Klazomenia M.Ö. 6. yüzyıl zeytinyağı işliğinin kullanım evreleri
The Phases of Clazomenae olive oil extraction plant
- Tez No: 125257
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜVEN BAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2002
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
ÖZET Klazomenai zeytinyağı işliği, Anadolu'da bugüne dek bilimsel kazısı yapılan ve ana kayaya oyularak oluşturulmuş üretim birimlerinin tamamı korunmuş halde ortaya çıkarılmış ilk örnektir. İşlik alanında yürütülen kazı çalışmaları sonucunda Klazomenai zeytinyağı işliğinin Anadolu'da bugüne dek bilmen örnekler arasında geniş ölçekli bir üretim kapasitesine sahip en erken tarihli zeytinyağı işliği olduğu ortaya çıkmıştır. Üretim birimlerini oluşturan çukurları dolduran dolgu içinde ele geçen küçük buluntular işlik için kesin bir tarih belirlememizi mümkün kılmıştır. İşlik öncelikle diğer merkezlerde ortaya çıkarılan benzer örnekleri ile karşılaştırılmış ve zeytinyağı üretimi için gerekli olan birimlerden bazılarının birden fazla olduğu saptanmış ve küçük buluntuların değerlendirilmesi sonucu işliğin iki ayrı kullanım evresi olduğu sonucuna varılmıştır. İşliğin ilk evresi 6. yüzyılın ilk yarışma, 546'dan önceye tarihlenirken, işliğin ikinci kullanım evresi 530/525-499 araşma tarihlenir. Kullanım evrelerinin tarihlenmesi, seramik buluntuların değerlendirilmesinin yanı sıra kentin antik dönemdeki politik durumu ve buna bağlı olarak kentin diğer bölümlerinde yapılan kazı sonuçları göz önüne alınarak belirlenmiştir. İşliğin birimlerini oluşturan çukurları dolduran dolgu içinden ele geçen seramik buluntular diğer merkezlerde ele geçmiş olan yayınlanmış örneklerle karşılaştırılarak işliğin ilk evresine ait birimlerin 530/525 tarihinde doldurularak iptal edildiği ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu tarih ikinci evrenin başlangıcı olmalıdır, ikinci evreye ait birimleri dolduran dolgu içinde ele geçen seramik buluntuların ise en geç 4. yüzyılın ilk çeyreğine tarihlendiği saptanmıştır. Klazomenai' de diğer sektörlerde yapılan kazılar sonucunda kentte 5. yüzyıl içinde yerleşim olmadığı bilinmektedir. Antik metinlerden bilindiği gibi 499'da ki İonia ihtilalinin ardından Pers'lerintüm İon kentlerine cevabı çok sert olmuş ve Klazomenai halkı Pers korkusu ile bugün Karantina olarak bilinen adaya yerleşmişlerdir. Buna göre işliğin ikinci kullanım evresi 530/525' te başlamış ve 5. yüzyılın başında sona ermiştir, ikinci evreye ait çukurları dolduran dolgu ise aynı alanda 4. yüzyılın ilk çeyreğinde inşa edilen Basilea'ya ait tesviye dolgusudur.Klazomenai'de yerleşim alanları ve nekropollerde yapılan kazılarda 550- 530/525 arası bir hiatus olduğu bilinmektedir. Birimleri dolduran dolgu içinden ele geçen seramik buluntular değerlendirildiğinde 530/525'ten önceye tarihlenen seramiklerin tûmû 550' den önceye aittir. Tüm bunlar göz önüne alınarak işliğin ilk kullanım evresi 546'da ki Pers istilasından önceye tarihlenmelidir. Sonuç olarak Klazomenai zeytinyağı işliğinin ilk kullanım evresi 6. yüzyılın ilk yarısında başlamış ve 546'da sona ermiştir, ikinci kullanım evresi ise 530- 500/499 arasına tarihlenmelidir. 499' da kullanımı sona eren işliğin bulunduğu alanda 4. yüzyılın ilk çeyreğinde Basilea'nın inşa çalışmaları başalamış ve ikinci evreye ait birimler doldurularak bir düzlem oluşturulmuştur. Bu sayede işliğin üretim birimleri ve bu çukurları dolduran dolgu bugüne dek bozulmadan korunmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Clazomenae olive oil extraction plant is the first example in Anatolia which is scientificly excavated and discovered with the basic architectural elements hewn into bedrock. Further on it is the first example which was operating with a large capacity. İt has a significance by being discovered by its own datable small findings. As a result of comparision with the other contemporary examples, at the other centers it is found out that the number of units served for production of the olive oil are more than enough. Besides the datable small findings indicate that the units are not all belonging to the same date. İt may be claimed that the plant had two different phases. The pottery sherds found in the production units belonging to the first phase are dated to 530/525 latest. This result submits that the beginning of the first phase should be dated to 530/525. The excavation results gained from the other sections and necropoles in Clazomenae indicates that the city was not inhabited during the 5th century. The same hiatus may be followed in the oil plant too. The pottery sherds found in the units belonging to the second phase are dated to the first quarter of the 4th century latest and we are lack of any small findings dated to the 5th century. Based on the information gained from the ancient sources it is known that the inhabitants of Clazomenae had abandoned the mainland right after Persian sack took place in Ionian cities following the Ionian revolt in 499 and had moved to the island which is today named as Karantina. The sherds dated to the first quarter of the 4th century, found in the units of the second phase are related to the building activities of a Basilea in the same area. Consequently we may claim that the second phase of the olive oil plant should be dated between 530/525-499. The existence of another hiatus should be mentioned related to the dating of the first phase. The results gained from the excavations of other sections and the necropoles of the city reveals us that the city was not inhabited between 550/546- 530. This gap should be related to the Persian invasion which took place in 546 which is also clearly stated by the ancient sources. The pottery sherds earlier than 530/525, found in the units of the first phase are all dated before 550 and we are lack of small findings dated between 550-530. Consequently it may be claimed that the first phase of the plant shout be dated before 546 based on the dating of die small findings confirming the date of the political events which had taken place in Clazomenae. As a conclusion Clazomenae olive oil extraction plant was installed in the first half of the 6th century and it was abandoned in 546 when Ionian cities were invaded by Persians. In the last quarter of the century the extraction plant wasreinstalled and reused. During the Ionian revolt, around ca. 500 B.C. the extraction plant was abandoned and has never been used again. In the fourth century B.C. the area has been inhabited and for the construction of the Basilea and the units which were hewn into bedrock has been filled and a level was formed. Thus, the lower part of the plant is preserved until the present day
Benzer Tezler
- Klazomenai'deki M.Ö.4. yüzyıl yerleşimi
The Settlement dated to the 4th century bc at Klazomenai
FİKRET ÖZBAY
- Smyrna kent sur duvarı önü bezemesiz gömü kapları
Undecorated burial vessels in front of the Smyrna city wall
KEMAL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MERAL AKURGAL
- Klazomenai'de ele geçen M.Ö. 6.yüzyıl seramik atelyesinde üretilen figürlü seramikler
Başlık çevirisi yok
İSMAİL GEZGİN
- Anadolu'da M.Ö. 12. yüzyıldan M.Ö. 6. yüzyıl sonuna kadar metal silah endüstrisi
Anatolian metal weapon industry from the beganning of the twelfth until the end of the sixth century B.C.
DERYA YALÇIKLI