Geleneksel üretimden organize üretime Muğla el dokumaları
Hand weaving from traditional to organized production
- Tez No: 117947
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. CAVİDAN ERGENEKON
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 381
Özet
363 ÖZET insanlık tarihinin en eski sanatlarının içerisinde yer alan dokumacılığın, insanların soğuktan korunma, örtünme ve süslenme ihtiyaçlarından doğduğu çeşitli yazılı kaynaklarda belirtilmektedir. Dokumacılığın ilk örneklerinde son derece basit ilkel araç-gereçler uygulanmış, zamanla teknolojinin ilerlemesiyle birlikte daha modern araç ve gereçlere geçilmiş, üretildiği bölgenin geleneksel, kültürel değerlerini ve ince sanat zevkini yansıtan önemli bir sanat dalı haline gelmiştir. Araştırmaya konu olan Muğla ili el dokumacılığı, günümüze kadar geleneksel üretim yöntemleri ile devam etmiş, daha sonra organize üretimle desteklenmiştir. Köklü bir geçmişe sahip yöre el dokumacılığı, son yıllarda pazarlama, hammadde vb. sorunlar nedeniyle unutulmaya başlamıştır. Ancak Muğla ilinin köy ve kasabalarında özellikle yaşlı bireyler tarafından bu geleneksel sanatın yaşatılması ve çeşitli ihtiyaçların karşılanması amacıyla az da olsa üretilmeye devam edildiği de bilinmektedir. Yöreye özgü özellikleri bulunan Muğla el dokumacılığına ilginin yeniden kazandırabilmesi, bu sanatın canlandırılması ve geliştirilmesi amacıyla 1995 yılında Muğla Valiliği ve il özel İdare tarafından“Muğla El Sanatları Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi”kurulmuştur. Halen yörenin çeşitli yerlerinde geçmişten günümüze kadar geleneksel yöntemlerle devam eden el dokuması kumaşlarla birlikte, kurulan bu şirketin çalışmalarıyla organize üretime de geçilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda, geleneksel üretim yöntemleri ile organize üretim yöntemlerini, her iki üretim sonucunda elde edilen dokumaların araç-gereç, teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri açısından ele alan bir araştırma ile karşılaşılmamıştır. Bu nedenle araştırma; geleneksel özellik taşıyan Muğla el dokumalarının teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri ile günümüzde daha çağdaş üretim tekniklerini uygulayan kurum ve kuruluşların belirlenmesi, belgelenmesi ve farklı364 alanlarda değerlendirilme olanaklarının hazırlanmasına katkıda bulunmak üzere planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın amacını, Muğla el dokumacılığının tarihi gelişiminin incelenmesi, geleneksel ve organize üretim yöntemleri doğrultusunda Muğla el dokumalarında kullanılan araç-gereç, teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri ve kullanım alanlarının belirlenmesi; organize üretimde bulunan kurum ve kuruluşların üretim faaliyetlerinin incelenmesi, geleneksel özellik taşıyan yöre el dokumalarının günümüzde üretilen çeşitleriyle karşılaştırılması, mevcut değerlendirme alanları ile günümüz ihtiyaçları doğrultusunda turistik değer taşıyan yeni ürünlerin tasarlanması oluşturmuştur. Beş bölümden oluşan araştırmanın materyalini, Muğla ili Merkez ilçesi, Yeşilyurt ve Bayır kasabalarında yaşayan, Muğla el dokumalarını uygulayan bireylerden anket yoluyla toplanan bilgilerle, yöreden alınan 69 adet dokuma örneği, Muğla ilinde geleneksel ve organize üretimi yapılan dokuma çeşitlerinin araç-gereç ve teknik özellikleri üzerinde yapılan gözlem ve incelemelerden elde edilen bilgiler oluşturmaktadır. Muğla ilinde geleneksel ve organize üretim ile kumaş dokumacılığını uygulayan bireylerden karşılıklı görüşme tekniği ile doldurulan anket formlarından elde edilen veriler uygun görülen başlıklar altında incelenmiştir. Yörede kumaş dokumacılığında yoğun olarak pamuk ipliğinin kullanıldığı, bunun yanı sıra yün, ipek, sentetik ipliklere de yer verildiği; dokumaların iki gücülü kamçılı ve kamçısız tezgahlarda üretildiği; genellikle düz, kareli, enine, boyuna, yatay ve dikey çizgili, ajurlu desenlerin ve dastarın uygulandığı ve bu dokumalarda bezayağı tekniğinin kullanıldığı anlaşılmıştır. Ayrıca, dokumacılıkla uğraşan bireylerin iplikleri genellikle renklendirilmiş olarak temin ettikleri, ancak, renklendirme işlemini kendileri yapan bireylerin365 de olduğu ve bu bireylerin çoğunluğunun renklendirmede doğal boyaları tercih ettikleri belirlenmiştir. Kumaşlar, hazırlık, dokuma ve bitirme işlemleri olmak üzere üç temel aşamada tamamlanmaktadır. El dokuması kumaşlar genellikle ev tekstilinde, iç ve dış giyimde değerlendirilmektedir. Geleneksel üretim ile uğraşan bireylerin çoğunluğunun günde 201 ve 300cm., organize üretimde ise günde 301 ve daha fazla kumaş dokudukları anlaşılmıştır. Muğla ilinde, geleneksel üretim ile uğraşan bireylerin temel geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğu, organize üretimde ise bireylerin çoğunluğunun dokumacılık ile temel geçim kaynaklarını temin ettikleri tespit edilmiştir. Bireylerin günlük çalışma süreleri mevsimlere göre değişiklik göstermektedir. Araştırma, geleneksel ve organize el dokumacılığı alanında yapılacak olan uygulamalı ve bilimsel çalışmalara katkıda bulunursa amacına ulaşmış olacaktır.
Özet (Çeviri)
366 SUMMARY It is written in various documents that textile industry, involved in the ancient arts of human history, appeared with the necessity of sheltering, dressing and dolling. Primitive kind of implements and metarials had been used in old textile products. As technology develops, people have used modern kinds of implements and metarials so that textile industry become branch of art shows regions' culturel volues and graceful art-pleasure. In textile industry of the city of Muğla, subject of this research, has used traditional methods, afterwards supported by organized production methods. This historic regional textile industry is now about to be forgetten because of the problems on marketing, raw metarial, etc. On the other hand, it's known that especially by the old persons living in the villages and the towns of the city, keep on producing to survive the regional traditional art and in supporting of the needs.“Muğla Textile Industry Co.”was established in 1995 by the governor of Muğla and“City Local Management”to aim at arousing interest in textile industry of the city of Muğla that has its own speciality. At present, with the traditional method has been used in various neighborhood of the city, organized production has been set up by the efforts of this company. Result of some studies shows that there is no research made about traditional and organized production methods investigating the aspects of implements and metarials, technique, colour, motif and composition specialities. Because of the reason, this research planned and carried out to determine the technique, colour, motif and composition specialities of Muğla hand-weave traditional products, to determine and to document the institutions and organizations practicing on much modern production techniques and to contribute to use the results in various areas.367 Aims of the research are, examining the historical progress of Muğla hand-weaving therefore determining the ways of using implements and metarials, technique, colour, motif and composition specialities on not only traditional but also organized production methods, examining production activities of the institutes and companies use organized production methods, compare the traditional textile products with up-to-date sort of textile products, finally project new products for both present usage and touristic demands. Metarials of the research formed with five episodes are; knowledge gathered from the people living in Yeşilyurt and Bayır towns of Muğla, 69 weaven samples collected from the neighborhoods of the city, knowledge (data) gathered from observation and examination on implements and metarials and technique spacialities used in Muğla hand-weave products. Data that is gathered from opinion polls filled by the use of reciprocal talk technique between persons, live in Muğla, use both traditional and organized production methods, examined in appropriate titles. Cotton fabric has been used commonly at the neighborhood. In addition to this, wool, silk and synthetic fibers have been usually used. Textile is weaven in two reed drawing mechanism and hand-loom. And the products are in plain-coloured, checkered, stripes in width and length, horizontal and vertical stripes, ajour fabrics and dastar. All these produced with bezayağı technique. Besides, persons deal with textile industry prefer coloured fabrics but some coloures themselves who prefers natural colours. Fibers have been weaved in three steps named, preparation, weaving and completing hand-weaved fibers are used generally in home textile, upper and under wear. Persons concerned traditional methods, weave in a day at the length of between 201cm. and 300cm. But organized method using people weave about 301cm. long and more.368 İn Muğla city, persons deal with traditional production methods make living by the means of agriculture and stockbreeding, but persons deal with organized production methods make living by the means of textile industry. Persons daily working period varies according to the seasons. If this research contributes other studies about traditional and organized hand-weaving, it will be useful.
Benzer Tezler
- Temsilden simülasyona: mimarlıkta yapı enformasyon modelleme etkisi
From representation to simulation: Building information modelling effect on architecture
FUNDA TAN
Doktora
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- Computational design and fabrication of material-efficient multi-morphological structures
Malzeme-verimli çoklu-morfolojik yapıların hesaplamalı tasarımı ve üretimi
ALİM BATTAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİL YAZICI
- Yeni nesil birliktelik mekanları olarak 'süperpoze mekan' üretimi: Yaratıcı 'dördüncü mekan' ekosistemi
The production of 'superposed space' as new generational spaces of togetherness: A creative 'fourth place' ecosystem
DUYGU KISACIK KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- Ekolojik tarımda bilgi ihtiyaçları: İzmir ili organik domates üreticileri örnek olay
Information needs of organic farmers: Case study of tomato producers in İzmir
ÖZLEM ARSLAN
- Mekan üretiminin ağsal örgütlenmeler üzerinden okunması
A reading of production of space using network theory
DERYA UZAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK