Tulum Hoca metni esasında Türkmen Türkçesinde isimler üzerine gramer çalışması
Gramer working about the Turcoman Turkish nouns on the essence of Tulum Hoca transcription
- Tez No: 120509
- Danışmanlar: DOÇ.DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 401
Özet
398 ÖZET Bu çalışmada, Türk Lehçelerinden biri olan Türkmencede“İsim”konusu işlenmiştir. Konunun işlenişinde“Tulum Hoca”isimli Türkmence eser ele alınmış ve çalışma bu metin üzerinde yürütülmüştür.“Metin”,“Giriş”,“İnceleme”ve“Sonuç”bölümlerinden oluşan tezin, ilk bölümü olan“Metin”kısmında Türkmence metinle, bu metnin Türkiye Türkçesine aktarılmış şekli, karşılıklı sayfalar hâlinde verilmiştir. Böylece okuyucuya kolaylık sağlanmıştır.“Giriş”kısmında Türkmenler, Türkmenistan ve Türkmen Türkçesi hakkında bilgi verilmiştir. Türkmenlerin coğrafyaları, tarihleri, nüfusları, ve dilleri özet bilgiler hâlinde anlatılmıştır. Ayrıca, aynı zamanda çalıştığımız metnin adı olan“Tulum Hoca”destanı ve Türkmen destanları üzerinde kısaca durulmuştur.“İnceleme”bölümü,“Yapım”,“Çekim”ve“İsmin Sınıflandırılması”olmak üzere üçe ayrılmıştır. Yapım bölümü,“İsimlerin Yapılarına Göre Sınıflandırılması”ve“”Eklerle İsim Yapımı“ başlıkları altında işlenmiştir, isimlerin yapılarına göre, basit, türemiş ve birleşik isimler olarak sınıflandırılmıştır. Eklerle isim yapımı kısmında ise, isimden isim yapma ekleri ve fiilden isim yapma ekleri incelenmiştir. Çekim bölümü, ”Çokluk Kategorisi ve Çokluk Eki“, ”iyelik Kategorisi ve İyelik Ekleri“, ”Hâl Kategorisi ve Hâl Ekleri“, ”Soru Kategorisi ve Soru Eki“ ve ”İsimlerde Bildirme“ kısımlarından oluşmaktadır. Çekim bölümünde, eklerin fonksiyonları ve kullanım özellikleri incelenmiştir. İsimlerin sınıflandırılması bölümü, ”İsim“, ”Sıfatlar“, ”Zarflar“ ve ”Zamirler“ den oluşmaktadır. Bu bölümde isimler, sıfatlar, zarflar ve zamirler398 ÖZET Bu çalışmada, Türk Lehçelerinden biri olan Türkmencede ”İsim“ konusu işlenmiştir. Konunun işlenişinde ”Tulum Hoca“ isimli Türkmence eser ele alınmış ve çalışma bu metin üzerinde yürütülmüştür. ”Metin“, ”Giriş“, ”İnceleme“ ve ”Sonuç“ bölümlerinden oluşan tezin, ilk bölümü olan ”Metin“ kısmında Türkmence metinle, bu metnin Türkiye Türkçesine aktarılmış şekli, karşılıklı sayfalar hâlinde verilmiştir. Böylece okuyucuya kolaylık sağlanmıştır. ”Giriş“ kısmında Türkmenler, Türkmenistan ve Türkmen Türkçesi hakkında bilgi verilmiştir. Türkmenlerin coğrafyaları, tarihleri, nüfusları, ve dilleri özet bilgiler hâlinde anlatılmıştır. Ayrıca, aynı zamanda çalıştığımız metnin adı olan ”Tulum Hoca“ destanı ve Türkmen destanları üzerinde kısaca durulmuştur. ”İnceleme“ bölümü, ”Yapım“, ”Çekim“ ve ”İsmin Sınıflandırılması“ olmak üzere üçe ayrılmıştır. Yapım bölümü, ”İsimlerin Yapılarına Göre Sınıflandırılması“ ve ”“Eklerle İsim Yapımı”başlıkları altında işlenmiştir, isimlerin yapılarına göre, basit, türemiş ve birleşik isimler olarak sınıflandırılmıştır. Eklerle isim yapımı kısmında ise, isimden isim yapma ekleri ve fiilden isim yapma ekleri incelenmiştir. Çekim bölümü,“Çokluk Kategorisi ve Çokluk Eki”,“iyelik Kategorisi ve İyelik Ekleri”,“Hâl Kategorisi ve Hâl Ekleri”,“Soru Kategorisi ve Soru Eki”ve“İsimlerde Bildirme”kısımlarından oluşmaktadır. Çekim bölümünde, eklerin fonksiyonları ve kullanım özellikleri incelenmiştir. İsimlerin sınıflandırılması bölümü,“İsim”,“Sıfatlar”,“Zarflar”ve“Zamirler”den oluşmaktadır. Bu bölümde isimler, sıfatlar, zarflar ve zamirler
Özet (Çeviri)
400 ABSTRACT In this work,“Noun”in Turcoman, one of Turkish dialects, has been studied. In studying the topic, the work“Tulum Hoca”was based upon and it was carried out on this text. In the Transcription Section of the thesis which consists of“Transcription”,“Introduction”,“Examining”, and“Conslusion”, the text in Turcoman language with its transcription and text transformed in the Turkish language have been given comparatively as cross pages. Therefore, it has become easier for the reader. In the“Introduction”section some information abaut Turcomans, Turkmenistan and Turcoman language has been examined. The geography, history, population and language of Turcomans have been given as a summary. Besides“Tulum Hoca”the name of the text we studied and Turcoman legends have shortly been touched upon. Examining section is classified into three parts:“Formation”,“Case Study”and“Classification”of Nouns“. Formation part is examined as ”Classification of Nouns“, ”Forming of Nouns with suffixes'.m the first part, they were classified as simple, derived and compound nouns. In the second part, suffixes used in derivig nouns from nouns and suffixes added to verbs to form nouns are investigated. Case Study includes“The Plural Category and its suffix”,“The Possessive Cetegory and its suffix”,“Case Cetegory and its suffix”,“Question Cetegory and its suffix”and“Nouns functioning as linking verbs”. In this section, the functions of suffixes and the why they are used are examined. In the next section, the classification of nouns,“Nouns”,“Adjectives”.“Pronouns”and“Adverbs”are studied. In this section, nouns, adjectives, pronouns end adverbs are studied with their sorts. The topic has been made clarified with the sample sentences extracted from the text.401 The work is concluded with a conclusion part where a general appreciation is made. At the end, a large bibliography related to the work is given.
Benzer Tezler
- Sinan Paşa'nın nesrinde ritmik unsurlar (Tazarru'-nâme üzerinde tahlil)
Rhythmic elements in Sinan Paşa's prose (Analysis on Tazarru'-nâme)
GÜNAY ÇELİKELDEN
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MAHUR TULUM
- Hadis Edebiyatında Kitâbü'z-zühd'ler (hicrî ilk beş asır)
Kitâb Al-Zuhd in Hadith Literature (first five centuries of hijri)
İSMET AKTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET KARAPINAR
- Eski Anadolu Türkçesinde edat ve zarf fiillerin fonksiyonları
Başlık çevirisi yok
KAMİL TİKEN
Doktora
Türkçe
1993
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MERTOL TULUM
- Nasreddin Hoca ve İncili Çavuş fıkralarının karşılaştırmalı incelemesi
Comparative analysis of Nasreddin Hodja and İncili Çavuş jokes
CEYHUN KAÇMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ALTUN