Onbeşinci yüzyıl bilim adamlarından Mü'min bin Mukbil ve eseri Miftah en-Nur ve Hazain es-Sürur
One of the scientist of fifteen century and his book Miftah en-Nur and Hazain es-Sürur
- Tez No: 120698
- Danışmanlar: PROF.DR. ESİN KAHYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
ÖZET Bu çalışmada, Mü'min bin Mukbil ve Kitâb el-Miftâh en-Nur ve Hazain es-Sürur adlı eseri incelenmiştir. Bu amaçla, öncelikle, Mukbil'in yaşadığı onbeşinci yüzyıldaki Osmanlı Devleti' ndeki, sultanlar ve devletadamlarının bilime verdiği önem anlatılmıştır. Daha sonra, onbeşinci yüzyıldaki bilim adamları, bilimsel çalışmalar, ve bilimsel kurumlar tanıtılmıştır. İkinci bölümde, Kitâb el-Miftâh en-Nur ve Hazain es-Sürur adlı eser tanıtılmıştır. Kitabın giriş bölümünde deontoloji, birinci bölümünde farmakoloji bilgileri dikkati çekmektedir. Mukbil'in bu kitabı oftalmoloji üzerine yazılmış bir kitaptır. Kitabın son beş bölümü göz hastalıkları ile ilgilidir. Mukbil bu bölümlerde öncelikle gözün anatomik yapısını açıklamaktadır. Mukbil' e göre göz üç humour ve yedi tabakadan oluşur. Bu rutubet ve tabakalar şunlardır. Albuminoid humour, aqueous humour, vitreous humour, conjunctiva, cornea, Uvea, arachnoid, retina, choroid ve sclera dır. Mukbil bunların dışında, görme ruhu, iki optik sinir, ve gözkapaklarından da söz etmektedir. Kitapta 71 çeşit göz hastalığı, belirtileri, sebepleri ve tedavileriyle birlikte açıklanmıştır. Değerlendirmede MukbiVin oftalmoloji çalışmaları, İbn Sînâ ve Huneyn bin İshak'ın oftalmoloji çalışmalarıyla karşılaştırılmıştır. Mukbil'in bu bilim adamlarından etkilendiği görülür. Temel oftalmoloji bilgisi üçünde de aynıdır. Ancak Mukbil, hastalıklarla ilgili olarak, diğerlerine göre daha çok bilgi vermektedir. Her üçünde de göz hastalıklarının ilaçla ya da cerrahi yöntemlerle 202tedavi edildiği görülür. Önerilen ilaçların sayısı ve çeşitliliği Mukbil'de artış gösterir, Mukbil İbn Sina gibi göz sağlığının korunmasına da büyük önem verir. Göz hastalıklarıyla ilgili Türkçe yazılmış ilk kitap Kitâb el-Miftâh en-Nur ve Hazain es-Sürur'dur. Eserde hastalıkların ve ilaçların Türkçe adları Arapça ve Farsçalarıyla birlikte verilmiştir. Mukbil, Böylece, Türkçe tıp terminolojisinin oluşmasına önemli katkılarda bulunmuştur. 203
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In this study, Mu'min bin Mukbil and his work“Kitâb el Miftâh en-Nur' ve Hazain es-Surur”have been examined. Therefore, the importance, which the sultans and the statesmen gave to science in the Ottoman Empire in the l^1 Century when Mukbil lived, has primarily been mentioned. Furthermore, the scientists, scientific works and scientific institutions in the İ5* century are introduced. In the second chapter, the work called“ Kitab el-Miftâh en-Nur ve Hazain es-Surur”is identified. In its introduction deontology attracts the attention as pharmachology does so in its first chapter. This book written by Mukbil is on oftalmology. The last five chapters deal with sight disorders. In these chapters, Mukbil gives a definition of the anatomical structure of the eye. Mukbil exclainis that the eyes are formed of three humours and seven tunics. These humours and tunics are as follows; Albuminoid humour, aqueous humour, vitreous humour, conjunctiva, cornea, uvea, arochnoid, retina, choroid and sclera. Apart from the things mentioned, Mukbil also talk of visual spirit, two optic nerves, and eyelids. In the book, 71 kinds of eye-diseases, their symptoms, causes and treatments are identified In this thesis, Mukbil's oftalmological studies are also compared with tbn Sina' s and Huneyn bin Ishak's explenations on the same subject. Mukbil clearly seen to have been influenced by these phsicians above mentioned, Mukbil gave more detail than the outlier two physicians. It is the explanations of these two physicians are basically as same as each other although. It is clear that they all used the same medical and surgical methods to treat eye-diseses. The number and W* --“”?“»-”«.*»''- v
Benzer Tezler
- The daughters of Ottoman Sultans in the context of dynastic marriages (1450-1650)
Hanedan evlilikleri bağlamında Osmanlı Sultanlarının kızları (1450-1650)
SEVVA DENİZ BULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ZAHİT ATÇIL
- Osmanlı Devletinde Sultan IV. Murad ve dönemi yenilik hareketleri: 1623 - 1640
Sultan Murad IV. in the Ottoman State and his period the reforms: 1623 - 1640
MERYEM ŞAHİN SUNGUR
- Tarihi peyzaj restorasyonu: İstanbul'dan iki örnek
Historical landscape restoration: Two examples from Istanbul
BURCU ŞALİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Y. ÇAĞATAY SEÇKİN
- The image of the other in the Fifteenth-century christian and muslim hagiographies
Onbeşinci yüzyıl hıristiyan ve müslüman hagiografilerinde öteki imgesi
NERGİZ NAZLAR
- Marvels of creation and oddities of existence in early fifteenth-century Ottoman literary culture: A study of the Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt
Erken onbeşinci yüzyıl Osmanlı edebi kültüründe 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt: Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt incelemesi
SELMAN BİLGEHAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
TarihSabancı ÜniversitesiOsmanlı Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY ARTAN