Konuttan işyerine dönüşüm süreci: Ankara 'Kızılay' örneği
Transformation process from residential areas to workplaces: Case study of Ankara Kızılay
- Tez No: 117666
- Danışmanlar: PROF. DR. RUŞEN KELEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Şehircilik ve Bölge Planlama, Public Administration, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Konuttan işyerine dönüşüm, sermaye birikimi, yapılı çevre, kent merkezi, Ankara- Kızılay. 227, Transformation from residential areas to workplaces, Capital accumulation, Built-up environment, City center, Ankara- Kızılay. 229
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
ÖZET Türkiye'deki sermaye birikimi evrelerine koşut olarak, başkent Ankara'da sermaye birikiminin 1950'li yıllara kadar kamunun öncülüğünde üretici sermaye, bu sermayenin yönlendirdiği bölgesel ve kentsel planlama politikaları şeklinde örgütlenmesini tamamlamıştır. Ancak bundan sonra, üretici olmayan sermayenin hakimiyetinde gelişen bir sermaye birikimi; kentsel- mekansal rantın kullanımı ve bölüşümüne dayalı, piyasanın etkin kullanımıyla gerçekleşen bir süreç ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda, merkezi yönetimin, ülkenin tüm kaynaklarını etkin ve dengeli kullanarak ülke sathına yayması yerine benimsenen dış kaynaklı ekonomi politikaları ile, bu durum tamamen etkisiz hale getirilmiştir. Hatta, devletin planlama, imar ve yapı yapma faaliyetleri kapsamındaki işlevlerinin içi boşaltılarak kentsel arsa stoğunu artırmak, düzenli konut ile diğer tamamlayıcı kamusal donatılan sağlama görevi de ortadan kaldırılmıştır. Böylelikle, mekana müdahale eden güçlerden biri tasfiye edilirken, bir diğeri yerelleşme söylemleriyle yerine konulmaktadır. Bu kapsamda, konuttan işyerine dönüşüm olgusu, zaman içinde gerçekleşen bir mekansal sonuç olarak görülse dahi, meydana gelen bu değişimlerin mekandaki bir örneğidir. Bu, kapitalistleşememiş bir ekonomik altyapının başatlığında gerçekleşen ve siyasi- yönetsel kararlarla desteklenerek gelişen bir sermaye birikimini artırma ve kullanma şeklidir. Çünkü bu yolla doğrudan doğruya kullanmadaki farklılaşmadan kaynaklanan değer artışından elde edilen kazançlar yoluyla bir servet birikimine gidilmekte, bu birikim de yeniden üretim içinde ya da üretim dışı alanlara yönlendirilmektedir. Planlama yerine piyasanın öne çıkartılmasıyla ranta dayalı bir dönüşüm söz konusu olmaktadır. Konuttan işyerine dönüşüm olgusu da bunun en çarpıcı örneğidir. Bu durumda ortaya çıkan değişim değeri farklılaşmasının denetlenerek kamuya kazandırılması ve bu kaynağın sosyal altyapı yatırımları şeklinde kentsel yapılı çevreye uyarlanması 226zorunludur. Bu yolla, mekanın üretimi ve yeniden üretimi olgusu sermaye birikimi ile birlikte planlı gelişme dahilinde gerçekleştirilebilecektir. Aksi takdirde, piyasanın kurallarının işlediği ve sermaye birikimi yoğunluğunun bu yolla sağlandığı bir düzen içinde yapılı çevre olumsuz bir şekilde değişebilecektir. Bu bakımdan, kent merkezlerinde gerçekleşen her türlü dönüşümün karşısında merkezi ve yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarının önemli hale geldiği anlaşılmaktadır. Kızılay örneği bu değişim olgusunun izlerini taşıyan niteliklere sahip bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT With respect to capital accumulation phases in Turkey, capital accumulation in Ankara was emerged under public domination and it completed its organisational structure with regional and urban planning policies until 1950's. After this period, it was observed that, a process was emerged which depends on use and repartition of urban rent under dominance of non-producer capital works within extensive use of market mechanism. At the same time, foreign based economy policies instead of use and repartition of the sources by central government made this development ineffective. Even, the construction and planning duties of the state was diminished and increasing of urban land stock and providing housing and other public facilities by the public authorities were prevented. By this way, one of the forces effects space was eliminated and other is put by localisation assertions. In this respect, transformation process from residential areas to workplaces within time can be seen as a spatial conclusion but, these are the examples of these types of transformations on space. This is a type of capital accumulation and usage under dominance of non capitalised economic infrastructure and supported by related political and administrative decisions. Ownership of public spaces by insisting on market mechanism instead of planning and demolition of public spaces by rising exchange values had become an important type of transformation process from residential areas to workplaces. In this respect, adaptation of these to urban built-up environment by control of exchange value and return these to public and by making of public Infrastructure investments had become compulsory. By this way, production and reproduction of space can be maintained within capital accumulation with planned development. If this is not the case, built space can be converted in a 228negative manner within such process that market mechanism is dominant. From this point of view, responsibilities of central and local governments become very important among transformations take place in city centres. Kızılay city center is carrying some clues of this kind of transformation.
Benzer Tezler
- Konut alanlarının işlevsel-fiziksel dönüşümü ve yeni alt merkezlerin oluşumu: Ankara Beysukent örneği
Functional-physical transformation of residential neighborhoods and formation of new sub-centers: Ankara Beysukent case
SİMGE DEMİRBİLEK ÇARDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜBRA ÇAMUR
- Kayseri ilinde gecekondu ıslah uygulamaları ve sonuçlarının incelenmesi
Investigation of slum breeding applications and results in Kayseri
RİFAT GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mühendislik BilimleriErciyes ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN BEŞDOK
- Halit Femir'in (1910-1954) hayatı ve mimarlığı
Halit Femir's (1910-1954) life and architecture
BİLGE EKİN İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Eskişehir'de ailelerin konut değiştirmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi
Determining factors effected on residential moving of families in Eskişehir province
MUTLU DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Ev EkonomisiAnkara ÜniversitesiEv Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VELİTTİN KALINKARA
- Konut tercihlerinin, mekansal dizin ve mekansal davranış parametreleri ile ilişkisi
Relation of the house preferences with space syntax and spatial behaviour parameters
ERİNCİK EDGÜ