Birleşmiş Milletler çerçevesinde uluslararası anlaşmazlıkların barışçı çözümü
Peaceful settlement of international disputes within the framework of the United Nations
- Tez No: 122316
- Danışmanlar: PROF.DR. FÜSUN ARSAVA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
ÖZET Birleşmiş Milletler, 1899 ve 1907 La Haye Barış Konferansları ile başlayıp Milletler Cemiyeti 'nin kuruluşu ile gelişen kurumsallaşma sürecinde uluslararası uyuşmazlıkların barışçı çözümü ilkesi için bir dönüm noktası oluşturmuştur. Bu süreç; devletlerin çözümün olabildiğince kendi rızaları doğrultusunda sağlanması istemiyle, uluslararası toplumun kuvvet kullanımına başvurulması olasılığını bertaraf etme gereksiniminin bağdaştırılması çabasını yansıtmıştır. Aynı çaba, Birleşmiş Milletler çerçevesinde de gözlenmiştir. Uyuşmazlık taraflarının barışçı çözüm yönündeki yükümlülüklerinin gereğini yerine getirmelerinin önceliği bulunmasına karşılık, örgütün bu alandaki yetkisi ikincil konumdadır. Güvenlik Konseyi, örgütün temel amacı konumundaki uluslararası barış ve güvenliğin korunması işlevinin yerine getirilmesiyle özel olarak görevlendirilmiş ve bu amaçla ayrıntılı yetkilerle donatılmış olan organı konumundadır. Güvenlik Konseyi'nin işleyişinde; sürekli üyelerin ayrıcalıklı konumunda belirginleşen siyasi gelişmelerin etkisine açık yapısından kaynaklanan eksiklik ile, bu eksikliğin barışçı çözüme ulaşılmasında etkinliğin sağlanması amacı doğrultusunda giderilmesi arayışı belirleyici olmuştur. Bu arayış bağlanımdaki temel ölçütü uluslararası barış ve güvenliğin korunması oluşturmuştur. Konsey'in barışçı çözüme ilişkin yetkisi gerekli gördüğü tavsiyelerde bulunmakla sınırlı tutulmuştur. Ancak, uluslararası barış ve güvenliğe karşı tehlike oluşturabilecek bir uyuşmazlık saptamasında bulunması halinde Konsey'in, uyuşmazlığın herhangi bir aşamasında kendiliğinden harekete geçerek uygun gördüğü yöntem ve prosedüre ilişkin tavsiye yetkisi bulunmaktadır. Barışı koruma güçlerinin çıkış noktasını da, uluslararası uyuşmazlığın silahlı çatışmaya dönüşmesi halinde, bu çatışmanın durdurulması ya da yinelenmesinin önlenmesi yönünde etkinliğin sağlanması oluşturmuştur. Güvenlik Konseyi uluslararası toplum adına yetki kullanmaktadır. Devletlerin esasen ulusal yetki alanına giren konulara ilişkin olarak yetki kullanılamamasına ya da yerel 325uyuşmazlıkların barışçı çözümünün bölgesel mekanizmalar düzeyinde sağlanmasına ilişkin uygulamalar da, yetki kapsamına sınırlama oluşturmaktan ziyade, uluslararası barış ve güvenliğin korunması amacının etkin olarak yerine getirilmesi ölçütünün temel alınarak hareket edildiğini göstermiştir. Genel Kurul ve Genel Sekreterlik, başlıca sorumlu kılınmış olan Güvenlik Konseyi 'ni destekleyici ve gerektiğinde tamamlayıcı olma işlevini üstlenmiştir. Uluslararası toplumu temsil etme niteliğiyle evrensel bir forum oluşturan Genel Kurul, genelde uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına ve özel olarak uluslararası uyuşmazlıklar konusunda tavsiyede bulunma yetkilerine sahip kılınmıştır. Genel Kurul'un asıl işlevini ise, bu organın kararlarının uluslararası kamuoyunun ortak görüşünü yansıtması nedeniyle sahip olduğu etki oluşturmuştur, özellikle insan haklan ve temel özgürlüklere saygı ile dekolonizasyon sürecindeki sorunların çözümüne ilişkin olarak Genel Kurul önemli rol oynamıştır. Tarafsız ve üye devlet hükümetlerinden bağımsız olarak görev yapan Genel Sekreter ve ona bağlı personel ise, örgütün barışçı çözüm girişimlerinin doğrudan uygulayıcısı konumundadır. Genel Sekreter ile onun özel temsilcilerinin barışçı çözüm faaliyetleri iyi niyet girişimi kavramının içeriğini zenginleştirmiştir. Barışçı çözümün kalıcılığının sağlanması amacına yönelen, çatışma sonrası barışı kurma işlevi de Genel Sekreterliğin faaliyetleriyle şekillenmektedir. Söz konusu faaliyetlerin dayanağım, uluslararası meşruiyetin öngördüğü sivil toplum modeli ölçütleri oluşturmaktadır. Uluslararası uyuşmazlıklar ve silahlı çatışmalara olumsuz etkilerini sürdürdüğü yadsınamazsa da; örgütün sergilediği işlevsel dinamizm, uyuşmazlıklara olabildiğince erken bir aşamada barışçı çözümünün sağlanmasını olanaklı kılacak potansiyele sahip olduğunu göstermiştir. Birleşmiş Milletler uyuşmazlıkların barışçı çözümünde öncü, yönlendirici, belirleyici ve vazgeçilmez olmayı sürdürmektedir. 326 »JlJMB^»5 &
Özet (Çeviri)
SUMMARY The United Nations has been a turning point in the institutionalization process of the principle of peaceful settlement of international disputes which had gained momentum with the Hague Peace Conferences of 1899 and 1907 and then with the establishment of the League of Nations. This process has been marked by the efforts for establishing a balance between the disputants' favour for a settlement of their own choice and the needs of international community to avoid the threat or use of force as far as possible. The same effort is observed within the framework of the United Nations. The primary responsibility lies with the parties of the dispute to fulfill their obligations of peaceful settlement while the Organization's competence in this field is secondary. The Security Council is the primary organ to carry out the duty of realizing the Organization's main aim, namely the maintenance of international peace and security. The Council is vested with specific powers in this regard. The challenge posed by the organ's composition which is vulnerable to the effects of international political developments and the efforts to fill this gap which is reflected in the use of veto by the permanent members have been the determining factors of the Council's work in the field of peaceful settlement. The main criterion in these efforts is to gain effectiveness in the maintenance of international peace and security. The Council's powers for enabling peaceful settlement are restricted due to the non-binding character of its recommendations. Yet, the Council has the power to recommend ex officio appropriate procedures and methods of adjustment at any stage of a dispute if it determines the dispute to be likely to endanger the maintenance of international peace and security. The origin of the peace-keeping forces also reflected the need to stop or prevent the repetition of armed conflicts brought about by the intensification of international disputes. The Security Council's use of its powers is considered as an 327action taken on behalf of the international community as a whole. The practices relating to the principle of non-intervention in matters which are essentially within the domestic jurisdiction of a state or the handling of local disputes within regional dispute-settlement mechanisms show that, rather than limitation on powers, the maintenance of international peace and security effectively has been taken as the basis of the Council's action. The General Assembly and the Secretariat serve the functions of supporting and complementing the Security Council's duties when necessary. The Assembly, as the universal forum of the international community, is vested with the powers to maintain international peace and security in general and to make appropriate recommendations regarding the peaceful settlement of disputes, without prejudice to the primacy of the Security Council. The General Assembly's main contribution is based on the effect of its resolutions and decisions which reflect the common wisdom of world opinion. Especially on the respect for human rights and fundamental freedoms and on questions regarding the decolonization process the Assembly played the major role. On the other hand, the Secretary - General and the Secretariat personnel discharging their duties in accordance with the principle of impartiality and independently from their countries' governments are involved directly in the peace making efforts of the Organization. The initiatives of the Secretary - General and his special representatives either taken on his own or with the empowerization by the Council or the Assembly resulted in a more comprehensive conception of good- offices mission. Post-conflict peace-building which aims to establish a lasting peace is also shaped by the practices of the Secretary - General and his special representatives. These practices are based on the criteria of international legitimacy for the establishment of a model for civil government. 328
Benzer Tezler
- Çatışmaların barışçıl yollarla çözümü: Birleşmiş Milletler ve Arakan sorunu
Peaceful resolution of conflicts: The United Nations and the Arakan issue
MELİKE MOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Uluslararası İlişkilerÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMRE PEKCAN
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Joint development agreements as a dispute settlement mechanism under the law of the sea
Deniz hukuku çerçevesinde ortak kalkınma anlaşmalarının uyuşmazlıkların çözüm mekanizması olarak kullanılması
ALP EREN GÜL
- Türk dış politikasında Doğu Akdeniz'in stratejik önemi: Adalet ve kalkınma partisi dönemi Doğu Akdeniz politikaları
Strategic importance of the Eastern Mediterranean in Turkish foreign policy: Eastern Mediterranean policies during the justice and development party period
EBRU POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerÜsküdar ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. NERGİZ ÖZKURAL KÖROĞLU
