: Muhammed'in Cebir Risalesi ve Yahya b. Hüseyin'in kaleme aldığı reddiyeyi mukayeseli olarak tartışmaktadır. Hasan b. Muhammed'in yazdığı iddia metni, Kelâm Tarihinin teşekkül sürecinin ilk örneklerindendir. Söz konusu iki risale, Allah- İnsan ilişkisini sorgulamaktadır. Bu nedenle, muhtevalarında tartışılan konular, daha çok, insan ve fiilleri konusunda olmuştur. 42 iddiadan oluşan Hasan b. Muhammed'in risalesinde, insanın Cebir altında olduğu temel savı, Allah'ın mutlaklığı ile temellendirilmiştir. Yahya b. Hüseyin ise, Adalet İlkesini merkeze alarak, Sorumluluk kavramına dayanan, iradesinde özgür bir insanın varlığını savunmaktadır. Çünkü insan, bütün tercihlerinde Allah tarafından sorumlu tutulmuştur. Tez iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, risale müelliflerinin biyografilerini ve yaşadıktan kültürel ortamı ele almaktadır. İkinci bölümde ise, müelliflerin iddiaları ve kullandıkları argümanlar sistematik kelam konularına dönüştürülerek tartışılmaya çalışılmıştır. Özetle Hasan b. Muhammed, Allah-İnsan İlişkisini bir cebir ilişkisi olarak; Yahya b. Hüseyin ise, aynı ilişkiyi insana irade etme imkanı veren bir vahiy ilişkisi olarak açıklamaktadır. Her iki yaklaşımın, Kur'ân ayetlerine yaptığı referanslarda parçacı ve faydacı davrandığı görülmüştür. Bu da, Kur'ânın anlaşılmasında metnin kendisinden hareket eden ve ideolojik anlamlandırmaları asgari düzeye indirecek bir yöntem olan Anlambilime olan ihtiyacı ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

166 SUMMARY ASLAN, Ibrahim. A Comparative Investigation of Hasan b. Muhammad's 'Treatise on Destiny' and Yahya b. Husay's 'Refutation'. MA. Thesis. Advisor: Doç. Dr. İlhami GÜLER, Ankara Univesity The Faculty of Theology; 175 pages. This thesis investigates Hasan b. Muhammad's 'Treatise on Destiny' and Yahya b. Husayn's 'Refutation' of the same treatise. Both works are the first samples of the construction of history of theology in Islam. They examine the relationship between Allah and man. This is why most of the topics in these works are concerned with the nature of this relation. In his work which consists of 42 claims, Hasan b. Muhammad argues that that man is under the direction of destiny because Allah is Absolute. Yahya b. Husayn, on the other hand, gives priority to the principle of justice within a human oriented context and argues for a concept of free man who is responsible for his own acts and. The thesis has two main chapters: the First Chapter deals with the lives of the authors and their cultural milieu. The Second Chapter studies the views of the authors within the framework of systematic theology. In sum, Hasan b. Muhammad defines the relationship between Allah and man as a relationship of determination, and Yahya b. Husayn defines the same relationship as one of revelation which allocates free will to human beings. Both theses approaches the Quranic references in a pragmatic and partial way. This shows the need for the semantic method which begins with the text itself reducing the ideological elements to the minimum in understanding the Quran.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    847734

    Belâzüri'nin Ensâbü'l-Eşrâf İsimli Eserinde Hz.Ali ve evladına ait olayların tahlili

    Analysis of the cases of Ali and His Sons in al-Balâdhurî's Ansab al-Ashraf

    ELANUR DEMİRBAĞA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinAtatürk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANİFİ ŞAHİN

  2. Tez No

    903426

    İlk dönem kader risâlelerinde cebrî düşünce: Ömer b. Abdülazîz ve Hasan b. Muhammed b. Hanefiyye örneği

    Jabri thought in the early epistle of fate: The example Omar Abd al Aziz and Hasan b. Mohamad b. Hanafiya

    MEHMET KADRİ KELEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinBatman Üniversitesi

    Kelam ve İslam Mezhepleri Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EKREM UYSAL

  3. Tez No

    126408

    Tarihi süreç içerisinde Sebeiyye

    Saba'iyya in the historical period

    SIDDIK KORKMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. HASAN ONAT

  4. Tez No

    670518

    Milli Kütüphane 06 MİL YZ A 5274 numaralı Hikayat_ı Diniyye (tranksripsiyonlu metin-inceleme-sözlük-dizin)

    National Library of Turkey 06 MİL YZ A 5274 numbered Hikayat-i Diniye (transcriptional text-analysis-dictionary-index)

    DİLAN ADANÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN KARAGÖZLÜ

  5. Tez No

    903735

    Taberî tefsiri Kıyâme Suresi'nde yer alan rivâyetlerin tahrîc ve değerlendirmesi

    The authentication and evaluation of the narrations found in tabari's tafsi̇r on Surah al-Qi̇yamah

    MERVE YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinKırklareli Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA CANLI

Geri Dön