Türkiye'de ulusal sinema ve ulusal sinema söylemi
National cinema and national cinema discourse in Turkey
- Tez No: 122423
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN ABİSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Bu tez çalışması, 1960'lann ortalarından itibaren Türk Sinema' sında tartışılan“ulusal sinema”kavramının sinema tarihindeki ve Türkiye'nin kültür haritasındaki önemini irdelemekte; kavramın“ulus”oluşturma projesi bağlanımda değerlendirmesi yapılmaktadır. I. Bölüm' de“ulus”ve“ulusal sinema”kavranılan benzer bir sorunsal etrafında tartışılmıştır.“Ulus”kavramının modernite içindeki yeri, farklı ulusçuluk anlayışları ve“ulus”ile“sinema”yı birbirine teğelleyen bir etmen olarak“ulusal kültür”bu bölümün ilk kısmında ele alınmıştır.“Ulus”kavramıyla ilgili tartışmaları“ulusal sinema”ya bağlayan ilmek olarak“ulusal kültür”,“ulusal sinema söylemi”nin anlaşılmasında merkezi bir yer tutmaktadır. I. Bölüm'ün ikinci kısmı“ulusal sinema”ya ayrılmıştır.“Ulusal sinema”kavramının film çalışmalarına girişinin tarihi eleştiri paradigmalarının dönüşümüyle birlikte özetlenmiş, daha sonra ise“ulusal sinema”kavramım değerlendirmek üzere kullanılagelmiş yaklaşımlar ele alınmıştır.“Ulusal sinema”nın bir söylemsel biçimleniş halini alışı ve adlandırılışı, Hollywood'a karşı bir direnç stratejisi olarak ortaya çıkan Avrupa Sanat Sineması' yla ilişkisi içinde ele alınmış ve“ulusal sinema”nın Avrupa'dan“Üçüncü Dünya Sinema'larına doğru gerçekleştirdiği kayma, bölümün son tartışmasını oluşturmuştur. Tezin II. Bölüm'ü Türkiye'de 1960'lı yılların ortasında gerçekleşen ulusal sinema tartışmalarına ayrılmıştır. Bu tartışmalar etrafında, ”ulusal sinema“ düşüncesindeki sinemacıların söylemiyle, özellikle ”Yeni Sinema“ dergisi çatısı altında buluşan eleştirmenlerin söylemi değerlendirmeye alınmıştır. Bu 251değerlendirmede her iki söylem de bir konum alış olarak görülmüş ve bu söylemler, Türkiye'deki ”modernleşme“ye ve ”modernlik“ bağlanımdaki mücadelelere ışık tutmak üzere çözümlenmiştir. Birbirlerini olumsuzlayan bu iki söylem, hem farklı söylemsel biçimlenişler içinde kurulmakta ve onların kuruluşunda yer almakta, hem de aynı söylemden kaynaklanan ve onu besleyen bir müzakere sürecini yansıtmaktadır. Bu müzakere süreci Türkiye'deki kültür oluşumlarındaki modern- geleneksel gerilimine yaslanmaktadır. ”Yeni Sinema“ dergisi etrafındaki eleştirmenlerin Modernleşmeci ve Batılılaşmacı olarak kavranan söylemlerinin ”kendi ideal meslek imgeleriyle“ ilişkisi kurulmuştur. Kurulmasını arzu ettikleri ”Modern Türk Sineması“na atfettikleri özgünlük farklı biçimlerde de olsa, ”ulusal sinema“cıların yaklaşımlarında da mevcuttur. Karşı söylemi oluşturan ”ulusal sinema“ yaklaşımının savunucuları olan sinemacılar ise anti-B atıcı ve anti-modern bir söylem içinde var olmakla birlikte, ”geleneği icat etme“ ve ”özgün bir sinema dili“ oluşturma bağlanımda ”modernist“ bir söylemin dışına çıkamamışlardır. Son bölüm olan in. Bölüm' de ”ulusal sinema“ örneği olarak öne sürülen dört film, Bir Türke Gönül Verdim, Haremde Dört Kadın, Sevmek Zamanı ve Kuyu çözümlenmiştir. Çözümleme, filmlerin ”ulusal kültür'ün temel özellikleri olan“yabancı' nın görelileştirilmesi”ve“geleneğin icat edilmesi”gibi kavramlar etrafında filmlerin tematik ve biçimsel incelemesine dayandırılmıştır. Bu anlamda filmlerin söylemi, ulusallık söylemiyle modernlik söylemlerinin çakıştığı ve çatıştığı noktalarda çözümlemeye tabi kılınmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis is examining the importance of the“national cinema”in cinema history and the cultural heritage of Turkey, as a notion which is discussed in the Turkish Cinema from mid-sixties. The notion is described in the context of the project of making the“nation”. In Chapter I, the notions“nation”and“national cinema”are contextualized. The importance of the“nation”in modernity, different kind of nationalisms and the“national culture”which is the sphere where the“nation”and“cinema”get in touch are the issues discussed in the first part of the this chapter.“National culture”plays an important role in understanding the“national cinema discourse”by connecting debates about the“nation”to the debates about“national cinema”. The second part of the Chapter I is about the“national cinema”. The history of the introduction of the notion“national cinema”to film studies is summarized around the transformation of the paradigms of criticism. The fundamental approaches to“national cinema”are evaluated in this context. Being a discursive construction and naming,“national cinema”is contextualized in relation with the very specific case of European Art Cinema which sprung in resistance to Hollywood. The shift of“national cinema”from Europe to“Third World Cinema”s is the topic of last part of this chapter. Chapter II of the thesis is on the“national cinema”debates in Turkey from mid-sixties. Around these debates two discourses are examined: One discourse belonged to directors who believed in a specific kind of“national cinema”and the other belonged to critics who used to write in the journal“New Cinema”. In this 253study, each discourse is seen as a positioning. Thus, these discourses are analysed to explain the struggle that occured in the context of“modernization”and“modernity”in Turkey. These two discourses which negate each other are simultaneously constructed in different discursive formations and as well have constructed these discursive structures, but at the same time, they are the creations and reflections of the negotiation process of these discourses. The negotiation process depends on the modern vs. traditional tension in Turkish cultural life.“New Cinema”critics' discourses which are framed in the Modernization and Westernization context is connected with the“ideal images of their job”. The originality which they attributed to the“Modern Turkish Cinema”that they longed to establish, is also present in the approaches of those directors who believed“national cinema”. On the other hand, although the filmmakers who advocated the opposing“national cinema”approach were involved in anti-Western and anti-modern discourse, those directors could not get rid of the“modernist”discourse because of the insistence on“inventing Tradition”and creating“an original cinema language”. In Chapter EL, four samples of“national cinema”, / Fell in Love with a Turk, Four Women in a Harem, Time to Love and The Well is analysed. The analysis is based on the concepts of“the relativization of the Other”and“the invention of Tradition”which are the basic characteristics of“national culture”.
Benzer Tezler
- Başlangıcından günümüze Türk sinemasına genel bir bakış ve yabancılaşma
A survey of Turkish cinema from beganning till today and alienation
TÜRKŞAN KARATEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. SAMİ ŞEKEROĞLU
- Türkiye'de ulusal televizyon kanallarında yayınlanan gündüz kuşağı programlarının estetik ve ideolojik yapısı
Esthetic and ideological structure of women generation program that broadcast at national tv channels in turkey
DERYA USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonErciyes ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VAHİT İLHAN
- Türkiye'de azınlıkların televizyonda yansıtılma biçimi
Images of minorities on television in Turkey
CANAN ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN GÜRKAN PAZARCI
- Televizyon haberlerinde nefret söylemi: Suriyeli sığınmacılar örnek olayı
Hate speech in television news: Syrian refugees case study
EVİN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2015
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER TİMİSİ NALÇAOĞLU
- Ana haber bültenlerinde şarkiyatçı söylem
Orientalist discourse in main news bulletins
ALİ ANIL ARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. BEYBİN KEJANLIOĞLU