Doğantepe (Amasya) zeolitinin (klinoptilolit) atıksulardan amonyak iyonu gideriminde kullanılabilirliğinin araştırılması
The Investigation of use of Doğantepe (Amasya) zeolite (clinoptilolite) for ammonia removal from wastewater
- Tez No: 121592
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MELTEM SARIOĞLU CEBECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Zeolit, amonyum iyonu giderimi, iyon değişim kapasitesi, atıksu, Zeolite, ammonium removal, ion-exchange capacity, wastewater
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
ÖZET Yüksek Lisans Tezi DOĞANTEPE(AMASYA)ZEOLİTİNİN (KLİNOPTİLOLİT)ATIKSULARDAN AMONYAK İYONU GİDERİMİNDEKULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Ülker Aslı ATAY Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Meltem SARIOĞLU CEBECİ Günümüzde atıksu arıtımında önemli bir yere sahip olan amonyağın gideriminde biyolojik sistemlerde nitrifikasyona alternatif olarak zeolit (klinoptilolit) kullanımı ile iyon değişimi söz konusudur. Aktif çamurun kullanıldığı biyolojik arıtımdan sonra atıksu çıkış suyu genellikle belli değerlerde kirlilik parametreleri içerir. Bu kalıntı maddeleri gidermek için genellikle kimyasal metotlar kullanılır. Örneğin, amonyağın giderimi için iyon değişimi ya da nitrifikasyonu izleyen denitrifikasyon sistemi tercih edilir. Bu çalışmada Amasya'nın Doğantepe yöresine ait zeolitik tüf örnekleri kullanılarak atıksudan amonyum iyonlarının giderimi amaçlanmıştır. Bu çerçevede optimum deneysel koşullar araştırılmış ve amonyum iyonlarının giderim verimi incelenmiştir. Bu yüzden, başlangıç amonyum konsantrasyonunun etkileri, debi ve zeolitin iyon değişiminde etkili olan pH değerleri dikkate alınmıştır. Doğantepe zeolitinin atıksulardan amonyak giderme kapasitesi değerlendirilmiştir ve iyon değişim izotermleri çıkarılmış, izoterm eğrilerinin Langmuir modeline uygun olduğu saptanmıştır. Belirlenmiş olan işletme koşullarında kırılma (breakthrough) eğrileri hazırlanmıştır. Bu çalışmada kullanılan klinoptilolit örneklerinin katyon değiştirme kapasitesi 164meq/100g olarak belirlenmiş ve literatürdeki verilerle karşılaştırılmıştır. Ayrıca klinoptilolit örnekleri HNO3 çözeltisi ile asitlendirilerek amonyum giderim verimi üzerine etkisi incelenmiştir. Farklı pH ve debi değerlerinde optimum iyon değiştirme kapasitesi sırasıyla 4 ve 0.5 ml/dak değerlerinde bulunmuştur. Çalışmanın diğer bir bölümünde ise doygunluğa ulaşan klinoptilolit örneklerinin rejenerasyonu yapılmış ve rejenere edilen klinoptilolit örnekleri 2. kez kullanılmış ve amonyum gideriminde %31.52'lik kapasite kaybı gözlenmiştir. Elde edilen tüm veriler değerlendirildiğinde Doğantepe (Amasya) yöresine ait zeolit tüflerinin amonyum iyonlarını iyi bir şekilde giderebileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT M. Sc. Thesis THE INVESTIGATION OF USE OF DO?ANTEPE (AMASYA) ZEOLITE (CLINOPTILOLITE) FOR AMMONIA REMOVAL FROM WASTEWATER Ülker Ash ATAY Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Environmental Engineering Supervisor: Assis. Prof. Dr. Meltem SARIO?LU CEBECİ An alternative to nitrification for the removal of ammonia which is one of the key paremeters in wastewater treatment, is ion-exchange using clinoptilolite. After biological treatment with activated sludge the outlet sewage mostly contains contaminants in unacceptable amounts. In order to remove the remaining impurities chemical methods are usually applied, e.g. ammonia removal proceeds via ion-exchange or through nitrification followed by denitrification. In this study, it was considered that ammonium removal from wastewater using zeolite belong to Dogantepe/ Amasya region. Within this context, optimum experimental conditions were investigated and ammonium removal efficiencies were examed. Therefore, the effects of initial concentration, flow rate corresponding to contact time and pH on the ammonium exchange capacity of the zeolite were considered. Ammonia removal capacities of clinoptilolites from Dogantepe/ Amasya, Turkey was evaluated and ion-exchange isotherm of it was generated. It was observed that isotherms could be represented by the Langmuir model. For a selected set of operating conditions, breakthrough curves were prepeared. Cation exchange capacity of clinoptilolite samples was evaluated as 164 meq/lOOg and it was compared with literature studies. Moreover, samples were acideted with HNO3 solution in order to investigate effects on to ammonium removal efficiency. Optimum ion-exchange capacity for pH values and flow rates were found to be 4 and 0.5 ml/min., respectively. For the order side of the study, regeneration was done for saturated clinoptilolite samples. For regenerated samples 3 1.52% capacity decrease was observed when they used second times. Altogether, it is concluded that the zeolite used for this study has a significant material for removing of ammonium ions from wastewaters.
Benzer Tezler
- Çorum-Mecitözü doğusu ile Amasya-Doğantepe arasındaki karstik kaynakların ve Beke Kaplıcasının hidrojeoloji incelemesi
Hydrogeological investigation of karstic spring in the area between the east of Çorum-Mecitözü and Amasya-Doğantepe and Beke Spa
ZAFER ARIGÜN
Doktora
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAKİ CANİK
- Amasya-Doğantepe beldesi ve yakın çevresinin kırsal arazi değerlendirmesi
Rural land evaluation of the Amasya-Doğantepe city and its vicinity
SİYAMİ KARACA
- Atık sularda ağır metal kirliliğinin doğal zeolit (klinoptilolit) ile gideriminin araştırılması
Investigation of removal of heavy metal pollution in wastewaters with natural zeolite (clinoptilolite)
NEVZAT BEYAZIT
Doktora
Türkçe
2001
Çevre MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM PEKER
- Amasya Gök medrese Camii Tarihlendirme Önerisi
Amasya Gök Madrasa Mosque Dating Proposal
KÜBRA GÜÇYETMEZ KIRCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ESER
- Amasya Ovası ve yakın çevresinin fiziki coğrafyası
The Geography of physical survey in Amasya plain and its environment
HALİL İBRAHİM ZEYBEK