Yap-işlet-devret modeli ve muhasebe uygulamaları
Build-operate-transfer model and accounting applications
- Tez No: 120598
- Danışmanlar: PROF. DR. NALAN AKDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
246 ÖZET Özel sektör kuruluşlarının kamu altyapı projelerine katılımı olarak uygulanan kamu hizmeti imtiyaz yönteminin son yıllarda gündemde olan en geniş uygulaması Yap-İşlet-Devret (YİD) Modeli'dir. II. Dünya Savaşından sonraki dönemde gelişmekte olan ülkelerde,, birçok altyapı kamu yatırım projesi, ya doğrudan devletin denetimi ve sorumluluğu altında, bütçe kaynaklarıyla ya da dış borçlarla finanse edilerek gerçekleştirilmekteydi. 1980'li yılların başlarında bu projelerin finansmanına yönelik alternatif yollar aranmaya başlanmıştır. Artan yatırım ihtiyacının kamu kaynaklarıyla finansmanının güçleşmesi, yeni kaynak ve finansman yöntemi arayışlarına ve özel sektörün finansman ve riske katılımını sağlamaya yönelik çabalan çoğaltmıştır. YİD Modeli'de tüm bu arayışlar sonucunda geliştirilen bir modeldir. YİD Modeli ile altyapı yatırımlarında özel kesimin payının artırılması, kamu finansman yükünün hafifletilerek hizmet sunumunda etkinliğin sağlanması amaçlanmaktadır. Model, hazırlık, yatırım, işletme ve devretme dönemlerinden meydana gelen karmaşık bir yapıya sahiptir. Kamu hizmetlerinin, YİD Modeli çerçevesinde özel sektör aracılığıyla yerine getirilmesi için, imtiyazlı şirketlerin kurulması ilgili kanunlar gereğidir. Ülkemizde sayısı az olan bu tür şirketlerin birçok yönünün klasik şirketlerden farklı olmasının yanı sıra; YİD Modeli'nin karmaşık bir yapıda olması nedeniyle, idare Hukuku, Ticaret Hukuku, Medeni Hukuk, Vergi Hukuku ve muhasebe gibi konularda kanunlarımızda fazlaca bir düzenleme bulunmamaktadır. Yasal düzenlemelerin tam anlamıyla yapılamaması YİD Modeli'nde bir çok hukuki konuda tartışmalar yaratmaktadır. YİD Modeli çerçevesinde faaliyet gösteren imtiyazlı şirketler, vergi ve muhasebe uygulamaları açısından, diğer işletmelerden farklı olarak bazı noktalarda ayrılmaktadırlar. YİD Modeli'nde imtiyazlı şirketler, sözleşme süresi içinde yenilemeleri gereken iktisadi kıymetleri hariç olmak üzere,247 amortisman uygulamasından yararlanamamaktadırlar. Bunun yerine, sermaye itfası adı verilen ve bu şirketlere özgü olan bir uygulama mevcuttur. Ayrıca, 213 sayılı VUK'un yeniden değerleme başlıklı mükerrer 298. madde hükmünden imtiyazlı şirketler yararlanamamaktadır. Bunun yanı sıra; pilot şirket giderlerinin imtiyazlı şirkete devri, özel maliyet bedeli, finansal kiralama, maliyet artış fonu, yenileme fonu, gibi uygulamalar bu şirketler için mevcuttur. YİD Modeli'nde, yabancı sermayenin ülkemize gelmesini teşvik etmek amacıyla, sermaye olarak konulan yabancı paraların dönem sonlarında değerlemesinde meydana gelen kur farkları için 4369 sayılı Kanun ile bir düzenleme yapılmıştır. YİD Modeli projeleri için, özellikle KÖY, OHAL ve Serbest Bölgeler için çok sayıda teşvik düzenlemesi mevcuttur.
Özet (Çeviri)
248 ABSTRACT One of the widely accepted model of private sector companies participating in public sector profits is Build-Operate-Transfer (BOT) After the world war 2 many of the pubic infrastructure prefects in developing countries were realized either directly by the governments from the national budgets or financial by foreing depts. In early 1980's alternatives were seethed for the financing of these prefects. The increase intake need if these investments and the difficulty in meeting this demand through public funds enforced an investigation in the possibility of the private sector contributing to ad sharing the finance and the risk of these projects. BOT is the result of this search with the BOT model the aim is to increase the effectiveness of the services by increasing the share of the private sector and decreasing the load over the public funds. The model is a complex one, which consists of preparation, investment, operation and transfer periods. The establishment of privileged companies to provide public services is a requirement of concerned lows. In addition to the small number of such companies in existence, the complexity if the BOT model swell as lack of necessary clauses in our public law, commerce law, civil law, tax law and accounting produces. The lack of legal procedures brings up quite many legal controversies concerning the BOT model. Companies operating within the framework of the BOT model, can not apply deprecation to the economic entities which need to be renewed during the privilege period. In place of this a produce called capital amortization is used. These companies also benefit from revelation. As an incentive for the foreign capital, an arrangement is made with the code 4369 for the adjustment of exchange rate at the end of the privilege period.
Benzer Tezler
- İmtiyazlı şirketlerde vergi ve muhasebe uygulamaları
Taxation and accounting practices for chartered companies
CENGİZ GÜNEŞ
- Yap-işlet-devret inşaatlarda vergi ve muhasebe uygulamaları
Başlık çevirisi yok
ORHAN SÖZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maliyeİstanbul Ticaret ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK ERDEM RENA
- İmtiyazlı hizmet sözleşmeleri ve yap-işlet-devret modeli muhasebe sorunları
Service concession arrangements and build-operate-transfer model accounting issues
GİZEM ÇOPUR VARDAR
- İnşaat taahhüt işlerinde muhasebe ve vergi uygulamaları
Accounting of building contract issues and tax application
CEMALETTİN DAĞDEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeGazi ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERSİN AYHAN
- Kamu özel ortaklığı uygulamaları ve havacılık sektörüne yönelik bir model önerisi
Public private partnership applications and a proposed model for the aviation sector
BÜLENT TOPDEMİR
Doktora
Türkçe
2019
Sivil Havacılıkİstanbul Okan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT AZALTUN