Geri Dön

Gelir üzerinden alınan vergilerde vergi kaybını önleme açısından giderler ve analizi

Tax deductions on income taxes and analysis to prevent tax avoidance and tax evasion

  1. Tez No: 120510
  2. Yazar: SELDA AYDIN
  3. Danışmanlar: PROF.DR. ŞÜKRÜ KIZILOT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2002
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 345

Özet

ÖZET Türk vergi sisteminde, gelir üzerinden alman vergiler gelir ve kurumlar vergisi olmak üzere başlıca iki ana gruba ayrılmaktadır.. Gerçek kişilerin elde ettikleri gelir, gelir vergisine tabi bulunmaktadır. Gelir, gerçek kişiler tarafından bir takvim yılında elde edilen kazanç ve iratların safı tutarıdır. Geliri oluşturan unsurlar başlıca yedi kategoriye ayrılır. Bunlar ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlardır. Gelirin safı tutarının hesaplanması, her kazanç ve irat itibariyle farklı olmaktadır. Ticari kazancın tespitinde, ticari kazancın elde edilmesi ile ilgili giderler vergi matrahından indirilmektedir. Ticari kazancın elde edilmesi ve idamesine ilişkin giderler ile çalışanların tedavi ve ilaç giderleri, bu giderlere örnek oluşturmaktadır. Diğer taraftan, işletme sahibinin kendisinin, eşinin veya çocuklarının işletmeden çektikleri değerler ya da vergi cezaları gibi giderlerin, ticari kazançtan indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Zirai kazancın tespitinde, matrahtan indirilebilecek bazı giderler ise; zirai faaliyette çalıştırılan personelin tedavi ve ilaç giderleri, sigorta giderleri ile zirai faaliyetin gerçekleştirilmesi ve idamesine ilişkin olarak yapılan giderlerdir.341 Ücretlerin safi tutarının tespitinde ise, emekli aidatları ile sosyal güvenlik primleri gibi giderler, matrahtan indirilmektedir. Serbest meslek kazancının safî tutarını tespitinde ise, mesleki faaliyet ile ilgili yayın ve kitaplara ilişkin giderler, seyahat ve konaklama giderleri ile gerekli alet, edevat ve benzeri gereçlere ilişkin harcamalar, vergi matrahından indirilmektedir. Gayrimenkul sermaye iradının tespitinde vergi matrahından indirilecek giderlerden bazıları ise, malik tarafından ödenen ve gayrimenkule ait ısınma, aydınlatma ve sigorta giderleridir. Menkul sermaye iradının tespitinde matrahtan indirilen bir gider unsuru ise, menkul kıymetlere ilişkin depolama giderleridir( Örneğin sigorta veya banka giderleri gibi). Türk vergi sisteminde gelir üzerinden alınan ikinci grup vergi, kurumlar vergisidir. Kurum kazancının tespitinde, ticari kazancın tespitine ilişkin hükümler uygulanmaktadır. Buna göre, safî kurum kazancının belirlenmesinde indirilecek giderler ile ticari kazancın belirlenmesinde indirilecek giderler aynı esaslara dayanmaktadır. Kurum kazancı ile ticari kazancın, elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel giderlerde birbirlerinin aynıdır. Bir vergi mükellefinin yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini, bilinçli olarak yerine getirmemesi hali vergi suçu olarak tanımlanmakta ve bu durum vergi kanunları uyarınca cezalandırılmaktadır. Gelir ve kurumlar vergilerinin toplamından oluşan gelir üzerinden alınan vergilerin, toplam vergi gelirleri içindeki payı çok büyüktür. Gelir üzerinden alman vergiler itibariyle oluşan vergi kayıp ve kaçaklarına yol342 açan pek çok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerin büyük bir kısmının, vergi matrahından indirilen giderlerle yakın bir bağlantısı bulunmaktadır. Vergi kayıp ve kaçağına neden olan gider indirimleri farklı şekillerde meydana gelmektedir. Bunların bazıları doğrudan vergi kanunları ile bağlantılıdır. Karmaşık ve ayrıntılı yasal düzenlemeler, vergi kanunlarındaki boşluklar, giderlerin iki kez kayıt edilmesi, götürü vergi uygulamaları ve sahte faturalar vergi kaybına yol açmaktadır. Vergi idareleri, vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesi konusunda bazı tedbirler almalıdırlar. Öncelikle tüm vergi dairelerinin, otomasyona geçmesi gerekmektedir. Bu durum, vergi denetimlerinin daha etkin olmasını sağlayacaktır. Türkiye'de genel vergi inceleme oranları çok düşüktür. Bilgisayar sistemi, mevcut sisteme göre daha kolay denetim ve çapraz kontrol yapma olanağı sağlar ve zaman yönünden önemli ölçüde tasarruf sağlar. İkinci olarak, ekonomik yapı içinde her harcama (veya gider) unsuru belgelendirilmelidir. Bu nedenle, ücretliler için getirilen vergi iadesi sistemini yeniden gözden geçirilmelidir. Ücretliler mevcut sistemde elde ettikleri vergi iadesinden daha fazlasını elde ederlerse, belge temini konusunda daha ısrarlı olacaklardır. Bu da, Türkiye'de kayıtlı ekonominin gelişmesine yol açacaktır. Son olarak, özellikle sahte faturanın son derece yaygın olduğu bir ortamda, vergi suçlarına daha ağır cezaların uygulanması, vergi kayıp ve kaçağını azaltacaktır.

Özet (Çeviri)

SUMMARY In the Turkish Taxation System, income taxes can be classified into two main groups: Individual and corporate income tax. The income of all individuals is subject to the income tax. Income is the net amount of profits and earnings earned by individuals in one calender year. The elements of income are classified into seven categories. These are income from commercial activities, income from agriculture, wages and salaries, income from professional services, income from capital investments, income from immovable assets and rights, other income and earnings. Calculation of net taxable income is different from all other kinds of income. Taxable commercial income is calculated by deducting expenses relating to the operation of the business from the gross revenues realised by the business. For example, general expenses incurred for the purpose of earning and maintaining commercial profits and medical expenses for personnel are considered as expenses relating to running a business. On the other hand, some deductions like fines and tax penalties or funds withdrawn from the enterprise by the owner of the enterprise, or by his (or her) spouse or children are disallowed.. Some expenses that are deducted from gross agricultural revenue to derive taxable income are as follows: expenses for treatment, medical and insurance premiums of workers and general expenses incurred for earning and maintaining agricultural income.344 To determine net taxable income from wages and salaries, items like retirement fees, social security premiums etc. are deducted. All expenses related to professional services are deducted from revenues i.e. expenses for purchase of work-related books, travelling and lodging expenses in relation to the profession carried on or expenses incurred for purchase of tools, equipment and other materials necessary to perform the professions. Some expenses that are allowed to be deducted from the gross revenue to arrive at taxable income from immovable property are heating, lighting and insurance expenses paid by the owner. Another expense can be deducted from capital gains income is expenses made for the storage of securities (eg., insurance fees or bank expenses). The second type of tax in Turkish Tax System is corporate income tax. Income of a corporation is treated as income derived from commercial activities. Net taxable income is arrived at by deducting expenses related to the operation of the business from the gross revenues realised by the business. The general expenses incurred for the purpose of earning and maintaining commercial profits are exactly same as net individual income. If a taxpayer does not carry out his/her tax duty intentionally, it tantamounts to a tax crime, penalties for which are detailed in the tax laws. The share of income tax revenues (total of individual and corporate income taxes) constitutes a major share in total tax revenues. There are many methods of tax avoidance and tax evasion on income taxes. Many of them are related to claiming of tax deductions.345 There are many ways that deductions cause tax evasion or tax avoidance in tax systems. Some of them are directly related to tax codes. Complex and detailed tax regulations, tax loopholes, double records, lumpsum tax or fake invoices are some of the reasons. To prevent tax avoidance and tax evasion, tax administrators should take the following measures. Firstly, all tax offices should be computurized. This will make the tax audits more effective. In Turkey, general tax audit ratio is very low. With a computerised system, comparison and control becomes easier and less time- comsuming procedure when compared to a manual system. Secondly, every expense (or deduction) should be documented in the economic system. To encourage this, tax administration should take a serious look at the tax refund system for wage earners. If wage earners have the potential to earn more tax refund than they presently get, they will be encouraged to insist on procuring receipts on the purchases they make. This will encourage the growth of a registered economy in Turkey. Finally, imposing higher penalties on tax crimes will decrease tax avoidance and tax evasion, especially tax crimes on fake invoices which is a very commonly committed tax crime. ^SS^

Benzer Tezler

  1. Tez No

    911200

    Histogram-based sampling and multi-level global registration for 3D point clouds

    3B nokta bulutları için histogram tabanlı örnekleme ve çok katmanlı global eşleştirme

    OSMAN ERVAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN TEMELTAŞ

  2. Tez No

    142597

    Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  3. Tez No

    557606

    A model for analysing ship emergency preparedness level

    Gemilerde acil durum hazırlık seviyesinin analizi üzerine bir model

    BURCU ÖZTÜRK TAÇ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. METİN ÇELİK

  4. Tez No

    350102

    Gelir üzerinden alınan vergilerde vergi güvenlik önlemleri ve mükelleflerin vergi güvenlik önlemlerine uyumu araştırması

    Tax security measures for taxes on income and survey of taxpayers compliance to tax security measures

    CAHİT ŞANVER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Maliyeİstanbul Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. S. ATEŞ OKTAR

  5. Tez No

    417740

    Türkiye'deki dolaylı vergilerin vatandaşlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir çalışma: İstanbul ili Kadıköy örneği

    Turkey's indirect tax of the citizens impact on determining study: İstanbul province Kadıköy case

    FİLİZ GENÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    MaliyeHasan Kalyoncu Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA UÇAR

Geri Dön