Gıda sanayiinde yabancı sermaye yatırımları
Foreign investments in food industry
- Tez No: 120324
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TEVFİK TÜZÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Yabancı Sermaye Yatırımları, Çokuluslu Şirketler, Gıda Ekonomisi, Foreign Investments, Multinational Enterprieses, Food Economics
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
ÖZET GIDA SANAYİİNDE YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI ÖZBİLGİN, Sevinç Yüksek Lisans Tezi, Gıda Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd.Doç.Dr. Tevfik TÜZÜN Mart 2002, 135 sayfa Bu çalışmada gıda sanayinde faaliyet gösteren yabancı sermayeli işletmelerin sektör üzerine olumlu ve olumsuz etkileri araştırılmıştır. Ayrıca yabancı sermaye açısından gıda sanayiinin hangi ait sektörlerinin daha çekici olduğu nedenleriyle bulunmaya çalışılmıştır. Yabancı sermayeli işletmelerde yabancı sermaye yoğunluğu araştırılmış; yabancı ve yerli sermayeli firmalar karlılık ve verimlik oranlarıyla karşılaştırılarak, yabancı sermayeli firmaların gıda sektörüne olan etkileri incelenmiştir. Yukarıda belirtilen hedeflere ulaşabilmek için İstanbul Sanayii Odası'nın her yıl açıkladığı 500 Büyük Sanayii Firması listesine 1997, 1998, 1999 ve 2000 yıllarında girmiş yerli ve yabancı sermayeli gıda firmalarında kar/ satış hasılatı, kar/ öz sermaye, kar/ net aktifler, brüt katma değer/ işçi sayısı, brüt katma değer/ net aktifler oranları hesaplanarak basit ortalama değerler bulunmuştur. Listedeki yabancı sermayeli gıda firmalarının yabancı ortaklık paylan yoğunluk açısından incelenmiştir. Hesaplamalarda zarar eden firmaların oranları ortalama değerlerde büyük standart sapmaya yol açması nedeniyle sıfır olarak alınmıştır. Yapılan inceleme sonucunda yabancı sermaye yatırımlarının daha çok ileri teknoloji gerektiren, oligopolistik ve monopolistik özellik gösteren alanlarda yoğunlaştıkları görülmektedir. Yapılan inceleme sonunda yabancı sermayeli firmaların yerlilerden daha karlı, yerlilere göre daha yüksek kar marjıyla ve daha verimli çalıştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Yabancı sermayeli firmalarda işçilerin daha yüksek verimlik oranlarıyla çalışmaları daha ileri teknoloji kullandıklarının bir göstergesi olarak değerlendirilmiştir.VI Yabancı sermaye yatırımlarının sektörde daha ileri teknoloji (gıda sanayiinin genelinde düşük teknoloji kullanılır) ile birlikte satış aşamasında daha modem pazarlama tekniklerinin kullanıldığı alt alanlara yatırım yapmayı tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. İleri teknoloji kullanan yabancı sermayeli firmalar, ölçek ekonomilerinin de getirdiği avantajlarla karlılıklarını artırmaktadırlar. Gıda sanayiinde faaliyet gösteren yabancı sermayeli firmaların verimliliklerini sektöre taşıyarak yerli firmalarda da verimlilik artışı ve modem teknoloji kullanımına yol açtıkları bilinmektedir. Yabancı sermayeli firmalar gıda sektörüne yeni teknolojileri getirerek yerli sermayeli firmaları yeni teknoloji kullanımına ve ürün çeşitlemesine zorlamaktadırlar. Ancak geleneksel yöntemlerle üretim yapan küçük ölçekli yerli gıda firmaları bu gelişmelerin arkasında kaldıklarında piyasadan silinebileceklerdir. İstihdamı arttırıcı etkisi beklenen yabancı sermaye yatırımları kapanan işletmeler nedeniyle istihdamda azalmaya neden olacaktır, özellikle son günlerde işletme sermayesi bulmakta zorluk çeken firmalarımız için yabancı sermaye bir finansman alternatifi olmaktadır. Fakat yabancı ortaklar ekonomideki kötü koşullardan yararlanarak ülkemizin varolan tesislerine çok düşük değerlerden sahip olmaktadırlar. Yabancı sermaye yatırımları ülke ekonomisine hem olumlu hem de olumsuz yönden etkilemektedir. Yabancı sermaye yatırımcıları davet edilirken yerli sermaye üzerinde oluşturacağı olumsuz etkilerden korunabilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Ancak bu durumda yabancı sermayenin gerek gıda sanayiine gerekse ülke ekonomisine olumlu katkısı sağlanabilecektir.
Özet (Çeviri)
VII ABSTRACT THE FOREIGN CAPITAL INVESTMENTS IN FOOQ INDUSTRY Master thesis, department of food engineering Thesis directory: Asst. Prof. Tevfik TÜZÜN, Ph.D. March 2002, 135 pages the positive and the negative sites of the foreign capital investors in food industry were investigated in this study. Moreover, the reasons for the appealing of type of sub-sectors in food industry to foreign capital investors have been studied. The effects of the foreign capital investments, to food industry were investigated by comparing the benefits and productivity of both foreign and native companies. To be able to reach to these targets, 50Ö big food companies which published annually by the ISO (Istanbul Chamber of Industry) and listed in years 1997, 1998, 1999 and 20Q0, were analysed using the criteria as profit/ sales, profit/ paid capital, profit/ net actives, brutal valuable added tax/ number of workers, paid capital/number of workers. Rateö of these criteria for both foreign and native companies Were calculated and their means for each year were compared. The rates of the companies, which lose money, were accepted as zero because of their unacceptable standard deviation. And foreign food companies were analysed according to their foreign share intensity. It was shown by the calculations that foreign capital investments require more high technology and they become intense in the oligopolistic and monopolistic area. It was not determined that foreign investment could get more benefit and productivity compared to the native investment. But, the reality ofVIII being more beneficial and more productive for the foreign investment was drawn as a conclusion. More productive rate of employees in the foreign investors was evaluated aş criteria for using high technology. It was reached that the foreign companies use their investment in our sector for the areas where the high technology (low technology is usually used in food sector) and intense marketing techniques for sales are used. The foreign investment companies which uses high technology are leading their benefits higher position with the advantages of their high economic standards. It is known that, the foreign investment companies in food sector brings more benefits to domestic companies while supplying their high technology for them. Bringing new technologies to our food sector is also forcing domestic investors to use these techniques and to variety the products. However, small domestic companies which are still producing with the traditional technique being away behind those technological treatments will be cleared out the sector. And this may cause a negativity for the foreign investment that is expected to produce investment capital. Especially, on these days for the domestic companies which are in hard position to find working capital foreign investment is being a financial alternative. But foreign partners are buying our companies with the low prices on their benefits because of our economical crisis. Foreign Investment can affect our economy in both good or bed ways at the same time. That is why, we should protect domestic investment, taking the necessary cautions to affect positively our food industry and national economy, while welcoming to the foreign investments.
Benzer Tezler
- Marmara bölgesinde gıda sanayiinde yabancı sermayeli işletmelerin ekonomik yapısının ve gıda sanayiindeki yerinin araştırılması
Analysis of the economic structure of foreign enterprises in the food industry in the Marmara region and their role in the food industry
TÜLİN YÜCEL
- Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve imalat sanayinde sektörel bir değerlendirme
Foreign direct investments in Turkey and an industrial evaluation in manufacturing industry
DİZE KUDAR
- İran ekonomisinde ithal ikamesi ve yapısal değişmenin ekonometrik analizi
Başlık çevirisi yok
HEDAYAT MONTAKHAB
- Gümrük Birliği sürecinde otomotiv sektörüne yapılan yabancı sermaye yatırımları ve ülke ekonomisi üzerindeki etkileri
Foreign capital investments in automotive industry during Tariff Union and influences of these investments on the country's economy
ELDIAR AKMATOV
